ارزیابی اثرات خوشه‌چینی علف‌هرز جودره (Hordeum spontaneum C. Koch) در تناوب زراعی بر عملکرد نخود در کشت‌های زودهنگام و دیرهنگام در شرایط اقلیمی لرستان

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 4، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24، دی 1400، صفحه 46-56   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v12i2.73567

نویسنده

سیدکریم موسوی^*

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم‌آباد

چکیده

تأثیر خوشه‌چینی علف‌هرز جودره در کشت گندم و تأثیر تاریخ کاشت و راهکارهای مدیریتی در کشت نخود بر عملکرد نخود در سال بعد طی سال‌های زراعی 88- 1387 و 89-1388 در شهرستان خرم‌آباد لرستان مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل‌-‌اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتوریل وضعیت خوشه‌چینی علف‌هرز جودره در کشت گندم در دو سطح (بدون خوشه‌چینی و خوشه‌چینی) در سال زراعی
88-1378و تاریخ کاشت نخود در فصل بعد در دو سطح (کاشت زودهنگام و کاشت دیرهنگام) در کرت‌های اصلی و سطوح فاکتور مدیریت علف‌هرز در کشت نخود در پنج سطح (کاربرد پیش‌رویشی متری‌بیوزین 7/0 کیلو‌گرم در هکتار از نشان‌تجاری سنکور 75 درصد، کاربرد پیش‌رویشی ایمازتاپیر 7/0 لیتر در هکتار از نشان‌تجاری پرسویت 10 درصد، کاربرد پس‌رویشی کلتودیم 1 لیتر در هکتار از نشان‌تجاری سلکت 12 درصد، شاهد عاری از علف‌هرز و شاهد بدون کنترل علف‌هرز) در کرت‌های فرعی آزمایش قرار گرفتند. خوشه‌چینی علف‌هرز جودره در کشت گندم سال قبل به طور متوسط سبب افزایش 5/26 درصد عملکرد دانه نخود در واحد سطح شد. میانگین عملکرد دانه نخود در واحد سطح برای کاشت زودهنگام 9/49 درصد بیشتر از کاشت تأخیری بود. کاربرد علف‌کش ایمازتاپیر (پرسویت) به مقدار 7/0 لیتر در هکتار و متری‌بیوزین (سنکور) به مقدار 7/0 کیلوگرم در هکتار در شرایط اقلیمی مورد آزمایش (معتدل سرد) اثرات گیاه‌سوزی شدید پایداری روی گیاه‌زراعی نخود بر جای گذاشت. کاهش ارتفاع بوته، جارویی‌شدن برگ‌ها، تشدید شاخه‌زایی و تأخیر در فاز زایشی از جمله اثرات منفی علف‌کش ایمازتاپیر روی گیاه‌زراعی نخود بود. تداخل علف‌های‌هرز در کشت‌های زودهنگام و دیرهنگام نخود به ترتیب سبب کاهش معنی‌دار 8/17 درصد و 8/49 درصد عملکرد دانه نخود شد. بیشترین میانگین عملکرد دانه نخود (2309 کیلوگرم در هکتار) به تیمار وجین دستی علف‌های‌هرز در کاشت زودهنگام در شرایط خوشه‌چینی علف‌هرز جودره در کشت گندم و کمترین میانگین عملکرد دانه (3/449 کیلوگرم در هکتار) به تیمار کاربرد علف‌کش ایمازتاپیر در کاشت دیرهنگام نخود در شرایط عدم خوشه‌چینی علف‌هرز جودره در کشت گندم مربوط بود.

