ارزیابی عملکرد علوفه و برخی صفات زراعی ذرت (Zea mays L.) تحت تأثیر سیستم های کشت مخلوط با بادام‌زمینی (Arachis hypogea L.) و مقادیر نیتروژن

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 6، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 27، فروردین 1395، صفحه 70-81   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v8i1.34136

نویسندگان

محمد نباتی نساز¹؛ عبدالقیوم قلی پوری^{* 1}؛ معرفت مصطفوی راد²

¹دانشگاه محقق اردبیلی

²بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان

چکیده

این آزمایش، به منظور ارزیابی عملکرد علوفه و صفات مهم زراعی ذرت (Zea mays L.) تحت تأثیر الگو ‌های کشت مخلوط با بادام زمینی (Arachis hypogea L.) و مقادیر نیتروژن به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان واقع در حومه شهرستان رشت در سال زراعی 93-1392 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح کود نیتروژن (صفر، 100، 200 و 300 کیلوگرم در هکتار) به عنوان فاکتور اصلی و شش الگوی کشت شامل کشت خالص ذرت (C1)، کشت خالص بادام‌زمینی (C2) و الگو ‌های کشت مخلوط ذرت و بادام‌زمینی با نسبت 1:1 (C3)، 2:1 (C4) ، 1:2 (C5) و 2:2 (C6) به عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج نشان داد که کاربرد 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، بیشترین عملکرد علوفه تر ذرت را در الگوی کشت مخلوط یک ردیف ذرت با یک ردیف بادام‌زمینی (C3) تولید کرد. اما، اختلاف معنی داری با کشت مخلوط دو ردیف ذرت با یک ردیف بادام‌زمینی (C4) و دو ردیف ذرت با دو ردیف بادام‌زمینی (C6) نداشت. بر اساس نتایج این آزمایش، کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در الگوی کشت مخلوط دو ردیف ذرت با یک ردیف بادام‌زمینی (C4)، عملکرد هر دو محصول و نسبت برابری زمین را افزایش داد. نسبت برابری زمین در تیمار‌های 100 و 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و الگوی کشت مخلوط دو ردیف ذرت با یک ردیف بادام‌زمینی (C4) به ترتیب برابر 4/1 و 5/1 بود. بدین ترتیب، الگوی کشت مخلوط دو ردیف ذرت با یک ردیف بادام‌زمینی (C4) و مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار می تواند برای افزایش نسبت برابری زمین، افزایش عملکرد محصول و ارتقاء درآمد اقتصادی کشاورزان در رشت و شرایط اقلیمی مشابه قابل توصیه باشد.

کلیدواژه‌ها

بقولات؛ تثبیت نیتروژن؛ تعادل اکولوژیک؛ نسبت برابری زمین

مراجع

1- Ahmad, Z., Mezori, H.A.M., and Duhoky, M.M.S. 2008. Effect of intercropping systems and nitrogen fertilizer on yield, yield components of corn (Zea mays L.) and peanut (Arachis hypogea L.). Journal of Dohuk University 11(1): 206-214.

2- Anil, J.P., Phipps, R.H., and Miller, F.A. 1998. Temperate intercropping of cereals for forage: Review of potential for growth and utilization with particular reference to the UK. L. Grass and Forage Science 53: 301-317

3- Astatke, A., Mohamed Saleem, M.A., and El Wakeel, A. 1995. Soil water dynamics under cereal and forage legume mixtures on drained vertisols in the Ethiopian highlands. Agricultural Water Management 27: 17-24.

4- Cusicanqui, J.A., and Lauer, J.G. 1999. Plant density and hybrid influenced on corn forage yield and quality. Agronomy Journal 91: 911-915.

5- Dahmardeh, M., Ghanbarim, A., Siahsar, B., and Ramroudi, M. 2011. Evalution of forage yield and protein content of maize and cowpea (Vigna unguiculata L.) in intercropping. Iranian Journal of Crop Science 13(4): 633-642. (In Persian with English Summary)

6- Eskandari, H., and Ghanbari, A. 2011. Evaluation of competition and complementarity of corn (Zea mays L.) and cowpea (Vigna sinensis L.) intercropping for nutrient consumption. Crop Science and Sustainable Production 21(2): 67-75. (In Persian with English Summary)

7- Fenandez Aparicio, M., Sillero, J.C., and Rubials, D. 2007. Intercropping with cereals reduces infection by Orobanche crenata in legumes. Crop Protection 26: 1166-1172.

