| تعداد نشریات | 51 |
| تعداد شماره‌ها | 2,078 |
| تعداد مقالات | 21,476 |
| تعداد مشاهده مقاله | 57,286,029 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 23,438,369 |
پیوند و گسست متن و نگاره در شاهنامه بایسنغری | ||
| جستارهای نوین ادبی | ||
| مقاله 5، دوره 52، شماره 1 - شماره پیاپی 204، فروردین 1398، صفحه 95-125 اصل مقاله (890.89 K) | ||
| نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.v52i2.80284 | ||
| نویسندگان | ||
| الهام رجبی نیازآبادی* ؛ فرزانه فرخ فر | ||
| دانشگاه نیشابور | ||
| چکیده | ||
| شاهنامه بایسنغری، اثر ممتاز و برجسته مکتب نگارگری هرات تیموری در عصر شاهرخ تیموری است که به سفارش بایسنغرمیرزا، فرزند هنردوست شاهرخ و با دعوت از هنرمندان بزرگ آن روزگار خلق گردید. این اثر از دو جنبه متن و نگاره حائز اهمیت است؛ چرا که متن آن توسط گروهی از شاهنامه شناسان بزرگ فراهم آمده و نگاره های آن توسط نام آوران مکتب نگارگری هرات به تصویر کشیده شده است و این فرضیه را در ذهن متبادر می‌سازد که احتمالاً ارتباط تنگاتنگی بین متن و تصویر در این شاهنامه وجود داشته باشد. همین نکته اساس این پژوهش را شکل می‌دهد. هدف از این پژوهش، بررسی پیوند و گسست بین متن شاهنامه بایسنغری و نگاره های آن میباشد. پرسش این است: نگارگران شاهنامه بایسنغری تا چه اندازه به متن ادبی شاهنامه در ترسیم نگارههای آن وابسته بوده‌‌اند؟ این پژوهش با بهره‌گیری از روش تحلیلی-تطبیقی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای-اسنادی به بیان موضوع می‌پردازد. نتایج تحقیق مبیّن آن است که نگارگران شاهنامه بایسنغری، از آموخته های خود در تصویرگری بهره برده و الگوهای از پیش آموخته را به تصویر کشیدهاند؛ از این‌رو توجه چندانی به متن کتاب نداشته و خود را موظف به خوانش متن ندانسته اند؛ بنابراین در این نسخه ارتباط چندانی بین متن و نگاره ها وجود ندارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مکتب نگارگری هرات؛ شاهنامه بایسنغری؛ پیوند متن و نگاره | ||
| مراجع | ||
|
اکبری‌مفاخر، آرش. (1395). رزمنامه کنیزک. چاپ اول. تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی.
آدامووا- گیوزالیان. (1383). نگارههای شاهنامه. مترجم: زهره فیضی. فرهنگستان هنر.
آژند، یعقوب. (1386).«کتابت‌خانه و صورت‌خانه در مکتب هرات». مجله گلستان هنر. ش10. 23-18.
آژند، یعقوب. (1387). مکتب نگارگری هرات. چاپ اول. تهران: نشر فرهنگستان هنر.
بیانی، مهدی. (1363). احوال و آثار خوشنویسان. تهران: نشر دانشگاه تهران.
توانا، اکرم. (1393). «بررسی بینامتنی نگاره پادشاهی جمشید از شاهنامه بایسنغری». باغ نظر. ش28. 54-47.
خالقی مطلق، جلال. (1395). زنان در شاهنامه. چاپ اول. تهران: نشر مروارید.
راکسبرا د. ج. و رازپوش، شهناز. (1383). تیموریان. چاپ اول. ج 8 . تهران. دانشنامه جهان اسلام.
سودآور، ابوالعلاء. (1383). فرّه ایزدی. تهران: نشر میرک.
شریف‌زاده، عبدالمجید. (1370). نامورنامه. چاپ اول. نشر معاونت پژوهش با همکاری اداره کل موزه‌های تهران.
فردوسی. (1350). شاهنامه نسخه بایسنغری. تهران: شورای مرکزی جشن شاهنشاهی ایران.
فردوسی. (1353). شاهنامه. چاپ مول. چاپ دوم. تهران: نشر فرانکلین.
فردوسی. (1366). شاهنامه. تصحیح جلال خالقی‌مطلق. ج1. نیویورک: نشر Bibliotheca persica.
ماه‌وان، فاطمه. (1393). «ارتباط نگاره و متن در ساحت معنا». شاهنامه و مطالعات هنری- مجموعه مقالات همایش فردوسی دانشگاه فردوسی مشهد. 317-295.
مرادخانی، حجت‌الله و سجودی، فرزان. (1390). «تطبیق نشانه‌شناختی نگارههای شاهنامه بایسنغری با نقاشی‌های مکاتب سونگ و یوان چین». فصلنامه هنرهای تجسمی نقش‌مایه. سال چهارم( 9). 14-7.
نوری، نظام‌الدین. (1385). فرهنگ و هنر و ادبیات ایران و جهان. چاپ سوم. نشر زهره.
Atasoy, Nurhan. )1970). Four Istanbul Albums and Some fragments from 14th shahnamehs. Vol.8, University of Michigan: Freer Gallery of Art, 19-48.
Gray, Basil. (1971). Baysonghori Shahnameh, Tehran: commemoration of the Celebration of the 2500th anniversary of the founding of the Persian Empire by Cyrus the Great.
Romer, H.R. (1989). Baysongor, Iranica, Vol. IV, P 6-9
Sims, Eleanor. (1992). The illustrated Manuscripts of Shahnama,Vol. 22, 43-68. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,800 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 997 |
||