فنولوژی، مورفولوژی و عملکرد دو گونه سوروف

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 5، دوره 28، شماره 3 - شماره پیاپی 28، مهر 1393، صفحه 346-360   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v28i3.43565

نویسندگان

المیرا محمدوند^{* 1}؛ علیرضا کوچکی²؛ مهدی نصیری محلاتی²؛ عباس شهدی‌کومله³

¹دانشگاه گیلان

²دانشگاه فردوسی مشهد

³مؤسسه تحقیقات برنج کشور-رشت

چکیده

به منظور بررسی فنولوژی و مقایسة خصوصیات مورفولوژیکی و تعیین تفاوت‌های احتمالی در صفات مرتبط با عملکرد دو گونه‌ی ‌هرز مزارع برنج شامل گونة شایع سوروف (Echinochloa crus-galli) و گونة تازه ‌وارد سوروف ‌آبی (E. oryzoides)، این آزمایش طی دو سال در گلدان و در شرایط هوای آزاد در مؤسسه تحقیقات برنج کشور-رشت انجام شد. نتایج نشان داد که در سوروف ‌آبی زمان رسیدن به ارتفاع نهایی، ظهور آخرین برگ ساقة اصلی، شروع پنجه‌دهی، ظهور پانیکول، شروع پرشدن و رسیدگی دانه و برداشت، زودتر و عملکرد دانه، شاخص برداشت و وزن صد دانه بیش‌تر از سوروف بود. در مقابل دورة پرشدن دانه طولانی‌تر و تعداد نهایی برگ و پنجه، عملکرد بیولوژیک و ریزش دانه کم‌تر از سوروف بود. زمان اتمام دورة پنجه‌دهی، ارتفاع، طول برگ پرچم و پانیکولِ ساقة اصلی تفاوت معنی‌داری بین دو گونه نداشت. بنابراین ویژگی‌هایی نظیر طول دورة رشد کوتاه‌تر، عملکرد و وزن دانه بیشتر به برتری گونة تازه‌وارد کمک خواهند کرد.

کلیدواژه‌ها

سوروف؛ سوروف‌آبی؛ توانایی رقابت؛ علف‌‌هرز مهاجم

مراجع

1- محمدوند ا.، کوچکی ع. نصیری محلاتی م.، شهدی کومله ع. 2013. اثر عمق قرارگیری بذر و ارتفاع غرقاب بر سبزشدن و رشد گیاهچه در گونة تازه‌وارد سوروف ‌آبی (Echinochloa oryzoides) و گونة مهم سوروف (E. crus-galli) در مزارع برنج. مجله پژوهش‌های زراعی ایران. جلد10: شماره4. صفحات 708-699.

2- محمدوند ا.، کوچکی ع.، نصیری محلاتی م.، شهدی کومله ع. 2013. پاسخ جوانه‌زنی دو علف‌هرز مزارع برنج گیلان به دما و ساعت روشنایی. مجله علوم گیاهان زراعی ایران. در دست چاپ.

3- یعقوبی ب.، جوهرعلی ا.، و زند ا. شهریور 1385 گونة جدید سوروف (Echinochloa oryzoides) یک تهدید جدید برای شالیزارهای ایران. هفدهمین کنگره گیاهپزشکی. کرج.

4- Barrett S.C.H. 1983. Crop mimicry in weeds. Economic Botany, 37: 255–282.

5- Barrett S.C.H., and Wilson B.F. 1983. Colonizing ability in the Echinochloa crus-galli complex (barnyardgrass). II. seed biology. Canadian Journal of Botany, 61: 556-562.

6- Benvenuti S., Macchia M., and Miele S. 2001. Quantitative analysis of emergence of seedlings from buried weed seeds with increasing soil depth. Weed Science, 49:528–535.

7- Bond J.A., and Oliver L.R. 2006. Comparative growth of Palmer amaranth (Amaranthus palmeri) accessions. Weed Science, 54: 121–126.

8- Brown R.F., and Mayer D.G. 1988. Representing cumulative germination. The use of the Weibull function and other empirically derived curves. Annual Botany, 61: 127–138.

9- Clay S.A., Kleinjan J., Clay D.E., Forcella F., and Batchelor W. 2005. Growth and fecundity of several weed species in corn and soybean. Agronomy Journal, 97: 297–302.

10- Costea M., and Tardif F.J. 2002. Taxonomy of the most common weedy European Echinochloa species (Poaceae: Panicoideae) with special emphasis on characters of the lemma and caryopsis. SIDA Contributions to Botany, 20: 525–548.

11- Counce P.A., Keisling T.C., and Mitchell A.J. 2000. A Uniform, objective, and adaptive system for expressing rice development. Crop Science, 40: 436–443.

