ارزیابی تراکم جمعیت و خسارت خرطوم بلند دمبرگ چغندرقند Lixus incanescens (Col.: Curculionidae) روی شش رقم چغندرقند

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 11، دوره 28، شماره 4 - شماره پیاپی 29، دی 1393، صفحه 517-524   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v28i4.21914

نویسندگان

سید علی اصغر فتحی^* ؛ علی اکبر عابدی

دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

خرطوم بلند دمبرگ چغندرقند، Lixus incanescens Boh.، یکی از آفات مهم چغندرقند، Beta vulgaris L.، در استان خراسان رضوی است. در این تحقیق، تراکم جمعیت تخم و لارو خرطوم بلند دمبرگ چغندرقند روی شش رقم چغندرقند به نام های اردبیلی، ارس، پرشیا، فلورس، لاتیتیا و روزیر در یک مزرعه آزمایشی در دو سال 1390 و 1391 ارزیابی شد. هم‌چنین، درصد خسارت لاروی روی دمبرگ ها، درصد کاهش وزن غده و درصد کاهش عیار قند در گیاهان آلوده به پنج لارو در هر یک از شش رقم مورد مطالعه تحت شرایط مزرعه ای مطالعه شد. در هر دو سال، کم‌ترین و بیش‌ترین تراکم تخم و لارو به ترتیب روی رقم پرشیا و اردبیلی مشاهده گردید. هم‌چنین، درصد خسارت لاروی روی دمبرگ ها در رقم های پرشیا و لاتیتیا به طور معنی‌داری کم‌تر از سایر رقم های مورد مطالعه بود. علاوه بر آن، درصد کاهش وزن غده و درصد کاهش عیار قند غده در گیاهان آلوده رقم پرشیا کم‌ترین بود. بنابراین، بر اساس این نتایج می توان نتیجه گیری کرد که خسارت کمی و کیفی خرطوم بلند چغندرقند در بین رقم های مورد مطالعه در رقم پرشیا کم‌تر بود و این رقم می تواند در برنامه های مدیریت تلفیقی L. incanescens در مزارع چغندرقند به کار رود.

کلیدواژه‌ها

سرخرطومی؛ رقم های چغندرقند؛ تراکم جمعیت؛ خسارت کمی و کیفی

مراجع

1- امینی م. 1367. علل کاهش عیار قند در چغندرقند. انتشارات ترویج کشاورزی. تهران. 142 صفحه.

2- خیری م. 1370. آفات مهم چغندرقند و راه های مبارزه با آن‌ها. وزارت کشاورزی، سازمان ترویج کشاورزی، تهران. صفحات 77 تا 84.

3- دواچی ع. 1343. سرخرطومی های چغندرقند ایران و طرز مبارزه با آن‌ها. وزارت کشاورزی، سازمان ترویج کشاورزی، تهران. صفحات 37 تا 43.

4- طالبی جهرمی خ. 1385. سم شناسی آفت کش ها؛ حشره کش ها، کنه کش ها و موش کش ها. انتشارات دانشگاه تهران. صفحات 26 تا 30.

5- کوچکی ع. و سلطانی الف 1382. زراعت چغندرقند. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 200 صفحه.

6- یزدی صمدی ب.، رضائی ع. و ولی زاده م. 1387. طرحهای آماری در پژوهش‌های کشاورزی. انتشارات دانشگاه تهران. 764 صفحه.

7- Aleeva M.N. 1953. Data on the biology of weevils Coleoptera, Curculionidae injurious to sugar beet in Kazakhstan. Entomologicheskoe Obozrenie, 33: 103- 108.

8- Arbabtafti R., Sheikhi-Garjan A., and Hosseini-Gharalari A. 2012. Crop loss assessment of Lixus incanescens Boh. (Coleoptera: Curculionidae) on sugar beet, Beta vulgaris L. Jordan Journal of Biological Sciences, 5: 197-202.

9- Brown R.A. 1981. Gappiness, sugar beet yield loss and soil- inhabiting pests. Proceedings of the 11th British Crop Protection Conference – Pests and Diseases. pp. 803- 810.

10- Chiarappa L. 1981. Crop loss assessment methods. Commonwealth Agricultural Bordeaux for FAO. 123 pp.

11- Cook, D.A. 1999. The sugar beet crop: science into practice. Chapman & Hall, the University of Wisconsin - Madison. 675 pp.

12- De Groote H., Bett C., Ouma Okuro J., Odendo M., Mose L., and Wekesa E. 2002. Direct estimation of maize crop losses due to stem borers in Kenya, preliminary results from 2000 and 2001. Proceedings of Seventh Eastern and Southern Africa Regional Maize Conference. Nairobi, Kenya. pp. 401-406.

13- Dunning R.A., and Winder G.H. 1972. Some effects, especially on yield, of artificially defoliating sugar beet. Annals of Applied Biology, 70: 89- 98.

14- Gold C.S., Ragama P.E., Coe R., and Rukazambuga N.D.T.M. 2004. Selection of assessment methods for evaluating banana weevil damage on high land cooking banana. Uganda Journal of Agricultural Sciences, 9: 247- 280.

15- Hsu J.C., Horng S.B., and Wu W.J. 2001. Spatial distribution and sampling of Aulacaspis yabunikkei (Homoptera: Diaspidae) in Camphor trees. Plant Protection, 43: 69-81.

16- Jaggard K.W., Clark C.J.A., and Draycott A.P. 1999. The weight and processing quality of components of the storage roots of sugar beet (Beta vulgaris L). Journal of the Science of Food and Agriculture, 79: 1389-1398.

17- Jones F.G.W., Dunning R.A., and Humphries K.P. 1955. The effects of defoliation and loss of stand upon yield of sugar beet. Annals of Applied Biology, 43: 63- 70.

18- Manole T. 1990. Lixus incanescens Boh. (Col.: Curculionidae): a new pest of sugar beet crops in Romania. Academia de Stiinte Agricole si Silvice, 23: 155- 165.

19- Ocete R., Ocete M. E., Perez-Izquierdo M.A., and Rubio I.M. 1994. Approximation to the phenology of Lixus junci Boh. (Col.: Curculionidae) in La Rioja Alta: estimate of the damage it causes. Boletin de Sanidad Vegetal Plagas, 20: 611-616.

20- Price P.W. 1997. Insect Ecology (Third edition). John Willey and Sons, Inc. New York. 874 pp.

21- Prokopy R.J., and Owens E.D. 1983. Visual detection of plants by herbivorous insect. Annual Review of Entomology, 28: 337-364.

22- Rashidov M.A., and Khasanov A. 2003. Pests of sugar beet in Uzbekistan. ZashRast, 3: 29-33.

23- SAS Institute 1999. SAS/Stat users guide. SAS Institute, Cary.

24- Scott R.K., and Jaggard K.W. 1985. The effects of pests and diseases on growth and yield of sugar beet. Proceedings of the 48th Winter Congress of the International Institute for sugar Beet Research, pp. 153- 169.

25- Smith G.A., Martin S.S., and Ash K.A. 1977. Path coefficient analysis of sugar beet purity components. Crop Science, 17: 249-253.

26- Southwood T.R.E., and Henderson P.A. 2000. Ecological Methods. Blackwell Science, Oxford, UK. 592 pp.

27- Vander Poel P.W., Schiweck H., and Schwartz T. 1998. Sugar technology, beet and bane sugar manufacture. Published with Support of the Beet Sugar Development Foundation Denever, USA. 1120 pp.