اثرات تنش سرما در مرحله جوانه‌زنی و گیاهچه‌ای بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و برخی صفات فیزیولوژیکی در نخود (Cicer arietinum)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 24، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 23، مهر 1390، صفحه 514-524   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v9i3.12000

نویسندگان

عادل سی و سه مرده؛ غلامرضا حیدری

چکیده

به منظور بررسی اثرات تنش سرما بر آنزیم های آنتی اکسیدان و برخی صفات فیزیولوژیکی در نخود، دو آزمایش جداگانه در مراحل رشدی جوانه زنی و گیاهچه ای انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل دو عاملی با استفاده از فاکتور دما در شش سطح (C°15= (تیمار شاهد)1T، C°5= 2T، C°0= 3T، C°5-= 4T، C°10-= 5T، C°15-= 6T) و رقم (پیروز = 1V، 482ILC = 2V، بیونیج = 3V)، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در شرایط کنترل شده در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان اجرا گردید. نتایج نشان داد که اثر تنش سرما بر کلیه صفات از جمله فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز، درصد خسارت به غشاء و میزان پراکسید هیدروژن (2O2H) ‌تأثیر معنی دار داشت، به گونه ای که کلیه ویژگی‌های ذکر شده با کاهش دما افزایش نشان دادند. در کل در مقایسه تیمار‌های دمایی مورد بررسی، دمای 5- درجه سانتی گراد بیشترین ‌تأثیر را بر صفات فوق الذکر داشت. در مرحله جوانه زنی رقم 482ILC به عنوان رقم متحمل شناخته شد و رقم پیروز بیشترین حساسیت را نشان داد. در این آزمایش بین میزان 2O2H با آنزیم های کاتالاز (**98/0 r=) و پراکسیداز (**89/0 r=) در مرحله جوانه زنی همبستگی مثبت و معنی داری مشاهده شد، اما فعالیت آنزیم پراکسیداز 10 برابر بیشتر از کاتالاز بود. نتایج این آزمایش نشان داد که تنش سرما سبب افزایش گونه ‌های فعال اکسیژن می شود و این ترکیبات نیز سبب آسیب و تخریب غشای سلول می شوند.