اثرات کاربرد هیومیک اسید و وزن بنه مادری بر رشد و عملکرد زعفران (Crocus sativus L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 2، دوره 7، شماره 4 - شماره پیاپی 26، دی 1393، صفحه 425-442   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v7i4.53822

نویسندگان

علیرضا کوچکی^{* 1}؛ حمیدرضا فلاحی²؛ محمد بهزاد امیری^{3، 4}؛ حمیدرضا احیایی⁵

¹گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

³دانشکده کشاورزی، مجتمع آموزش عالی گناباد، گناباد، ایران

⁴دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

⁵دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

به منظور مطالعه اثرات وزن بنه مادری و مدیریت تغذیه ای بر وضعیت رشدی بنه های خواهری، عملکرد گل و کلاله زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی فاکتوریل بر مبنای طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در دو سال زراعی 89-1388 و 90-1389 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل وزن بنه مادری (بنه ریز با وزن چهار تا پنج گرم، متوسط با وزن شش تا هشت گرم و درشت با وزن نه تا ده گرم) و سطوح مختلف مصرف اسید هیومیک (صفر، 20، 40، 60، 80 و 100 کیلوگرم در هکتار) (با نام تجاری هیومکس) بودند. نتایج نشان داد که استفاده از بنه های مادری درشت موجب بهبود نسبی شاخص های رشدی بنه های خواهری و عملکرد زعفران
می شود؛ به طوری که وزن کل بنه های خواهری در هر بوته، تعداد گل در واحد سطح، عملکرد گل و عملکرد کلاله خشک در تیمار استفاده از بنه های مادری درشت، به ترتیب به میزان 46، 19، 15 و 28 درصد بیشتر از تیمار استفاده از بنه های مادری ریز جهت کاشت زعفران بود. استفاده از سطوح مختلف اسید هیومیک نیز بر بهبود شاخص های رشد و عملکرد زعفران اثرات مثبتی داشت. در تیمار کاربرد 100 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک، مقدار شاخص های متوسط تعداد جوانه در هر بنه، متوسط قطر بنه، متوسط وزن بنه، تعداد گل در واحد سطح، عملکرد گل و عملکرد کلاله خشک به ترتیب به میزان نه، 18، 41، 33، 43 و 55 درصد بیشتر از تیمار عدم مصرف اسید هیومیک بود. در مجموع نتایج این تحقیق بیانگر اثرات سودمند استفاده از بنه های مادری درشت جهت کاشت زعفران و نیز کاربرد اسید هیومیک، بر بهبود رشد و عملکرد گیاه ارزشمند زعفران بود.

کلیدواژه‌ها

عملکرد کلاله؛ عملکرد گل؛ قطر بنه؛ مدیریت تغذیه‎ای

مراجع

1- Aimo, S., Gosetti, F., D'Agostino, G., Gamalero, E., Gianotti, V., Bottaro, M., Gennaro, M.C., and Berta, G. 2010. Use of arbascular mycorrhizal fungi and beneficial soil bacteria to improve yield and quality of Saffron (Crocus sativus L.). Acta Horticulture 850: 159-164.

2- Amirshekari, H., Sorooshzadeh, A., Modaress Sanavy, A., and Jalali Javaran, M. 2007. Study of effects of root temperature, corm size, and gibberellin on underground organs of saffron (Crocus sativus L.). Iranian Journal of Botany 19(1): 5-18. (In Persian with English Summary)

3- Arancon, N.Q., Edwards, C.A., Lee, S., and Byrne, R. 2006. Effects of humic acids from vermicomposts on plant growth. European Journal of Soil Biology 42: S65-S69.

4- Aytekin, A., and Acikgoz, A.O. 2008. Hormone and microorganism treatments in the cultivation of saffron (Crocus sativus L.) Plants. Molecules 13: 1135-1146.

5- Badiyala, D., and Saroch, K. 1997. Effect of seed corm size and planting geometry on saffron (Crocus sativus L.) under dry temperate conditions of Himachal Pradesh. Indian Perfumer 41: 167-169.

6- DeMastro, G., and Ruta, C. 1993. Relation between corm size and saffron (Crocus sativus L.) flowering. Acta Horticulturae 344: 512-517.

7- Juana, J.A.D., Corcolesb, H.L., Muñozb, R.M., and Picornella, M.R. 2009. Yield and yield components of saffron under different cropping systems. Industrial Crops and Products 30(2): 212-219.

8- Ghasemi Rooshnavand, R., Hashemiyeh, M., and Afzalian, M. 2009. Planting, conservation and harvesting stages of saffron. Agriculture Organization of Yazd, Iran 132: 33-34. (In Persian with English Summary)

9- Kaushal, S.K., and Upadhyay, R.G. 2002. Studies on variation in corm size and its effect on cormel production and flowering in Crocus sativus L. under mid-hill conditions of Himachal Pradesh. Research on Crops 3: 126-128.

10- Koocheki, A., Siahmarguee, A., Azizi, G., and Jahani Kondori, M. 2011a. The effect of high density and depth of planting on agronomic characteristic of saffron (Crocus sativus L.) and corms behavior. Agroecology 3(1): 36-49. (In Persian with English Summary)

11- Koocheki, A., Jahani, M., Tabrizi, L., and Mohammad Abadi, A.A. 2011b. Investigation on the effect of biofertilizer, chemical fertilizer and plant density on yield and corm criteria of saffron (Crocus sativus L.). Journal of Water and Soil 25(1): 196-206. (In Persian with English Summary)

12- Kumar, R., Virendra, S., Kiran, D., Sharma, M., Singh, M.K., and Ahuja, P.S. 2009. State of art of saffron (Crocus sativus L.) agronomy: A comprehensive review. Food Reviews International 25: 44-85.