12- Damalas C.A., Dhima K.V., and Eleftherohorinos I.G. 2008. Morphological and Physiological Variation among Species of the Genus Echinochloa in Northern Greece. Weed Science, 56: 416–423.

13- Fischer A.J., Ateh C.M., Bayer D.E., and Hill J.E. 2000. Herbicide-resistant Echinochloa oryzoides and E. phyllopogon in California Oryza sativa fields. Weed Science, 48: 225–230.

14- Forcella F., Oskoui K.E., and Wagner S.W. 1993. Application of weed seed bank ecology to low-input crop management. Ecological Application, 3: 74–83.

15- Gibson K.D., Fischer A.J., Foin T.C., and Hill J.E. 2002. Implications of delayed Echinochloa germination and duration of competition for integrated weed management in water-seeded rice. Weed Research, 42: 351–358.

16- Holm L.G., Pancho J.V., Herberger J.P., and Plucknett D.L. 1977. The World’s Worst Weeds. Honolulu: University Press of Hawaii.

17- Holm L.G., Plucknett D.L., Pancho J.V., and Herberger J.P. 1991. The World’s Worst Weeds: Distribution and Biology. The University Press of Hawaii, Malabar,Florida.

18- Holt J.S., and Orcutt D.R. 1991. Fuctional relationships of growth and competitiveness in perennial weeds and cotton (Gossypium hirsutum).Weed Science, 39: 575–584.

19- Horak M.J., and Loughlin T.M. 2000. Growth analysis of four Amaranthus species. Weed Science, 48: 347–355.

20- Kacperska-Palacz A.E., Putala E.C., and Vengris J. 1963. Developmental anatomy of barnyardgrass seedlings. Weeds, 11: 311-316.

21- Keeley P.E., and Thullen R.J. 1989. Influence of planting date on growth of barnyardgrass (Echinochloa crus-galli). Weed Science, 37: 557–561.

22- Knezevic S.Z., Horak M.J., and Vanderlip R.L. 1999. Estimates of physiological determinants for redroot pigweed. Weed Science, 47: 291–296.

23- Kropf M.J., and Van Laar H.H. (Eds.) 1993. Modeling Crop–Weed Interactions. CAB International, Wallingford, UK, 274 pp.

24- Maun M.A., and Barrett S.C.H. 1986. The biology of Canadian weeds. 77. Echinochloa crus-galli (L.) Beauv. Canadian Journal of Plant Science, 66: 739-759.

25- Nakatani K., Tanisaka T., and Yamasue Y. 1998. Geographical variation in heading photoperiodic sensitivity of Echinochloa oryzicola Vasing. Journal of Weed Science and Technology, 43: 108–113.

26- Norris R.F. 1996. Morphological and phenological variation in barnyardgrass (Echinochloa crus-galli) in California. Weed Science, 44: 804–814.

27- Oard J., Cohn M.A., Linscombe S., Gealy D., and Gravois K. 2000. Field evaluation of seed production, shattering, and dormancy in hybrid populations of transgenic rice (Oryza sativa) and the weed, red rice (Oryza sativa). Plant Science, 157: 13–22.

28- Ottis B.V., and Talbert R.E. 2007. Barnyardgrass (Echinochloa crus-galli ) control and rice density effects on rice yield components. Weed Technology, 21: 110–118.

29- Potvin C. 1986. Biomass allocation and phenological differences among southern and northern population of the C4 grass Echinochloa crus-galli. Journal of Ecology, 74: 915-923.

30- Radosevich S.R., Holt J.S., and Ghersa C.M. 1997. Weed Ecology. Implications for Vegetation Management. John Wiley and Sons New York.

31- Rahn E.M., Sweet R.D., Vengris J., and Dunn C. 1968. Life history studies as related to weed control in the Northeast. 5.-barnyardgrass. Agricultural Experiment State University of Delaware Bulletin, 368: 1–46.

32- Ruiz-Santaella J.P., Bastida F., Franco A.R., and de Prado R. 2006. Morphological and molecular characterization of different Echinochloa spp. and Oryza sativa populations. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 54: 1166–1172.

33- Shrestha A., and Swanton C.J. 2007. Parameterization of the phenological development of select annual weeds under noncropped field conditions. Weed Science, 55: 446–454.

34- Swanton C.J., Huang J.Z., Shrestha A., Tollenaar M., Deen W., and Rahimian H. 2000. Effects of temperature and photoperiod on the phenological development of barnyardgrass. Agronomy Journal, 92: 1125–1134.

35- Vengris J., Kacperska-Palacz A.E., and Livingston R.B. 1966. Growth and development of barnyardgrass in Massachusetts. Weeds, 14: 299–301.

36- Vidotto F., Tesio F., Tabacchi M., and Ferrero A. 2007. Herbicide sensitivity of Echinochloa spp.accessions in Italian rice fields. Crop Protection, 26: 285-293.