کاربرد الگوی چند سطحی تعادل در معنی‌داری تبلیغات عمومی بر سود صنعت تولید شیر در ایران

مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 3، دوره 33، شماره 1 - شماره پیاپی 43، فروردین 1398، صفحه 25-39   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v0i0.69994

نویسندگان

حبیب شهبازی^{* 1}؛ احمد سام دلیری²

¹دانشگاه سید جمال الدین اسد آبادی

²دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی

چکیده

محصولات لبنی به‌ویژه شیر، نقش مهمی در سبد مصرف کالاهای سلامت‌بخش خانوارهای ایرانی دارد. از دیرباز افزایش میزان مصرف این ماده غذایی، از سیاست‌های دولت بوده است. یکی از راه‌های افزایش مصرف خانوارها، ترویج مصرف شیر با استفاده از تبلیغات عمومی می‌باشد. با توجه به اینکه تبلیغات عمومی، هزینه‌بر است، پرسش اصلی این است که آیا در سال‌های گذشته، تبلیغات عمومی در صنعت تولید شیر توانسته است بر تقاضای شیر (از جنبه مصرف‌کنندگان) و در نتیجه سود صنعت تولید شیر (از جنبه تولید‌کنندگان) اثرگذار باشد. بنابراین، هدف این پژوهش بررسی الگوی معنی‌داری تبلیغات عمومی شیر بر تقاضای خرده‌فروشی و سود صنعت در یک الگوی چند سطحی تعادل در سال 1395 در کشور است. نتایج نشان می‌دهد که به‌طور میانگین مقدار آماره بر اساس شاخص شدت تبلیغات عمومی در بازار رقابتی چندسطحی شیر، 519/1 تا 657/10 خواهد بود. این مقدار بر اساس شاخص شدت تبلیغات عمومی برای بازار رقابتی چندسطحی محصولات لبنی، 032/3 تا 692/3 و برای بازار غیررقابتی 981/0 تا 414/3 می‌باشد. یعنی، با غیررقابتی‌تر شدن بازار، معنی‌داری تبلیغات کاهش ‌می‌یابد. بطور میانگین در سناریوهای مختلف قیمت نهاده در سطح مزرعه معنی‌داری از 937/2 تا 414/3 تغییر می‌کند. میانگین معنی‌داری تبلیغات شیر در تمامی سناریوها 883/3 بدست آمده است. بنابراین در تمامی سناریوهای در نظر گرفته‌شده، تبلیغات شیر اثر معنی‌داری بر تقاضای مصرف‌کنندگان و سود صنعت تولید شیر دارد. همچنین با افزایش کشش قیمتی تقاضای شیر فرآوری‌شده در سطح خرده‌فروشی و قیمت نهاده تولید شیر خام در سطح مزرعه (قیمت علوفه، کاه، گندم، جو و ...)، سطح معنی‌داری تبلیغات بر تقاضای شیر فرآوری‌شده در سطح خرده فروشی کاهش و با افزایش ضریب بهینه تبلیغات (شاخص شدت تبلیغات) سطح معنی‌داری تبلیغات افزایش می‌یابد. پیشنهاد می‌شود به منظور تأثیرگذاری بیشتر تبلیغات عمومی بر افزایش مصرف شیر، سیاست‌هایی در جهت کاهش قیمت نهاده‌های تولید و افزایش شاخص شدت تبلیغات را اجرا نمود. سیاست‌هایی که موجب رقابتی‌تر شدن بازار شیر (در سطوح مختلف بازاریابی) شود، نیز می‌تواند مفید باشد.

کلیدواژه‌ها

تبلیغات عمومی؛ الگوی معنی‌داری؛ آماره F؛ بازار غیررقابتی؛ الگوی چندسطحی تعادل

مراجع

1. Aghapour Sabbaghi M., and Koopahi M. 2005. Estimation of the systemic demand for milk and milk products for urban households (2002-2008). Zahedan. (In Persian with English abstract)

2. Balagtas J.V., and Kim S. 2007. Measuring the effects of generic dairy advertising in a multi-market equilibrium. American Journal of Agricultural Econmics 89(4): 932–946.

