اثرات آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام عدس (Lens culinaris Medik.) در شرایط آب و هوایی مشهد

آب و خاک

مقاله 19، دوره 25، شماره 3، شهریور 1390   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.9697

نویسندگان

فریده سادات حسینی^{* 1}؛ احمد نظامی²؛ مهدی پارسا¹؛ کمال حاج محمدنیا قالی باف¹

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
آبیاری تکمیلی در اغلب مناطق ایران، جهت تولید مناسب محصولات زراعی ضروری می‌باشد. لذا به منظور بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم عدس (Lens culinaris Medik.)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت اسپلیت بلوک در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. در این آزمایش، آبیاری به عنوان فاکتور اصلی شامل شش سطح (آبیاری در تمام مراحل فنولوژی گیاه، انجام یک بار آبیاری در هر کدام از مراحل شاخه‌دهی، گل‌دهی، غلاف‌دهی، پر شدن دانه‌ها و بدون آبیاری طی فصل رشد) و ارقام عدس (رباط، کالپوش و گچساران) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که آبیاری تکمیلی سبب بهبود معنی‌دار تعداد غلاف در بوته، وزن 100 دانه، عملکرد اقتصادی و عملکرد بیولوژیک شد. به طوری که تیمار آبیاری تکمیلی در مرحله گل‌دهی پس از تیمار آبیاری کامل، بالاترین مقدار این صفات (به استثنای وزن 100 دانه) را داشت. وزن 100 دانه در تیمارهای آبیاری در مرحله غلاف‌دهی و پر شدن دانه نسبت به آبیاری در مرحله گل‌دهی افزایش معنی‌داری داشت. در تیمار بدون آبیاری، رقم گچساران بیشترین عملکرد را تولید کرد. آبیاری در مرحله گل‌دهی بیشترین عملکرد را در بین سطوح آبیاری تکمیلی داشت، به‌طوری‌که این افزایش عملکرد در ارقام رباط، کالپوش و گچساران به ترتیب 60، 60 و 39 درصد نسبت به تیمار بدون آبیاری بود. با توجه به نتایج فوق، انجام یک نوبت آبیاری تکمیلی در مرحله گل‌دهی در افزایش تعداد غلاف و عملکرد عدس مؤثرتر بوده است.

واژه های کلیدی: آبیاری، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عدس