تأثیر ورمی کمپوست و کود بیولوژیک نیتروکسین بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 4، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 28، تیر 1395، صفحه 241-250   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v8i2.41443

نویسندگان

حسام سجادی نیاکی؛ محمد تقی درزی^* ؛ محمد رضا حاج سید هادی

گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر ورمی‌کمپوست و کود بیولوژیک نیتروکسین بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.)، شامل میزان اسانس و درصد ژرانیال، ژرانیل استات، نرال، ژرانیول و نریل استات در اسانس، آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی شامل ورمی‌کمپوست (صفر، پنج و 10 تن در هکتار) و کود بیولوژیک نیتروکسین (تلقیح و عدم تلقیح با بذر) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شرکت کشاورزی ران در شهرستان فیروزکوه در سال 1392 انجام گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین میزان اسانس (128/0 درصد) در مصرف پنج تن ورمی‌کمپوست و بیشترین درصد ژرانیل استات در اسانس (02/31 درصد) با مصرف 10 تن ورمی‌کمپوست حاصل گردید. کود بیولوژیک نیتروکسین دارای تأثیر معنی داری فقط بر روی درصد ژرانیل استات در اسانس بود، به طوری که بیشترین درصد ژرانیل استات در اسانس (40/30 درصد) در تیمار مصرف نیتروکسین (تلقیح با بذر) به دست آمد. همچنین اثرات متقابل در بین عامل‌ها بر روی میزان اسانس و درصد ژرانیل استات، ژرانیول و نریل استات در اسانس، معنی‌دار گردید به طوری که بیشترین میزان اسانس (167/0 درصد) و نریل استات در اسانس (36/2 درصد) در تیمار پنج تن ورمی‌کمپوست و عدم مصرف نیتروکسین و نیز بیشترین درصد ژرانیل استات (71/35 درصد) و کمترین درصد ژرانیول (79/4 درصد) در اسانس در تیمار 10 تن ورمی‌کمپوست و مصرف نیتروکسین حاصل گردید. طبق نتایج حاصله، بیشترین کمیت اسانس در تیمار پنج تن ورمی‌کمپوست و عدم مصرف نیتروکسین و بیشترین کیفیت اسانس در تیمار 10 تن ورمی‌کمپوست و مصرف نیتروکسین به دست آمد.

کلیدواژه‌ها

ژرانیل استات؛ ژرانیال؛ فیروزکوه؛ کود آلی

مراجع

Abdel-Baky, H.H., and El-Baroty, G.S. 2008. Chemical and biological evaluation of the essential oil of Egyptian moldavian balm (Dracocephalum moldavica L.). International Journal of Integrative Biology 3(2): 202-208.

Anwar, M., Patra, D.D., Chand, S., Alpesh, K., Naqvi, A.A., and Khanuja, S.P.S. 2005. Effect of organic manures and inorganic fertilizer on growth, herb and oil yield, nutrient accumulation, and oil quality of French basil. Communications in Soil Science and Plant Analysis 36(13-14): 1737-1746.

Azzaz, N.A., Hassan, E.A., and Hamad, E.H. 2009. The chemical constituent and vegetative and yielding characteristics of fennel plants treated with organic and biofertilizer instead of mineral fertilizer. Australian Journal of Basic and Applied Science 3(2): 579-587.

Darzi, M.T., Ghalavand, A., Sephidkon, F., and Rejali, F. 2009. Effects of mycorrhiza, vermicompost and phosphatic biofertilizer application on quantity and quality of essential oil in fennel (Foeniculum vulgare Mill.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants 24(4): 396-413. (In Persian with English Summary)

Darzi, M.T., Haj Seyed Hadi, M.R., and Rejali, F. 2012. Effects of the application of vermicompost and nitrogen fixing bacteria on quantity and quality of the essential oil in dill (Anethum graveolens). Journal of Medicinal Plants Reseach 6(21): 3793-3799.

Darzi, M.T., Hadj Seyed Hadi, M.R., and Rejali, F. 2013. Effects of vermicompost and phosphatic biofertilizer application on quantity and quality of essential oil in anise. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants 29(3): 583-594. (In Persian with English Summary)

Geetha, A., Rao, P.V., Reddy, D.V., and Mohammad, S. 2009. Effect of organic and inorganic fertilizers on macro and micro nutrient uptake, oil content, quality and herbage yield in sweet basil (Ocimum basilicum). Research on Crops 10(3): 740-742.