8- Ghosh, P.K. 2004. Growth, yield, competition and economics of groundnut/cereal fodder intercropping systems in the semi arid tropics of India. Field Crops Research 88: 227- 237.

9- Hosseini, S.M.B., Mazaheri, D., Jahansouz, M.R., and Yazdi Samadi, B. 2002. The effects of nitrogen levels on yield and yield components of forage millet (Pennisetum americanum L.) and cowpea (Vigna unguiculata L.) in intercropping system. Pajouhesh and Sazandegi 59: 60-67. (In Persian with English Summary)

10- Kafi Ghasemi, A., and Esfahani, M. 2005. Evaluation of the effects of nitrogen fertilizer levels on yield and yield components of seed corn (Zea mays L.) in Guilan region. Iranian Journal of Agricultural Science and Natural Resource 12(5): 137-145. (In Persian with English Summary)

11- Koocheki, A., Lalehgani, B., and Najibnia, S. 2010. Evaluation of productivity in bean and corn intercropping. Iranian Journal of Field Crops Research 7(2): 605-611. (In Persian)

12- Lithourgidis, A.S., Dhima, K.V., Vasilakoglou, I.B., Dordas, C.A., and Yiakoulaki, M.D. 2007. Sustainable production of barley and wheat by intercropping common vetch. Agronomy for Sustainable Development 27: 95-99.

13- Lithourgidis, A.S., Vasilakoglou, I.B., Dordas, C.A., and Yiakoulaki, M.D. 2006. Forage yield and quality of common vetch mixtures with oat and triticale in two seeding ratios. Field Crops Research 99: 106-113.

14- Maurice, G., Albert, N., and Isidore, T. 2010. Altering time of intercropping cow pea (Vigna unguinculata L.) relative to maize (Zea mays L.): A food Production strategy to increase crop yield attributes in Adamawa – Cameroon. Journal of Agricultural Science 6: 437-458

15- Mazaheri, D. 1998. Intercropping. Second Edition. Tehran University Press, Tehran, Iran. (In Persian)

16- Moynihan, J.M., Simmons, S.R., and Sheaffer, C.C. 1996. Intercropping annual medic with conventional height and semi dwarf barley grown for grain. Agronomy Journal 88: 823-828.

17- Nour Mohammadi, G., Siadat, A., and Kashani, A. 2007. Cereal Production. Vol. 1. Ahvaz Shahid Chamran University Press. Iran. (In Persian)

18- Nasrollahzadeh Asl, A., Chavoshgoli, A., Valizadegan, E., Valiloo, R., and Nasrollahzadeh Asl, V. 2012. Evaluation of sunflower (Heliantus annus L.) and pinto bean (Phaseolus vulgaris L.) intercropping based on additive method. Crop Science and Sustainable Production 22(2): 79-90. (In Persian with English Summary)

19- Oluwasemire, K.O., Stigter, C.J., Owonubi, J.J., and Jagtab, S.S. 2002. Seasonal water use and water productivity of millet-based cropping systems in the Nigerian Sudan Savanna near Kano. Agricultural Water Management 56: 207-227.

20- Saman, M., and Sepehry, A. 2012. Effects of water deficit stress and nitrogen levels on growth and yield of two maize (Zea mays L.) varieties. The proceeding of 12th Iranian Crop Science Congress. Karaj, Iran. (In Persian)

21- Singh, J.K. 2007. Response of sunflower (Helianthus annuus L.) and French bean (Phaseolus vulgaris L.) Intercropping to different row ratios and nitrogen levels under rain fed conditions of temperate Kashmir. Indian Journal of Agronomy 52: 36-39.

22- Tavassoli, A., Ghanbari, A., Ahmadi, M.M., and Haidari, M. 2010. Effect of manure and chemical fertilizers on forage and seed yield of millet (Panicum miliaceum L.) and bean (Phaseolus vulgaris L.) in intercropping. Iranian Journal of Field Crops Research 8(2): 203-212. (In Persian with English Summary)