کیفیت برازش چند مدل‌ تجربی منحنی رطوبتی به خاک‏های شهرستان لردگان از استان چهارمحال و بختیاری

آب و خاک

مقاله 20، دوره 25، شماره 3، شهریور 1390   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.9698

نویسندگان

الهام نبی زاده^* ؛ حبیب اله بیگی هرچگانی

دانشگاه شهرکرد

چکیده

چکیده
منحنی رطوبتی خاک یک خصوصیت پایه‌ای برای مطالعه‌ی آب قابل دسترس برای گیاه، پدیده‌های نفوذ، زهکشی و حرکت مواد محلول در خاک است. با اینکه مطالعات زیادی در زمینه‏ی منحنی رطوبتی خاک‏ها به ویژه خارج از ایران انجام شده است، تاکنون مطالعه‌ای روی کیفیت برازش مدل‌های منحنی رطوبتی در خاک‌های استان چهارمحال و بختیاری صورت نگرفته است. هدف از این مطالعه مقایسه‌ی عملکرد مدل‏های مختلف منحنی مشخصه‏ی رطوبتی (ون گنوختن، لیباردی و همکاران، توانی بروس-لاکسمور، کمبل، بروکس-کوری، سایمونز و همکاران و فارل-لارسون) و انتخاب مدل‏های مناسب در خاک‏های لردگان بود. پنجاه نمونه از خاک‏های دشت لردگان جمع‏آوری و کلاس بافت آنها که شامل لوم شنی، لوم سیلتی، سیلت، لوم، لوم رسی سیلتی و رسی سیلتی بودند، تعیین شدند. مدل‏های مختلف منحنی رطوبتی با استفاده از نرم افزار SWRC 3.0 به داده‌های ‌رطوبت-مکش حاصله از ستون‌های آب آویزان و دستگاه صفحه‏ی فشاری برازش داده شدند. کیفیت برازش ‌مدل‌های مورد نظر با محاسبه‌ی R2 و RMSE به دست آمد. همه‏ی مدل‏ها عملکرد خوبی داشتند به‏طوری‏که مقادیر R2 بین 90/0 تا 00/1 و مقادیر RMSE بین 001/0 تا 036/0 حاصل شد. در همه‌ی نمونه‏ها و همه‌ی کلاس‌های بافت خاک، مدل ون‌گنوختن با حداقل ضریب تعیین (R2) و حداکثر خطای (RMSE) و مدل بروکس-کوری با حداقل ضریب تعیین (R2) و حداکثر خطای (RMSE) بهترین و ضعیف‌ترین عملکرد را داشتند. هرچند R2 مدل بروکس-کوری همیشه بیشتر از 90/0 و RMSE آن کمتر از 036/0 بود. بنابراین استفاده از مدل ون‌گنوختن برای خاک‏های دشت لردگان توصیه می‏شود.

واژه‌های کلیدی: منحنی رطوبتی خاک، مدل، ون‌گنوختن، بروکس-کوری، کیفیت برازش