کلیدواژه‌ها

تاریخ کاشت؛ خوشه‌کشی؛ مدیریت علف‌های‌هرز

مراجع

1. Ahmadi, K., Gholizadeh, H., Abadzadeh, H.R., Hosseinpour, R., Abdshah, H., Kazemian A., and Rafiee, M. 2017. Agricultural Statistics of 1394-95. Ministry of Jihad-e-Agriculture, Deputy Director of Planning and Economics, ICT. 117 p (In Persian).
2. Bastiaans, L., Kropff, M.J., Goudriaan, J., and VAN Laar, H.H. 2000. Design of weed management systems with reduced reliance on herbicides poses new challenges and prerequisites for modeling crop-weed interactions. Field Crops Research 67: 161-179.
3. Brust, G.E., and Stinner, B.R. 1991. Crop rotation for insect, plant pathogen, and weed control. In: Pimentel (Ed.). CRC Handbook of Pest Management in Agriculture I. Second edition. Boca Raton, FL: CRC. p. 217-236.
4. Harlan, J.R., and Zohary, D. 1966. Distribution of wild wheat and barley. Science 153: 1074-1080.
5. Lees, B. 2004. Weed Control in Chickpea, an Alberta P http://ssca.usask. ca/conference/2000proceedings/Lees.html.
6. Lyon, D.J., and Wilson, R.G. 2005. Chemical weed control in dryland and irrigated chickpea. Weed Technology 19: 959-965.
7. Miller, P.R., McConkey, B.G., Clayton, G.W., Brandt, S.A., Staricka, J.A., Johnston, A.M., Lafond, G.P., Schatz, B.G., Baltensperger, D.D., and Neill, K.E. 2002. Pulse crop adaptation in the northern Great Plains. Agronomy Journal 94: 261-
8. Mortensen, D.A., Bastiaans, L., and Sattin, M. 2000. The role of ecology in the development of weed management systems: an outlook. Weed Research 40: 49-62.
9. Mousavi, S.K. 2011. Chemical weed control in autumn sowing of chickpea (Cicer aretinum) at Lorestan province. Iranian Journal of Pulses Research 1: 131-142. (In Persian with English Summary).
10. Mousavi, S.K., Sabeti, P., Jafarzadeh, N., and Bazzazi, D. 2010. Evaluation of some herbicides efficacy for weed control in chickpea (Cicer arietinum). Iranian Journal of Pulses Research 1: 19-31. (In Persian with English Summary).
11. Nevo, E., Kaplan, D., Storch N., and Zohary, D. 1986. Genetic diversity and environmental associations of wild barley, Hordeum spontaneum (Poaceae), in Iran. Plant Systematics and Evolution 153: 141-164.
12. Pacucci, G., Troccoli, C., and Leoni, B. 2006. Effect of supplementary irrigation on yield of chickpea genotypes in a Mediterranean climate. Agricultural Engineering International: the CIGR Ejournal. Manuscript LW 04 005. Vol. VIII. https://ecommons.cornell.edu/bitstream/ handle/1813/10570/LW%2004% 20005%20Pacucci%20final%2025May2006.pdf?sequence=1&isAllowed=y
13. Plancqaert, P.H., Braun, PH., and Werry, J. 1990. Agronomic Studies on Chickpea (Cicer arietinum). Options Mediterraneanes-sevie Seminarires. NO. 9:87-92.
14. Sumner, D.R. 1982. Crop Rotation and Plant P p. 73-313. In: M. Rechcigl (Ed.). CRC Handbook of Agricultural Productivity. Boca Raton, FL: CRC.
15. Taran, B., Holm, F., and Banniza, S. 2013. Response of chickpea cultivars to pre- and post-emergence herbicide applications. Canadian Journal of Plant Science 93: 279-286.
16. Thurston, J.M. 1962. The effect of competition from cereal crops on the germination and growth of Avena fatua in a naturally infested field. Weed Research 6: 67-80.
17. Varshney, R.K., Thudi, M., Nayak, S.N., Gaur, P.M., Kashiwagi, J., Krishnamurthy, L., Viswanatha, K.P. 2014. Genetic dissection of drought tolerance in chickpea (Cicer arietinum). Theoretical and Applied Genetics 127: 445-462.
18. Walenta, D.L., Yenish, J.P., Young, F.L., and Ball, D.A. 2002. Vernalization response of plants grown from spikelets of spring and fall cohorts of jointed goatgrass. Weed Science 50: 461-465.
19. Whish, J.P.M., Sindel, B.M., Jessop, R.S., and Shepherd, R.C.H. 1996. Current status of weed control in chickpea in northern New South Wales. In: Proceedings of the 11th Australian Weeds Conference, Melbourne, Australia, 30 September-3 October, 1996. (p. 170-172). Weed Science Society of Victoria Inc.