3. CDIC. 2016. Milk and Cheese Report, Canadian Dairy Information Centre, www.dairyinfo.gc.ca.

4. Chizari A.H., Shokoohi Z., Salami H., and Hosseini S.S. 2014. Existence of consumer habits and empirical analysis of demand: case study of dairy products demand for urban households in Iran. Journal of Agricultural Economics 9(2): 19-35. (In Persian with English abstract)

5. Davis G.C. 2005. The significance and insignificance of demand analysis in evaluating promotion programs. American Journal of Agricultural Economics 87(3): 673-688.

6. Erfanian Z. 2008. Assesment of Advertisng in Iranain milk Demand, Msc Thesis, Faculty of Agricultural Economics and development, University of Tehran. (In Persian with English abstract)

7. Fao. 2018. Data, Http://www.faosatat.org.

8. Fomby T.B., Hill R.C., and Johnson S.R. 1984. Advanced Econometrics. New York: SpringerVerlag.

9. Hosseini S.S., and Erfnian Z. 2008. Factors affecting the demand for milk and dairy product: with an emphasis on advertising (study of the Iranian milk industry). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research 39(1): 1-9. (In Persian with English abstract)

10. IDIS. 2016. Report for Diary Full Cost, Iranian Dairy Industy Society, www.ir-dis.org.

11. Kaiser H. 2010. Measuring the Impacts of Generic Fluid Milk and Dairy Marketing. National Institute for Commodity Promotion Research and Evaluation.

12. Papaioannou L., Tzimitra– Kalogianni L., and Tegkelidou E. 2015. The Influence of advertisement in fresh milk consumers’ behavior. Proceeding of 7th International Conference Information and Communication Technology in Agriculture, Cavalla.

13. Patalinghug J.C. 2015. The effect of advertising and in-store promotions on the demand for chocolate. International Journal of Economics and Finance 7(10): 1-10.

14. Pishbahar I., and Kheirinataj M. 2014. Dairy demand survey in Iran using the almost ideal demand system. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research 45(3): 690-701. (in Persian with English abstract)

15. Rejeana M.G., Oral Capps J., and Dharmasen S. 2014. Dynamics of Advertising and demand for fluid milk in the United States: an incomplete demand approach, Minneapolis.

16. Rejeena M.G., Dharmasen S., and Oral Capps J. 2014. Dynamics of Advertising and Demand for Milk in the United States Delineated by Milk Fat Type, Dallas.

17. Shaffer G., and Zettelmeyer F. 2009. Comparative advertising and in-store displays. Marketing Science 28(6): 1144-1156.

18. Shahbazi H. 2015. Generic advertising optimum budget for Iran’s milk industry. Journal of Agricultural Economics and Developmen, 29(4): 389-400. (In Persian with English abstract)

19. Shahbazi H. 2016. Generic dairy advertising effects in a multi-market equilibrium. Journal of Agricultural Economics and Development 10(3): 89-112. (In Persian with English abstract)

20. Shahbazi H., Balali H., and Hakempoor M. 2016. Measurement of market power and cost efficiency in Iran's milk industry. Journal of Agricultural Economics 10(1): 17-35. (In Persian with English abstract)

21. Shahbazi H., and Faryadras V. 2018. Milk optimal generic advertising expenditure in an imperfect competitive marketing level. Agricultural Economics and Development Journal 26(2): 217-224. (In Persian with English abstract)

22. Shahbazi H., Kavoosi M., Peikani GH.R., Erfanian Z., and Abedi S. 2009. Estimation of deadweight loss of monopoly in the milk production industry in Iran. Journal of Agricultural Economics and Development 65: 39-54. (In Persian with English abstract)

23. Shahnooshi N., Bakhshoodeh M., Firoozzare A., Azarinfar Y., and Nikoukar A. 2011. Adequacy assesment of animal protein products supply in the goals of the fourth Development Plan. Journal of Agricultural Economics and Development 74(19): 221-249. (In Persian with English abstract)

24. SLAL. 2017. Annunal Report of Prices of poultry livestock inputs and products, State Livestock Affairs Logistics Inc, http://www.iranslal.com.

25. Statista. 2017. Per capita consumption of fluid milk worldwide in 2016, by country, The Statistics Portal.