یک تحلیل تجربی از رقابت‌پذیری محصولات کشاورزی استان کردستان

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 1، دوره 34، شماره 1 - شماره پیاپی 47، فروردین 1399، صفحه 1-13   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v33i4.73577

نویسندگان

هیوا رحیمی نیا^{* 1}؛ بیت اله اکبری مقدم²

¹دانشگاه پیام نور مرکز مریوان

²دانشگاه آزاد قزوین

چکیده

محدودیت عوامل تولید و نیاز روز افزون به بازارهای جهانی، رقابت­پذیری محصولات را به موضوعی مهم تبدیل کرده است. از سوی دیگر رشد نامتوازن منطقه­ای در ایران، لزوم تحقیقات منطقه­ای و شناسایی مزیت­های تولیدی هر منطقه را دو چندان کرده است. در این مقاله سعی می­شود که ترکیبی از شاخص­های مزیت نسبی و رقابتی به جهت بررسی رقابت­پذیری محصولات کشاورزی استان کردستان در بازار هدف عراق نسبت به سایر استان­های کشور در بازه زمانی 1389 تا 1395 ارائه شود. در این راستا ترکیبی از شاخص­های مزیت نسبی آشکار شده نرمال، اثر کالایی، اثر بازاری، اثر رقابت­پذیری و سهم ثابت بازار استفاده شده است. همچنین به جهت تفکیک محصولات کشاورزی از سیستم طبقه­بندی HS، بهره گرفته شده است. یافته­های این تحقیق حاکی از آن است که محصولات کشاورزی استان کردستان مزیت­های صادراتی بالایی در بازار عراق دارند که بخش تولیدی این استان می­تواند از این مزیت­ها استفاده بهینه ببرد. نتایج خرد این مقاله نشان می­دهد که 16 رشته فعالیت دارای مزیت نسبی آشکار شده و 8 رشته فعالیت دارای مزیت رقابتی صادراتی می­باشند. بادمجان تازه، توت فرنگی، هویج، پیاز و موسیر، کاهوی کروی سالادی و دانه­ها و میوه­های روغن­دار محصولاتی هستند که مزیت نسبی آن­ها به سمت مزیت رقابتی صادراتی حرکت کرده است. در مقابل مزیت رقابتی محصولات دارای مزیت نسبی بالا مانند سیب تازه، گوجه فرنگی، خیار، فلفل فرنگی، سیب زمینی، هندوانه، نباتات تازه-محصولات گلکاری، آلو و گوجه، آشکار نشده و قسمتی از سهم خود در بازار هدف را به رقبای صادراتی واگذار کرده­اند. حیوانات تازه، گوشت و سیر، محصولاتی هستند که با وجود عدم مزیت نسبی آشکار شده توانسته­اند رقابت‌پذیری بالایی داشته و سهم صادراتی خود در بازار هدف را افزایش دهند.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: طبقه بندی HS؛ محصولات کشاورزی؛ مزیت نسبی؛ مزیت رقابتی؛ استان کردستان

مراجع

1- Bender S., and Li K.W. 2002. The changing Trade and Revealed Comparative Advantages of Asian and Latin American manufacture exports. Center Discussion Paper, Economic Growth Center, No, 843.

2- Boneli R., and Pinhiro A.C. 2008. New export activities in Brazil: Comparative Advantage, Policy or self-dicovery?. Research Network Working Papers; (R-551), American Research Network.

3- Costinot A. 2009. On the origins of Comparative advantage. Journal of International Economics, 77(2009), MIT and NBER, United States.

4- Dai L. 2013. The Comparative Advantage of Nations: How global supply Chains change our understanding of Comparative Advantage. MOSSAVAR-RAHMANI Center for Business and Government, M-RCBG Associate Working Paper Series/ NO.15, May 2013.

5- Greenaway D., McGown D., and Milner C. 2009. Country Trade Costs, Comparative Advantage and the Pattern of trade: Multi-Country and product panel evidence. Research Paper Series, Globalization, Productivity and Technology, 2009/26.

6- Hanson G.H., and Lind N. 2015. The Dynamics of Comparative Advantage. Working Paper 21753, National Bureau of Economic Research, Combridge, MA 02138.

7- Juswanto W., and Mulyanti P. 2003. Indonesia's Manufactured Exports: A Constant Market Shares Analysis. Keuangan Dan Moneter Journal, Valume 6, Number 2.

8- Khai N.X., Ismail M.M., and Sidique S.F. 2016. Consistency of Comparative Advantage measures: An empirical evidence from the Malaysian and selected Asian shrimp products. International Food Research Journal 23(6): 2752-2758.

9- Mehmet A.S. 2013. Comparative Advantage of Agriculture sector between Turkey and European Union. Africa Journal of Agricultural Research 8(10): 884-895.

10- Phan T.T.P., and Ridel J. 2013. An Empirical Analysis of Comparative Advantage Dynamics. Available At Http://www. Friet.org.

11- Rahiminia H. 2017. Effective Factor to Export Production of Kurdistan Province. (In Persian with English abstract)

12- The Islamic Republic of Iran Customs Administration/statistic: 2010-2016. http://irica.gov.ir/.

13- Thurow L. 1996. Building Wealth: The New Rules for Individuals, Companies, and nations in a Knowledge Based Economy. New York.

14- Trade Promotion Organization of Iran. http://tpo.ir/.

15- Yu R., Cai J., and Leung P. 2009. The Normalized Revealed Comparative Advantage Index. The Annals of Regional Science 43(1): 267-282.