بررسی اثر محلول‌پاشی سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود بهاره (Cicer arietinum L.) در شرایط دیم

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 4، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 23، خرداد 1400، صفحه 58-67   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v12i1.80708

نویسندگان

داریوش صفری؛ میترا آزادی خواه^*

دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه خلیج فارس بوشهر، ایران

چکیده

کاربرد تنظیم‌کننده­های رشد از روش­های مهم در کاهش آثار سوء تنش خشکی و به‌دست‌آوردن محصول مناسب در شرایط کمبود آب می­باشد. به­منظور مطالعه عملکرد و اجزای عملکرد نخود در واکنش به سطوح مختلف سایکوسل در شرایط دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات دیم سرارود کرمانشاه در طول فصل زراعی 1397 اجرا شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل غلظت‌های سایکوسل در سه سطح صفر (آب به عنوان شاهد)، 200 و 400 میلی­گرم در لیتر به عنوان عامل اصلی و دو رقم نخود (بیونیج و ثمین) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثرات ساده رقم و سایکوسل بر همه صفات مورد مطالعه و اثر متقابل آن‌ها بر صفات تعداد شاخه جانبی، وزن غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن1000دانه، عملکرد زیست‌توده، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی­دار بود. تیمار 400 میلی­گرم در لیتر سایکوسل موجب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد نسبت به دیگر تیمارها شد. بیشترین عملکرد دانه در دو رقم ثمین و بیونیج با محلول­پاشی با سایکوسل 400میلی­گرم در لیتر به ترتیب به میزان 82/1 درصد و 31/1درصد به‌دست آمد. از نظر صفات مورد مطالعه، رقم بیونیج نسبت به رقم ثمین عملکرد بیشتری داشت. به نظر می­رسد محلول­پاشی 400 میلی­گرم در لیتر سایکوسل می­تواند برای بهبود عملکرد نخود در شرایط دیم توصیه شود.

