بُن بَسِند

جستارهای نوین ادبی

مقاله 9، دوره 51، شماره 1 - شماره پیاپی 200، اردیبهشت 1397، صفحه 133-136   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.v51i1.80497

نویسنده

علی اشرف صادقی^*

فرهنگستان زبان و ادب فارسی

چکیده

 بحث بر سر ترکیب «بُن بَسِند» و ریشه و تحوّل آن است. این تعبیر در تفسیر شنقشی در معنای«از بیخ برکنده» به کار رفته است. ریشه و اشتقاق کلمه می­گوید که باید از بن wisin باشد به معنی گسستن و نباید چنانکه برخی پنداشته­اند با «گسلیدن» ارتباطی داشته باشد. چیزی شبیه این کلمه در شعر عطار به صورت فعلی «بگسندی» و نیز صورت فعلی دیگری در ترجمۀ قرآن دیگری از کتابخانۀ آستان قدس آمده است. در پایان دو بُن برای این واژه حدس زده شده است: بن ماضی با تبدیل نون دوم به «د» و بن مضارع در معنی مفعولی.

کلیدواژه‌ها

بُن بَسِند؛ تفسیر شنقشی؛ بن گسل؛ بن گسسته

مراجع

تفسیر شنقشی، گزاره‌ای از بخشی از قرآن کریم، تفسیر شنقشی. (2535) [1355]. به کوشش محمدجعفر یاحقی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.

رواقی، علی با همکاری مریم میرشمسی. (1381). ذیل فرهنگ‌های فارسی. تهران: هرمس.

صادقی، علی اشرف. (1391). «بحثی در باب کتاب پلی میان شعر هجایی و عروضی فارسی در دو قرن اول هجری، از دکتر احمدعلی رجایی». خرد بر سر جان، نامگانۀ دکتر احمدعلی رجایی. به کوشش محمدجعفر یاحقی، محمدرضا راشد محصل و سلمان ساکت. تهران: سخن. صص 349-388.

عطار، فریدالدین. (1341). دیوان. به کوشش تقی تفضلی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

Mackenzie, D.N. (1971). A Concise Pahlavi Dictionary, London, Oxford University Press.