بررسی کارآیی برخی علف‌کش‌های جدید‌ در کنترل علف‌های‌هرز ذرت دانه‌ای (Zea mays) در جیرفت

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 10، دوره 28، شماره 4 - شماره پیاپی 29، دی 1393، صفحه 508-516   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v28i4.21681

نویسندگان

ابراهیم ممنوعی^{* 1}؛ محمد علی باغستانی میبدی²

¹مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت

²موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور

چکیده

به منظور ارزیابی کارآیی برخی علف‌کش‌های جدید در ذرت دانه‌ای، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 11 تیمار و 4 تکرار در جیرفت اجرا گردید. تیمار‌ها شامل علف‌کش نیکوسولفورون به مقدار 2 لیتر در هکتار، علف‌کش فورام‌سولفورون به مقدار 5/2 لیتر در هکتار، علف‌کش ریم‌سولفورون به مقدار 50 گرم در هکتار، علف‌کش نیکوسولفورون+ ریم‌سولفورون به مقدار 175 گرم در هکتار، علف‌کش بروموکسینیل+ ام‌سی‌پی‌آ به مقدار 5/1 لیتر در هکتار به همراه وجین دستی علف‌های‌‌هرز باریک ‌برگ، علف‌کش توفوردی+ ام‌سی‌پی‌آ به مقدار 5/1 لیتر در هکتار به همراه وجین دستی علف‌های‌‌هرز باریک ‌برگ، علف‌کش فورام‌سولفورون+ یدوسولفورون (ماستر) به مقدار 25/1، 5/1 و 75/1 لیتر در هکتار، مخلوط علف‌کش بروموکسینیل+ ام‌سی‌پی‌آ 5/1 لیتر در هکتار + نیکوسولفورون 1 لیتر در هکتار، شاهد با وجین دستی بود. نتایج نشان داد که علفکش‌ها اثر معنی‌داری بر تراکم و وزن خشک علف‌های هرز سوروف، تاج خروس بدل، خرفه و تاج خروس وحشی دارد. این علف‌های‌هرز با کاربرد علف‌کش فورام‌سولفورون+ یدوسولفورون به مقدار 75/1 و 5/1 لیتر در هکتار به خوبی کنترل شدند. علف‌کش بروموکسینیل+ ام‌سی‌پی‌آ + نیکوسولفورون و نیکوسولفورون+ ریم‌سولفورون نیز کارآیی مطلوبی در کنترل این علف‌های‌هرز داشت. اما ریم‌سولفورون کارآیی ضعیف در کنترل آن‌ها داشت. در پی کاربرد علفکش‌های فورام‌سولفورون+ یدوسولفورون (مایستر) 75/1 لیتر در هکتار و ریم‌سولفورون به ترتیب بیش‌ترین و کم‌ترین افزایش وزن دانه ذرت به دست آمد.

کلیدواژه‌ها

فورام‌سولفورون؛ نیکوسولفورون؛ ریم‌سولفورون؛ علفکش

مراجع

- باغستانی م.ع.، و زند ا. 1391. بررسی کارآیی علف‌کش‌ مایستر ادی در کنترل علف‌های هرز مزارع ذرت دانه‌ای ایران، گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، بخش تحقیقات علف‌های‌هرز، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، 47 ص.

2- باغستانی م.ع.، زند ا.، پورآذر ر.، و ممنوعی ا. 1388. بررسی طیف علف‌کشی علف‌کش‌های قابل کاربرد مزارع ذرت. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، بخش تحقیقات علف‌های‌هرز، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، 36 ص.

3- باغستانی م.ع.، زند ا.، لطف ماوی ف.، اسفندیاری ح.، پورآذر ر.، و ممنوعی ا. 1392. بررسی طیف علف‌کشی علف‌کش‌های قابل کاربرد در مزارع ذرت. آفات و بیماری‌های گیاهی. 1(2): 100-122.

4- بهاری ل.، باغستانی م.ع.، زند ا.، و میر هادی م.ج. 1390. بررسی امکان اختلاط علکش نیکوسولفورن (کروز) و ام سی پی آ+ بروموکسینیل (برومایسید آم آ) جهت بهبود مدیریت علف‌های‌هرز مزارع ذرت. فصلنامه بوم شناشی علفهای هرز. 2(1):. 57-69.

5- زارع ا.، رحیمیان مشهدی ح.، علیزاده ح.، و بهشتیان مسگران م. 1387. واکنش علف‌های‌هرزمزارع ذرت به مقادیر کود نیتروژن و دزهای علف‌کش. مجله دانش علف‌هرز. 4 (2): 21-32.

6- زند ا.، باغستانی میبدی م.ع.، بیطرفان م.، و شیمی پ. 1386. راهنمای علف‌کش‌های ثبت شده در ایران (با رویکرد مدیریت مقاومت علف‌های‌هرز به علف‌کش‌ها). جهاد دانشگاهی مشهد. 66 ص.

