مفاهیم زیبایی شناختی در قرآن

فقه و اصول

مقاله 1، دوره 40، شماره 2 - شماره پیاپی 80، مرداد 1387، صفحه 11-47   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfu.v40i2.66447

نویسنده

حسن خرقانی^*

دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

زیبایی حقیقتی قابل ادراک اما تعریف ناپذیر است و گستره آن عالم طبیعت و امور محسوس تا ماورای آن و امور معنوی را فرا می گیرد و با اختصاص دادن بخشی از مطالعات علمی و فلسفی به خود دانش «زیبایی شناسی» را با شاخه ها و مباحث گوناگون پدید آورده است. با سیری در قرآن کریم که خود جلوه گاه زیبایی است، بهمفاهیم و نگره های قرآنی زیبایی شناختی پُر ارجی می توان دست یافت. مقاله حاضر در این راستا پس از بررسی واژگان زیبایی در قرآن، پدیده های زیبایی شناختی و شنانه های زیبایی در آن دنبال می کند و براساس آیات کریمه قرآن اثبات می کند که خداوند سرچشمه همه زیباییهاست و در آفرینش جهان و نعمتهای آن زیبایی را مدنظر داشته است. در شریعت زیبایی امری پسندیده شمرده شده است. در عین حال زیبایی وسیله ای است که خداوند با آن انسانها را می آزماید تا نیک کرداران را برای آخرت گزین کند.

کلیدواژه‌ها

معرف قرآن؛ قرآن و زیبایی؛ زیبایی شناسی

مراجع

ابن فارس، معجم مقاییس الله اللغه، تحقیق عبدالسلام هارون، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1404 ه ق.

ابن منظور، لسان العرب، قم، نشر ادب حوزه، 1405ق/1363ش.

احمدی، بابک، حقیقت و زیبایی، تهران، نشر مرکز، 1375ش.

بدوی، عبدالرحمان، فلسفه الجمال و الفن عندهیجل، قاهره، دارالشروق، 1996م.

بلخاری، حسن، مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی، تهارنف سورۀ مهر، 1384ش.

بنت الشاطی، زینب، اعجاز بیانی قرآن، ترجمه حسین صابری، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1376ش.

تهانوی، محمد علی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، بیروت، مکتبه لبنان ناشرون، 1996.

جعفری، محمدتقی، زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام، تهران، موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری، 1385ش.

جوادی آملی، تسنیم، تفسیر قرآن کریم، قم، مرکز نشر اسراء، 1387ش.

حجاج، عبدالرزاق، الجمال فی القرآن کریم، قاهره، مکتبة الآداب، 1992م.