Gholami Sharafkhane, E., Jahan, M., Banayan Avval, M., Koocheki, A., and Rezvani Moghaddam, P. 2015. The effect of organic, biological and chemical fertilizers on yield, essential oil percentage and some agroecological characteristics of summer savory (Satureja hortensis L.) under Mashhad conditions. Journal of Agroecology 7(2): 179-189. (In Persian with English Summary)

Harshavardhan, P.G., Vasundhara, M., Shetty, G.R., Nataraja, A., Sreeramu, B.S., Gowda, M.C., and Sreenivasappa, K.N. 2007. Influence of spacing and integrated nutrient management on yield and quality of essential oil in lemon balm (Mellisa officinalis L). Biomed 2(3): 288-292.

Hussein, M.S., El-Sherbeny, S.E., Khalil, M.Y., Naguib, N.Y., and Aly, S.M. 2006. Growth characters and chemical constituents of Dracocephalum moldavica L. plants in relation to compost fertilizer and planting distance. Scientia Horticulturae 108: 322-331.

Kapoor, R., Giri, B., and Mukerji, K.G. 2004. Improved growth and essential oil yield and quality in Foeniculum vulgare Mill. On mycorrhizal inoculation supplemented with P-fertilizer. Bioresource Technology 93: 307-311.

Mafakheri, S., Omidbaigi, R., Sefidkon, F., and Rejali, F. 2012. Effect of vermicompost, biophosphate and Azotobacter on quantity and quality of essential oil of Dracocephalum moldavica L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants 27(4): 596-605. (In Persian with English Summary)

Maham, M., Akbari, H., and Delazar, A. 2013. Chemical composition and antinociceptive effect of the essential oil of Dracocephalum moldavica L. Pharmaceutical Sciences 18(4): 187-192.

Mahfouz, S.A., and Sharaf Eldin, M.A. 2007. Effect of mineral vs. biofertilizer on growth, yield, and essential oil content of fennel (Foeniculum vulgare Mill.). International Agrophisics 21(4): 361-366.

Makkizadeh, M., Nasrollahzadeh, S., Zehtab Salmasi, S., Chaichi, M., and Khavazi, K. 2011. The effect of organic, biologic and chemical fertilizers on quantitative and qualitative characteristics of sweet basil (Ocimum basilicum L.). Journal of Agriculture Science and Sustainable Production 22(1): 1-12. (In Persian with English Summary)

Mohammadpour Vashvaei, R., Galavi, M., Ramroudi, M., and Fakheri, B.A. 2015. Effects of drought stress and biofertilizers inoculation on growth, essential oil yield and constituents of thyme (Thymus vulgaris L.). Journal of Agroecology 7(2): 237-253. (In Persian with English Summary)

Moradi, R., Nassiri Mahallati, M., Rezvani Moghaddam, P., Lakzian, A., and Nejad Ali, A. 2011. The effect of application of organic and biological fertilizers on quantity and quality of essential oil in fennel (Foeniculum vulgare). Journal of Horticultural Science 25(1): 25-33. (In Persian)

Omidbaigi, R. 1997. Approaches to production and processing of medicinal plants. Tarrahane Nashr 424 pp. (In Persian)

Padmapriya, S., and Chezhiyan, N. 2009. Effect of shade, organic, inorganic and biofertilizers on morphology, yield and quality of turmeric. Indian Journal of Horticulture 66(3): 333-339.

Sharafzadeh, S., Ordookhani, K., and Naseri, S. 2012. Influence of different strains of Azotobacter on essential oil components of garden thyme. Technical Journal of Engineering and Applied Sciences 2(9): 301-304.

Sharma, A.K. 2002. Biofertilizers for sustainable agriculture. Agrobios, India 407 pp.

Singh, M., and Ramesh, S. 2002. Response of sweet basil (Ocimum basilicum) to organic and inorganic fertilizer in semi-arid tropical conditions. Journal of Medicinal and Aromatic Plant Science 24(4): 947-950.

Wu, S.C., Caob, Z.H., Lib, Z.G., Cheunga, K.C., and Wong, M.H. 2005. Effects of biofertilizer containing N-fixer, P and K solubilizers and AM fungi on maize growth: A greenhouse trial. Geoderma 125: 155-166