13- Mallikarjuna, M., Govindasamy, R., and Chandrasekaran, S. 1987. Effect of humic acid on Sorghum vulgare var. CSH-9. Current Science 56: 1273.

14- Mohammad Abadi, A.A., Rezvani Moghaddam, P., and Fallahi, J. 2011. Effects of planting pattern and the first irrigation date on growth and yield of saffron (Crocus sativus L.). Agroecology 3(1): 84-93. (In Persian with English Summary)

15- Mollafilabi, A. 2004. Experimental findings of production and echophysiological aspects of saffron (Crocus sativus L.). In: Fernandez, J., and Abdullaev, F., Editors, Proceeding of the 1st on saffron albacete, Spain. Acta Horticulturae 650: 195-200.

16- Molina, R.V., Valero, M., Navarro, Y., Guardiola, J.L., and Garcia Luice, A. 2005. Temperature effects on flower formation in saffron (Crocus sativus L.). Scientia Horticulture 103: 361-379.

17- Munshi, A.M., Zaffar, G., and Zargar, G.H. 2003. Prospects of saffron cultivation in the cold arid zone of Kargil (Ladakh). Human Impact on Desert Environment 95: 434-436.

18- Nassiri Mahallati, M., Koocheki, A., Boroumand Rezazadeh, Z., and Tabrizi, L. 2008. Effects of corm size and storage period on allocation of assimilate in different parts of saffron plant (Crocus sativus L.). Journal of Iranian Field Crop Research 5(1): 155-166. (In Persian with English Summary)

19- Nehvi, F.A., Khan, M.A., Lone, A.A., and Maqhdoomi, M.I. 2010. Impact of microbial inoculation on growth and yield of saffron in Kashmir. Acta Horticulture 850: 171-174.

20- Ohta, K., Morishita, S., Suda, K., Kobayashi, N., and Hosoki, T. 2004. Effects of chitosan soil mixture treatment in the seedling stage on the growth and flowering of several ornamental plants. Journal of the Japanese Society for Horticultural Science 73(1): 66-68.

21- Omidbaigi, R., Betti, G., Sadeghi, B., and Ramezani, A. 2002. Influence of the bulb weight on the productivity of saffron (Crocus sativus L.) results of a cultivation study in Khorasan (Iran). Journal of Medicinal and Spice plant 7: 38-40.

22- Omidi, H., Naghdibadi, H.A., Golzad, A., Torabi, H., and Fotoukian, M.H. 2009. The effect of chemical and bio-fertilizer source of nitrogen on qualitative and quantitative yield of saffron (Crocus sativus L.). Journal of Medicinal Plants 8(2): 98-109. (In Persian with English Summary)

23- Pandey, D.P, andey, V.S., and Srivastava, A.P. 1974. A note on the effect of the size of corms on the sprouting and flowering of saffron. Progressive Horticulture 6: 89-92.

24- Rengrudkij, P., and Partida, G.J. 2003. The effects of humic acid and phosphoric acid on grafted hass avocado on Mexican seedling rootstocks. Proceedings V World Avocado Congress p. 395-400.

25- Rezvani Moghaddam, P., Mohammad Abadi, A.A., Fallahi, J., and Aghhavani Shajari, M. 2011a. Response of saffron to planting distances and irrigation times. Medicinal and Aromatic Plants in Generation of New Values in 21th Century. 9-12 November. Sarajevo. Bosnia and Herzegovina p. 137.

26- Rezvani Moghaddam, P., Mohammad Abadi, A.A., and Fallahi, J. 2011b. Effect of corm density and first irrigation time on growth of saffron corms. National Congress of Medicinal Plants. Jihad Daneshgahi Branch of Mazandaran, Iran. March p. 421. (In Persian)

27- Rezvani Moghaddam, P., Mohammad Abadi, A.A., Fallahi, J., and Aghhavani Shajari, M. 2011c. Effects of chemical and organic fertilizers on corm growth and yield of saffron (Crocus sativus). National Congress of Medicinal Plants. Jihad Daneshgahi Branch of Mazandaran, Iran. March p. 424. (In Persian with English summary)

28- Sabzevari, S., and Khazaie, H.R. 2009. The effect of foliar application with humic acid on growth, yield and yield components of wheat (Triticum aestivum L.). Agroecology 2(1): 53-63. (In Persian with English Summary)

29- Sabzevari, S., Khazaie, H.R., and Kafi, M. 2010. Study on the effects of humic acid on germination of four wheat cultivars (Triticun aestivum L.). Journal of Iranian Field Crop Research 8(3): 473-480. (In Persian with English Summary)

30- Sadeghi, B. 1993. Effect of corm weight on saffron flowering. I.R.O.S.T. Mashhad center: Mashhad, Iran.

31- Sellamuthu, K.M., and Govindaswamy, M. 2003. Effect of fertiliser and humic acid on rhizosphere microorganisms and soil enzymes at an early stage of sugarcane growth. Sugar Technology 5(4): 273-277.

32- Singh, C., Ram, G., and Kaul, B.L. 1994. Saffron studies in Kishtwar: Effect of corm size at planting on cormel production and flower yield in Crocus sativus. Indian Perfumer 38: 82-84.

33- Vurdu, H. 2004. Agronomical and biotechnological approaches for saffron improvement. Acta Horticulturae (ISHS) 650: 285-290.

34- Young, C.C., Rekha, P., Lai, W.A., and Arun, A. 2006. Encapsulation of plant growth-promoting bacteria in alginate beads enriched with humic acid. Biotechnoloy and Bioengineering 95: 76-83.

35- Zhang, X. 1997. Influence of plant growth regulators on turfgrass growth, antioxidant status, and drought tolerance. PhD dissertation. Virginia Polytechnic Institute p. 144.