اثر باکتری‌‌های ازتوباکتر و آزوسپیریلوم و سطوح کود دامی بر ویژگی‌‌های کمی و کیفی گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 5، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 27، فروردین 1395، صفحه 59-69   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v8i1.32698

نویسندگان

مریم شهرکی¹؛ مهدی دهمرده^{* 1}؛ عیسی خمری¹؛ احمد اصغرزاده²

¹گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

²مؤسسه تحقیقات خاک و آب، کرج،مشکین دشت، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر باکتری های ازتوباکتر و آزوسپیریلوم و سطوح مختلف کود دامی بر ویژگی های کمی و کیفی گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی، اصلاح خاک و بهبود وضعیت تغذیه ای گیاه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه آموزشی- پژوهشی دانشگاه زابل در سال 1391 به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح مصرف کودهای دامی شامل شاهد (عدم کاربرد کود دامی)، 20 و30 تن در هکتار و چهار سطح مصرف کود زیستی شامل شاهد (عدم کاربرد کود زیستی)، آزوسپریلیوم، ازتوباکتر و ترکیب آزوسپریلیوم به علاوه ازتوباکتر بودند. بر پایه نتایج به دست آمده کاربرد سطوح مختلف کود دامی بر ارتفاع بوته، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن دانه در طبق، وزن صد دانه، عملکرد اقتصادی، بیولوژیک و شاخص برداشت در گیاه تأثیر معنی داری داشت. اثر تیمارهای کود زیستی بر همه صفات مورد بررسی به جز وزن صد دانه معنی‌دار بود. بررسی اثر متقابل فاکتورهای مورد بررسی نشان داد که بیشترین مقدار عملکرد اقتصادی به میزان 49/8 تن در هکتار با مصرف توأم 30 تن در هکتار کود دامی و کود زیستی آزوسپیریلوم به دست آمد. همچنین اثر کود دامی بر درصد روغن دانه معنی‌دار بود. نتایج این آزمایش نشان داد که مصرف تلفیقی کودهای دامی و زیستی، نسبت به مصرف جداگانه آن‌ها می تواند در افزایش عملکرد کمی و کیفی گلرنگ نقش مؤثری را ایفا کند و توجه به آن‌ها به منظور جایگزینی و یا بخشی از نیاز‌های غذایی گیاه در راستای کشاورزی پایدار قابل تأمل می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

درصد روغن؛ کود‌های زیستی؛ کلروفیل برگ

مراجع

1- Ahmadian, A., Ghanbari, A., and Galavi, M. 2004. The effect of consume manure on yield, yield index and quality of cumin. Abstract Article 2th Drug Plant. Shahed University of Tehran, Iran. (In Persian)

2- Ahmadzadeh, M., Samiezadeh, H., and Ahmadi, A. 2007. Evaluation of grain and oil yield, quality of oil and some important agronomic traits of rapeseed (Brassica napus L.) in Karaj. The 2nd Scientific Applicable Seminar of Iranian Oil Seeds and Vegetable Oils. 10 August 2007, Tehran, Iran p. 24-34. (In Persian)

3- Akbary, P., Ghalavand, A., and Modares Sanavi, S.A.M. 2002. Effects of different feeding systems and enhancing the growth of bacteria on yield and yield components of sunflower. Electronic Journal of Crop Production 3(2): 119-33. (In Persian with English Summary)

4- Alexandratos, N. 2003. World agriculture: towards 2015-30. Congress on Global Food Security and Role of Sustainable Fertilization. 26-28 March. Rome. Italy.

5- Antoun, H., Beauchamp, C.J., Goussard, N., Ghabot, R., and Lalande, R. 1998. Potential of rhizobium and bradry rhizobium speciesas plant growth promoting rhizobacteria on non-legumes: Effect on radish (Raphanus sativus L.). Plant and Soil 204: 57-67.

6- Asadi Rahmani, H., Asgharzadeh, A., Ghawasi, K., Rajaei, F., and Sawaghebi, G.R. 2007. Fertilizer Application as a Key to Sustainable Usage of Arable. Jihad Daneshgahi of Tehran Publication, Tehran, Iran p. 328. (In Persian)

7- Astaaraei, A.R., and Koocheki, A. 1995. First edition, Jihad Daneshgahi Mashhad Publication, Mashhad, Iran p. 168. (In Persian)

8- Babayi, N.J., Daneshian, A., Hamidy, M.H., Arzanesh, H., and Asgary Darmanki, H. 2002. Effect of increasing bacterial growth on seed characteristics of sunflower plants from water deficit figure. In: Crop Science Congress of Iran, 30-22 August, Seed and Plant Breeding Research Institute, Karaj p. 22. (In Persian)

9- Behdani, M.A., and Moosavifar, B.E. 2011. Effect of insufficient irrigation on plant dry mater and remobilization in three spring safflower genotypes (Carthamus tinctorius L.). Journal of Agroecology 3(3): 277-289. (In Persian with English Summary)

10- Chen, Y., De-Nobili, M., and Aviad, M. 2004. Stimulatory effects of humic substances on plant growth. Soil Organic Matter in Sustainable Agriculture. CRC Press, Boca Raton, Florida p. 103-129.

11- Clapperton, M.I., Jansen, H.S., and Jahnston, A.M. 1997. Suppression of WAM fungi and micronutrient uptake by low P fertilization in long-term wheat rotation. American Journal of Alternative Agriculture 12: 59-63.

