بررسی حد تحمل توده‌های مختلف جودره (Hordeum spontaneum) به علف‌کش کلودینافوپ پروپارژیل

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 5، دوره 28، شماره 4 - شماره پیاپی 29، دی 1393، صفحه 467-473   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v28i4.45303

نویسندگان

سید احمد حسینی^{* 1}؛ محمد حسن راشد محصل²؛ ابراهیم کازرونی منفرد³؛ کمال حاج محمدنیا قالی باف⁴

¹دانشگاه ولیعصر رفسنجان

²دانشکده کشاورزی

³دانشگاه جامع علمی کاربردی گیلان

⁴دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات

چکیده

به منظور بررسی حد تحمل توده‌های مختلف جودره به علف‌کش کلودینافوپ پروپارژیل (تاپیک)، آزمایش دز- پاسخ گلخانه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1388 انجام شد. گیاهان مورد مطالعه شامل جو زراعی (Hordeum vulgare)، یولاف وحشی (Avena ludoviciana) به عنوان گونه حساس به علف‌کش، و چهار توده جودره (Hordeum spontaneum) شامل توده‌های شیراز، بشرویه و طرق بودند. در مرحله دو تا سه برگی علف کش تاپیک در مقادیر مختلف بر روی گیاهان سمپاشی شد. سپس سه هفته بعد از سمپاشی وزن خشک زیست توده هوایی گیاهان اندازه‌گیری شد و دز مؤثر برای کاهش 25 و 50 درصدی زیست توده در مقایسه با شاهد برای هر گیاه محاسبه شد. نتایج نشان داد که جو زراعی و تمام توده‌های جودره تحمل بالایی در مقابل علف کش تاپیک داشتند، به طوری‌که امکان محاسبه ED50 برای هیچ یک از آن‌ها وجود نداشت. در مقابل یولاف وحشی حساسیت بالایی به علف‌کش نشان داد و دزهای ED25 و ED50 برای یولاف وحشی به ترتیب 6/5 و 3/16 گرم ماده مؤثره در هکتار بود. بر اساس دز ED25، حد تحمل توده‌های جودره شیراز، بشرویه و طرق به ترتیب 2/29، 3/29 و 7/43 برابر یولاف وحشی بود. نتایج نشان داد که علی‌رغم کنترل کامل یولاف وحشی با علف‌کش تاپیک، جودره تحمل بالایی به این علف‌کش دارد و بایستی از مصرف آن در مزارع گندم آلوده به جودره جلوگیری شود.

کلیدواژه‌ها

تاپیک؛ جودره؛ گندم؛ یولاف وحشی

مراجع

1- باغستانی م.ع. 1379. بررسی کارآیی چند علف‌کش‌ جدید در مزارع گندم. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بخش تحقیقات علف‌های‌هرز، موسسه تحقیقات آفات و بیماری‌های گیاهی.

2- باغستانی م. ع.، زند ا. و مین‌باشی‌معینی م. 1386. مروری بر تحقیقات انجام شده روی کنترل جوهای وحشی در مزارع گندم کشور. دومین همایش علوم علف‌های هرز ایران. مشهد.

3- حمیدی ر. 1386. آثار افشره‎های برگ و ساقه جو وحشی روی جوانه‎زنی و رشد گیاهچه گندم زمستانه. دومین همایش علوم علف‌های هرز ایران. مشهد

4- زند ا.، باغستانی م.ع.، بیطرفان م. و شیمی. پ. 1386. راهنمای علف‌کش‌های ثبت شده در ایران با رویکرد مدیریت مقاومت علف‌های هرز به علف‌کش‌ها. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

5- مین‌باشی م. 1383. تهیه نقشه پراکنش علف‌های هرز مزارع گندم آبی کشور. گزارش سالیانه طرح. بخش تحقیقات علف‌های هرز، مؤسسه تحقیقات آفات و بیماری‌های گیاهی.

6- ویسی م. 1382. تهیه نقشه پراکنش علف‌های هرز مزارع گندم آبی استان کرمانشاه. گزارش سالیانه طرح. مرکز تحقیقات کشاورزی کرمانشاه.

7- Ball D.A., Frost S.M., and Bennett L.H. 2007. ACCase-inhibitor herbicide resistance in downy brome (Bromus tectorum) in Oregon. Weed Science, 55: 91-94.

8- Baghestani M.A., Zand E., Mesgaran M.B., Veysi M., PourAzar R., and Mohammadipour M. 2008. Control of weed barley species in winter wheat with sulfosulfuron at different rates and times of application. Weed Biology and Management, 8: 181-190.

9- Harlan J.R. 1992. Crops and man. Madison, Wisconsin: University of Wisconsin Press.

10- Sensmen S.A. 2007. Herbicide Handbook. (9th ed). Weed Science Society of America, U.S.A.

11- Yu Q., Friesen S., Zhang X., and Powles S.B., 2004. Tolerance to acetolactate synthase and acetyl-coenzyme a carboxylase inhibiting herbicides in Vulpia bromoides is conferred by two co-existing resistance mechanisms. Pesticide Biochemistry and Physiology, 78: 21-30.

12- Zand E., Baghestani M.A., Soufizadeh S., Eskandari A., PourAzar R., Veysi M., Mousavi K., and Barjasteh A. 2007. Evaluation of some newly registered herbicides for weed control in wheat (Triticum aestivum L.) in Iran. Crop Protection, 26: 1349-1358.