خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ژنوتیپ‌های تریتیکاله (Triticale hexaploide Lart) تحت تاثیر پتانسیل‌های متفاوت ناشی از شوری و خشکی

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 5، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 25، فروردین 1391، صفحه 33-42   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v10i1.14397

نویسندگان

حمیدرضا خزاعی^* ؛ احمد نظامی¹؛ حمیدرضا عشقی زاده²؛ شهرام ریاحی نیا³؛ کوروش شجاعی نوفرست⁴

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشگاه صنعتی اصفهان

³دانشگاه پیام نور

⁴مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

عدم جوانه‌زنی و استقرار ضعیف گیاهچه به دلیل خشکی، فقدان آب کافی و وجود شوری از مهمترین مشکلات تولید محصولات زراعی در مناطق نیمه خشک از جمله کشور ما می‌باشد. به همین منظور و جهت ارزیابی پاسخ چهار ژنوتیپ تریتیکاله شامل لاین‌هایET-82-15، ET-82-8، ET-79-17 و رقم Juanillo-92 به پتانسیل‌های آب مختلف ناشی از شوری و خشکی و نیز شناخت میزان تحمل آنها به تنش پتانسیل منفی در مرحله جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه، این مطالعه در سال 1387 در آزمایشگاه تحقیقات عالی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای تنش شوری در 5 سطح شامل صفر، 5/0، 1، 5/1 و 2% محلول NaCl (تقریبا معادل صفر، 8/3-، 5/8-، 6/11- و 8/14- بار) و تیمارهای تنش خشکی در 6 سطح شامل 50، 100، 150، 200، 250 و 300 گرم PEG 6000 در یک لیتر آب مقطر (تقریبا معادل 5/0-، 48/1-، 95/2-، 91/4-، 36/7- و 3/10- بار) بودند. نتایج نشان داد که پتانسیل آب منفی ناشی از تیمارهای شوری و خشکی درصد جوانه‌زنی بذور را به طور معنی‌داری (001/0 P ET-82-15> ET-82-8< ET-79-17بود. همچنین با وجود مقاومت به خشکی مشابه ارقام، رقم Juanillo-92 مقاومت نسبی بیشتری نسبت به خشکی در این مرحله نشان داد.

کلیدواژه‌ها

تریتیکاله؛ پتانسیل آب؛ شوری؛ خشکی؛ جوانه‌زنی