تأثیر تنش های خشکی و شوری بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک گیاه کالارگراس (Leptochloa fusca L. kunth) تحت شرایط کنترل شده

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 21، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 25، فروردین 1391، صفحه 179-188   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v10i1.14504

نویسندگان

کمال حاج محمدنیا قالی باف^* ؛ یحیی سلاح ورزی

دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات

چکیده

خشکی و شوری در بسیاری از مناطق جهان از مهم‌ترین عوامل محدود کننده رشد و نمو گیاهان به شمار می‌روند. یک سازوکار مناسب در این زمینه استفاده از گونه هایی است که بتوانند در چنین شرایط محیطی از تولید مطلوبی برخوردار باشند. به منظور بررسی تنش های خشکی و شوری بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک گیاه کالارگراس آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار روی گونه هالوفیت کالارگراس در سال 1388 تحت شرایط گلخانه انجام پذیرفت. سه سطح خشکی (100، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی به ترتیب معادل پتانسیل 33/0-، 4/3- و 2/11- بار) و چهار سطح تنش شوری (هدایت الکتریکی 0، 5، 10 و 20 دسی زیمنس بر متر) تیمارهای آزمایش را تشکیل دادند. نتایج تحقیق نشان داد که نشت الکترولیت از سلول‌های برگ کالارگراس با کاهش محتوای رطوبت خاک افزایش یافته و در شدیدترین تیمار خشکی (FC 25%) با میانگین 57 درصد به بالاترین مقدار خود رسید. این در حالی بود که تنش شوری در هیچ یک از سطوح باعث افزایش نشت الکترولیتی از سلول‌ها نگردید. همچنین بیشترین سطوح تیمارهای شوری و خشکی در این آزمایش، کمترین مقادیر محتوای نسبی آب برگ، وزن خشک ریشه و وزن خشک بخش هوایی را دارا بودند، هر چند که شدت کاهش آنها در اثر تنش خشکی به مراتب بیش از تنش شوری بود. همچنین بررسی هدایت روزنه ای گیاهان مورد مطالعه در این آزمایش نشان داد که مقادیر این صفت در تیمار ترکیبی خشکی (ظرفیت زراعی50 درصد) و شوری
(5 دسی زیمنس بر متر) در مقایسه با شاهد بدون تنش بیش از 60 درصد افزایش یافت. در مجموع، تحمل کالارگراس به شوری بهتر از خشکی بود، بنابراین کشت این گیاه در اراضی دارای آب شور مناسب خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

محتوای نسبی آب برگ؛ نشت الکترولیت؛ هالوفیت؛ هدایت روزنه‌ای