تأثیر طول دوره های کنترل و تداخل جمعیت طبیعی علف های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 9، دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 24، دی 1390، صفحه 659-669   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v9i4.13261

نویسندگان

مجید آقاعلیخانی^* ؛ سعید رضا یعقوبی

چکیده

به منظور تعیین دوره بحرانی کنترل علف های هرز و بررسی تأثیر طول دوره های تداخل و کنترل جمعیت طبیعی علف های هرز بر عملکرد و اجزای
در منطقه غرب تهران، آزمایشی در سال 1384 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 14 تیمار و 3 (Brassica napus L.) عملکرد کلزای پائیزه
تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد . گروه نخست تیمارها موسوم به تیمارهای کنترل شامل وجین
علف های هرز تا مرحله دوبرگی، چهار برگی، شش برگی، هشت برگی، شروع گلدهی و اواسط غلاف دهی کلزا بود . در گروه دوم موسوم به تیمارهای
تداخل، علف های هرز تا مراحل فنولوژیک یاد شده در مجاورت کلزا رشد یافتند و از آن پس تا پایان فصل وجین شدند. علاوه بر این، دو تیمار رقابت تمام
فصل و عاری از علف های هرز نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شدند. در پایان هر یک از مراحل فنولوژیک، علف های هرز موجود در تیمارهای تداخل
وجین، تفکیک و ماده خشک آن ها اندازه گیری شد. همچنین در طی فصل رشد کلزا، برای تعیین تغییرات ارتفاع و ماده خشک، از هر کرت نمونه برداری
شد. در انتهای فصل رشد نیز عملکرد دانه و اجزای عملکرد کلزا در تیمارهای مختلف تعیین شد. نتایج نشان داد با افزایش طول دوره تداخل یا کاهش
طول دوره کنترل علف های هرز تمامی اجزای عملکرد کلزا به جز وزن هزار دانه کاهش معنی داری یافتند. علاوه بر این، با تداوم تداخل علف های هرز تا
بیش از مرحله چهار برگی کلزا، عملکرد دانه نسبت به تیمار شاهد (کنترل در تمام فصل) بین 20 تا 70 درصد کاهش یافت. همچنین با به تاخیر افتادن
کنترل علف های هرز تا ورود کلزا به مرحله روزت، عملکرد دانه روند نزولی داشت. به این ترتیب با برازش معادلات گامپرتز و لجستیک، دوره بحرانی
کنترل علف های هرز در این آزمایش از مرحله چهار برگی تا پیش از شروع مرحله روزت در کلزا ( 25 تا 70 روز پس از سبز شدن) برآورد شد.

کلیدواژه‌ها

تداخل؛ دوره بحرانی؛ رقابت؛ کلزای پائیزه؛ مدیریت علف های هرز