بررسی نقش ساختار کانوپی و خصوصیات رشدی دو رقم گندم در شرایط رقابت، بر آستانه خسارت اقتصادی و عملکرد دو گونه علف‌هرز چاودار و خردل وحشی

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 22، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 23، مهر 1390، صفحه 494-504   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v9i3.11986

نویسندگان

بیژن سعادتیان^* ؛ گودرز احمدوند؛ فاطمه سلیمانی

بوعلی سینا

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی نقش عوامل موثر بر رقابت دو رقم گندم با دو گونه علف هرز باریک برگ و پهن برگ به صورت دو آزمایش فاکتوریل مجزا، در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 88-1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان انجام شد. در هر دو آزمایش، ارقام گندم الوند و سایسون با تراکم ثابت450 بوته در مترمربع کشت شد. در آزمایش اول، بذر علف هرز چاودار با تراکم های 0، 20، 40، 60 و 80 بوته در مترمربع در بین ردیف های گندم کشت شد. در آزمایش دوم، سطوح تراکم علف هرز خردل وحشی 0، 8، 16، 24 و 32 بوته در مترمربع بود. نتایج آزمایش نشان داد که خصوصیاتی همچون نحوه توزیع عمودی شاخص سطح برگ و ماده خشک، ارتفاع نهایی و سرعت افزایش آن در شرایط تداخل، همراه با شاخص های سرعت سبزشدن، سرعت توسعه کانوپی و زودرسی، سبب افزایش توان رقابتی رقم الوند نسبت به سایسون در شرایط رقابت با هر دو گونه علف هرز شد. این عوامل نقش موثری در کاهش تولید بذر علف هرز و افزایش آستانه خسارت اقتصادی در رقم الوند داشتند. علیرغم ارتفاع کمتر خردل وحشی نسبت به چاودار، نحوه توزیع سطح برگ و ساختار کانوپی این علف-هرز باعث افزایش توانایی رقابت نوری و سایه اندازی بیشتر آن بر گیاه زراعی شد به گونه ای که اثرات زیانبار ناشی از حضور تک بوته های این علف-هرز در تراکم های مورد بررسی، بیشتر از چاودار وحشی بود. همچنین سرعت افزایش بانک بذر خردل وحشی نسبت به چاودار بیشتر بود.