کلیدواژه‌ها

بیونیج؛ سایکوسل؛ شاخص برداشت؛ عملکرد بیولوژیک؛ عملکرد دانه

مراجع

1. Aranjuelo, I., Sanz-Saez, A., Jauregui, I., Irigoyen, J., Araus, J., Sanchez-Diaz, M., and Erice, G. Harvest index, a parameter conditioning responsiveness of wheat plants to elevated CO2. Journal of Experimental Botany 64: 1879-1892.
2. Al-Khassawneh, N.M., Karam, N.S., and Shibli, R.A. 2006. Growth and flowering of black iris (Iris nigricans) following treatment with plant growth regulators. Scientia Horticulturae 107: 187-193.
3. De, R., Giri, G., Saran, G., Singh, R.K., and Chaturvedi, G.S. 1982. Modification of water balance of dry land wheat through the use of chlormequat chloride. Journal of Agricultural Science 98(3): 593-597.
4. Devi, K.N., Vyas, A.K., Singh, M.S., and Singh, N.G. 2011. Effect of bioregulators on growth, yield and chemical constituents of soybean (Glycine max). Journal of Agricultural Science 3: 151-159.
5. Emam, Y., and Niknejad, 2011. An Introduction to the Physiology of Crop Yield. (4^th Ed). Shiraz University Press, Shiraz, Iran. 570 pp. (In Persian).
6. Emam, Y., and Moaied, G. R. Effect of planting density and chlormaquat chloride on morphological andphysiological characteristics of winter barley cultivar “Valfajr”. Journal of Agriculture Science and Technology 2: 75-83.
7. Farooq, U., and Bano, A. 2006. Effect of abscisic acid and chlorocholine chloride onnodulation and biochemical content of Vigna raditat L. under water stress. Pakistan Journal of Botany 38: 1511-18.
8. Gurmani, A.R., Bano, A., Khan, S.U., Din, J., and Zhang, J.L. 2011. Alleviation of salt stress byseed treatment with abscisic acid (ABA), 6-benzylaminopurine (BA) and chlormequat chloride (CCC) optimizes ion and organic matter accumulation and increases yield of rice (Oryza sativa ). Australian Journal of Crop Science 5: 1278-1285.
9. Gardner, F. 2007. Crop P Jahaddaneshgahi Press of Mashhad. 300 pp. (In Persian with English Summary).
10. Kashiwagi, J., Krishnamurthy, L., Gaur, P.M.,Upadhyaya, H.D., Varshney, R.K., and Tobita, S. Traits of relevance to improve yieldunder terminal drought stress in chickpea (C. arietinum L.). Field Crops Research 145: 88-95.
11. Khandewal, K.S., Gupta, N.K., and Sahu, M.P. 2002. Effect of plant growth regulators on growth, yield and essential oil production of henna (Lawsonia inermis). Journal of Horticultural Science and Biotechnology 77(1): 67-72.
12. Khalilzadeh, R., Seyedsharifi, R., and Jalilian, J. 2016. Antioxidant status and physiological responses of wheat (Triticum aestivum ) to cycocel application and bio fertilizers under water limitation condition. Journal of Plant Interaction 11(1): 130- 137.
13. Koutroubas, S.D., Vassiliou, G., and Damalas, C.A. 2014. Sunflower morphology and yield as affected by foliar applications of plant growth regulators. International Journal of Plant Production 8: 215-229.
14. Ma, B.L., and Smith, D.L. 1991. Apical development of spring barley in relation to chlormequat and ethephon. Agronomy Journal 83(2): 270-274.
15. Ma, B.L., and Smith, D.L. 1992. Chlormequat and ethephon timing and grain production of spring barley. Agronomy Journal 84(6): 934-939.
16. Memari, H.R., Tafazoli, E., Kamgar-Haghighi, A., Hassanpour, A., and Yarami, N. 2011. Effects of water stress and cycocel as a growth retardant on growth of two olive cultivars. Journal of Science and Technology and Natural Resources, Water and Soil Science 15(55): 1-11. (In Persian).
17. Mousavi, S.K., and Shakarami, G.H. 2008. Effect of supplementary irrigation on yield of chickpea (Cicer arietinum ) in low rainfall condition. Plant Production Journal 1: 99-113. (In Persian with English Summary).
18. Omidi, H., SoroushZadeh, A., and Salahi, A. 2008. Effect of priming on canola germination. Journal of Agricultural Sciences 9: 125-135. (In Persian).
19. Osman, A.R. 2014. Improving some quantitative and qualitative characteristics of Solidago canadensis "tara" using cycocel and planting density under drip irrigation and lighting systems. Life Science Journal 11: 110-118.
20. Pourmohammad, A., Shekari, F., and Soltaniband, V. 2014. Cycocel priming and foliar application affect yield components of rapeseed (Brassica napus ). Cercetari Agronomicein Moldova 157: 59-69.
21. Peltonen-Sainio, P., Muurinen,, Rajala, A., and Jauhianen, L. 2006. Variation in harvest index of modern spring barley, oat and wheat cultivars adapted to northern grown conditions. The Journal of Agricultural Science 146(01): 35-47.
22. Rajabi, R. 2013. Effects of seed pretreatment with salicylic acid on drought resistance of three wheat cultivars under rainfed conditions. MSc. Dissertation. University of Zanjan, Zanjan, Iran. (In Persian).
23. Rajala, A. 2003. Plant growth regulators to manipulate cereal growth in Northern growing conditions. University of Helsinki, Finland. 432 pp.
24. Rajala, A., and Sainio, P. 2001. Plant growth regulator effects on spring cereal root and shoot growth. Agronomice Journal 93: 936-943.
25. Shekoofa, A., and Emam, 2008. Effect of nitrogen fertilization and plant growth regulators (PGRs) on yield of wheat (Triticum aestivum L.). Shiraz Journal Agricultural Sciences Technology 10: 101-108.
26. Sharif, S., Saffari, M., and Emam, Y. 2007. The effect of drought stress and cycocle on barley yield (cv. Valfagr). Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources 10: 281-290. (In Persian).
27. SamandariGikloo, T., and Elhami, B. 2012. Physiological and morphological responses of two almond cultivars to drought stress and cycocel. International Research Journal of Applied and Basic Sciences 3(5): 1000-1004.
28. Shekari, F., Shekari, F., Ebrahimzadeh, A., and Esmaeilpour, B. 2005. Plant Growth Regulators in Agriculture and H (Translation). University of Zanjan Press, Zanjan, Iran. (In Persian).
29. Starman, T.W., and Williams, M.S. 2000. Growth retardants affect growth and flowering of Scaevola. Horticultural Science 35(1): 36-38.
30. Shekari, F., Shekari, F., Ebrahimzadeh, A., and Esmaeilpour, B. 2005. Plant Growth Regulators in Agriculture and H (Translation). University of Zanjan Press, Zanjan, Iran. (In Persian).
31. SAS Institute. 1999. SAS/Stat User’s Guide, Version 9.1. SAS Institute, Cary, NC.
32. Waddington, S.R., and Cartwright, P.M. 1986. Modification of yield components and stem length in spring barleyby the application of growth retardants prior to main shoot stem elongation. Journal of Agricultural Science Cambridge 107: 367-375.