7- زند ا.، باغستانی م. ع.، پورآذر ر.، ثابتی پ.، قزلی ف.، خیامی م. م.، و رزازی ع. 1388. بررسی کارآیی علف‌کش های جدید لوماکس (مزوتریون+ اس متالاکلر+ تربوتیلازین)، اولتیما (نیکوسولفورون+ ریم سولفورون) و داینامیک (آمیکاربازون) در مقایسه با علف‌کش‌های رایج در مزارع ذرت دانه‌ای ایران. نشریه حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی). 23(2): 42-55 ص.

8- زند ا.، باغستانی م.ع.، نظام آبادی ن.، و شیمی پ. 1389. علف‌کش‌ها و علف‌های‌هرز مهم ایران. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 228 ص.

9- لطفی ماویی ف.، شایسته‌نیا ا.، دانشیان ج.، و مرادی آقدمی ا. 1390. اثرات سه علفکش پس رویشی و کولتیواسیون در مدیدریت مدیریت علف‌های‌هرز ذرت علوفه‌ای. مجله علوم مدرن و کشاورزی پایدار. 6: 71-78.

10- مهاجری ف.، هنرمندیان م.، پور آذر ر.، و شیرالی م. 1389. بررسی روش‌های کنترل مکانیکی، شیمیایی و تلفیقی ذرت در منطقه رامهرمز. نشریه بوم شناختی علف‌هرز. 1(1): 67- 76.

11- موجنی ح.ک. 1387. بررسی جنبه‌های اکوفیزیولوژیکی رقابت توام توق (Xanthium strumarium) و تاتوره (Datura stramonium) با ذرت. پایان نامه دکتری. دانشگاه تهران. 220 ص.

12- موسوی م. ر. 1380. اصول روش مدیریت تلفیقی علف‌‍‌هرز. ویرایش اول. انتشارات میعاد. 468 ص.

13- نجفی ح.، و زند ا. 1385. بررسی امکان روش‌های تلفیق شیمیایی و غیر شیمیایی در مدیریت قیاق (Sorghum halopense L) و ارزیابی علف‌کش‌ها در مزراع ذرت. مجله تحقیق و توصیه. 76: 148-156.

14 -نصیر‌زاده ن. 1385. کارآیی برخی علفکش‌های سولفونیل‌اورها در کنترل علف‍‌های‌هرز ذرت. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران. 125 ص.

15- وزین ف. 1385. بررسی آستانه رقابتی توق (Xanthium strumarium). مجله علوم زراعی. 13(3): 745-753.

16- Baghestani M.A., Zand E., Soufizadeh S., Eskandari A., PourAzar R., Veysi M., and Nassirzadeh N. 2007. Efficacy evaluation of some dual purpose herbicides to control weeds in maize ( Zea mays L.). Crop protection, 26: 936-942.

17- Baghestani M.A., Zand E., Sofizadeh S., Mirvakili M., and Jaafarzadeh N. 2007. Response of winter wheat (Triticum aestivum L.) and weeds to tank mixtures of 2,4-D plus MCPA with Clodinafop propargyl. Weed Biology and Management, 7: 209-218.

18- Bijanzadeh E., and Ghadiri H. 2006. Effect of separate and combined treatments of herbicides on weed control and maize ( Zea mays L.) yield. Weed technology, 20:40-645.

19- Bunting J., Sprague C.L., and Riechers D.E. 2005. Incorporating Foramsulfuron into annual weed control systems for corn. Weed technology, 19: 160– 167.

20- Khan N., Khan N.W., Khan S.A., Khan M. A., and Marwat K.B. 2012. Combined effect of nitrogen fertilizer and herbicides upon maize production in Peshawer. The Journal of Animal and Plant Sciences, 22: 12-17.

21- Mickelson J.A., and Harvry R.G. 1999. Effect of Eriochloa villosa density and time of emergence on growth and seed production in Zea mays. Weed Sciences, 47: 687-692.

22- Sikkema P.H., Kramer C.H., Vyn J.D., Kells J., Hillger D.E., and Soltani N. 2007. Control of Muhlenburgia frondosa with post-emergence sulfonylurea herbicides in maize (Zea mays L.). Crop protection, 26: 1585-1588.

23- Zand E., Baghestani M.A., Soufizadeh S., Skandari E., Deihimfard R., Pourazar R., Ghezeli F., Sabeti P., Esfandiari H., Mousavinik A., and Etemadi F. 2006. Comparing the efficacy of amicarbazon, a triazoline, with sulfonylurease for weed control in maize (Zea mays L.) Iranian Journal of Weed Sciences, 2: 59-83.