12- Cohen, E., Okon, Y., Kigel, J., Nur, I., and Henis, Y. 1980. Increase in dry weight and total nitrogen content in Zea mays and setaria italica associated with nitrogen-fixing Azospirillum. Plant Physiology 66: 746-749.

13- Gilik, B.R., Penrose, D., and Wenbo, M. 2001. Bacterial promotion of plant growth biotechnology advances 19: 135-138.

14- Graham, P.H., and Vance, C.P. 2000. Nitrogen fixation in perspective: an overview of research and extension needs. Field Crops Research 65: 93-106.

15- Haghighatnia, H. 1998. Surveying effects of potassium (K), sulphur (S), zinc (Zn), magnesium (Mg), bohrium (Bh) and manganese (Mn) on qualitative and quantitative properties of cotton. Surveying Report. Soil and Water Department of Fars Center of Agricultural Research. (In Persian)

16- Haji Boland, R., Aliasgharzadeh, N., and Mehrfar, Z. 2013. Ecological study of Azotobacter in two Zrbayhan Highland region and its effect on growth and mineral nutrition of plants inoculated wheat. Science and Technology of Agriculture and Natural Resources 2(8): 75-89. (In Persian with English Summary)

17- Kader, M.K., Mmian, H., and Hoyue, M.S. 2002. Effects of Aztobacter inoculants on the yield and nitrogen uptake by wheat. Journal of Biological Sciences 2(4): 250-261.

18- Khorramdel, S., Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., and Ghorbani, R. 2008. Effect of Bio-fertilizers application on growing indicatores of Nigella sativa. Iranian Journal of Field Crops Research 6(2): 285-293. (In Persian with English Summary)

19- Koocheki, A., Hosseini, M., and Hashemidezfouli, A. 2000. Sustainable Agriculture. 3th Edition. Jihad Daneshgahi Mashhad Publication, Mashhad, Iran p. 164. (In Persian)

20- Mahmoudi, H., Khosrawi, H., and Asgharzadeh, A. 2004. Role of Azotobacter Bio-fertilizer on Yield of Rainfed Wheat. Essay Collections of 8th Congress of Agriculture Science and Plants Breeding. Agriculture Science Faculty of Gilan University. 25-27 August 2004 p. 429. (In Persian)

21- Manaffee, W.F., and Klopper, J.W. 1994. Applications of plant growth promoting rhizobacteria in sustainable agriculture. In: soil biota management in sustainable farming systems, Pankburst, C.E., Double, B.M.,Gupta, V.V.S.R., and Grace, P.R., Eds. p. 23-31 CSIRO, Publication. East Melbourne, Australia.

22- Mirshekari, B., Baser, S., and Jawanshi, A. 2008. Effect of nitrogen biofertilizer and various levels of urea fertilizer on physiological characteristics and biological yield of hybrid corn 704 in cold semi-arid territories. Journal of Agriculture New Findings 4(3): 404-410. (In Persian)

23- Mirzakhani, M.R., Ayene band, A., Shirni rad, A.H., and Rajaei, F. 2008. Effect of mycorrhizal inoculation with Azotobacter and nitrogen and phosphorus levels on yield and yield components in safflower. Abstracts of Iranian Crop Science Congress Application of Biofertilizers in Sustainable Agriculture 28-30 Agust Seed and Plant Improvement Institute p. 413.

24- Mohammadi Nikpour, A., and Koocheki, A. 2008. Study of planting date on growth indicators, yield and yield component of Carthamus tinctorius. Journal of Agriculture Science and Technology 1(13): 7-15. (In Persian)

25- Moosavifar, B.E., Behdani, M.A., Jami Alahmadi, M., and Hosaini Bojd, M.S. 2010. The effect of irrigation disruption in different reproductive growth stages on yield, yield components and oil content in three spring safflower cultivars. Journal of Agroecology 2(4): 627-639. (In Persian with English Summary)

26- Naghavi Maremmati, A.T., Bahmaniar, M.A., Pirdashti, H., and Salekgilani, S. 2007. Effect of fenerin and various types of organic and chemical fertilizers on yield and yield component of rice varieties. 10th Congress of Soil Sciense, Tehran, Iran p. 766-767. (In Persian)

27- Rajendran, K., and Devarj, P. 2004. Biomass and nutrient disribution and their return of Casuarina equiseti folia inoculated with biofertilizers in farm land. Biomass and Bioenergy 26: 235-249.

28- Rezvani Moghaddam, P., Amiri, M.B., and Ehyaee, H.R. 2015. Effect of simultaneous application of mycorrhiza with compost, vermicompost and sulfural geranole on some quantitative and qualitative characteristics of sesame (Sesamum indicum L.) in a low input cropping system. Journal of Agroecology 7(4): 563-577. (In Persian with English Summary)

29- Sharma, A.K. 2003. Biofertilizers for Sustainable Agriculture. Agrobios India.

30- Sharpley, A.N., McDowell, R., and Kleinman, P.J.A. 2004. Amounts, forms, and solubility of phosphorus in soils receiving manure. Soil Science Society of America Journal 68: 2048-2057.

31- Skiner, F.A., Boddey, R.M., and Ferninik, F. 1987. Nitrogen fixation with non legumes. Kluwer Academic Publishers, Netherlands.

32- Vessy, J.K. 2003. Plant growth promoting rhizobacteria as bio-fertilizer. Plant and Soil 3: 255-258.

33- Zahir, A.Z., Arshad, M., and Khahid, A. 1998. Improving maize yield by inoculation with plant growth promoting rhizobacteria. Pakistan Journal of Soil Science 15: 7-11.