تعداد نشریات | 49 |
تعداد شمارهها | 1,776 |
تعداد مقالات | 18,924 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,740,729 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,001,865 |
نگاهی به تصحیح ابیات آغازین شاهنامه (براساس تصحیح علمی ـ انتقادی جلال خالقی مطلق) | ||
جستارهای نوین ادبی | ||
مقاله 1، دوره 52، شماره 2 - شماره پیاپی 205، مرداد 1397، صفحه 1-27 اصل مقاله (992.38 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی. | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.v0i0.77567 | ||
نویسندگان | ||
علی نورصبحی؛ محمدجعفر یاحقی ![]() | ||
دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
تنوع و ویژگی های منحصر به فرد دست نویس های شاهنامه، تصحیح آن را پیچیده و دشوار کرده است. از قرن هشتم تا به امروز تصحیح های فراوانی از این اثر به روش های مختلف به دست آمده است. جلال خالقی مطلق شاهنامه را بهشیوۀ علمی - انتقادی تصحیح کرد و طی سال های 1366 تا 1386 در 8 مجلد به چاپ رساند. وی در این تصحیح از پانزده دست نویس بهره گرفته و نسخه بدل های متن را در پایین صفحات نشان داده است. این مقاله با توجه به اصول تصحیح علمی - انتقادی و دست نویسهای متن، بر آن است که کوشش خالقی مطلق، نمونة کاملی از یک تصحیح علمی - انتقادی که خواننده را از رجوع به دست نویس ها بینیاز کند، نیست. به این منظور، ابیات آغازین شاهنامه که در تصحیح خالقی مطلق «دیباچه» نامیده شده، ذیل عنوان های «نسخه بدل ها و متن» و «کاستی ها و افزودگی ها» بررسی و پیشنهادهایی جهت ویراست هرچه بهتر متن ارائه شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
شاهنامه؛ دستنویس؛ ابیات آغازین شاهنامه؛ مصحِّح؛ تصحیح علمی ـ انتقادی | ||
مراجع | ||
آیدنلو، سجاد. (1390). دفتر خسروان (برگزیدۀ شاهنامۀ فردوسی). تهران: سخن.
امیدسالار، محمود. (1370). «بعضی احادیث نبوی در شاهنامه». ایرانشناسی. شمارۀ 9. صص 110-124.
بیهقی، ابوالفضل. (1388). تاریخ بیهقی. به کوشش محمدجعفر یاحقی و مهدی سیدی. تهران: سخن.
پرهام، باقر. (1373). «نخستین فکرت پسین شمار (نگاهی دیگر به مقدمه شاهنامه)». ایرانشناسی. شمارۀ 4. صص 746-760.
خالقی مطلق، جلال. (1364). «معرفی و ارزیابی برخی از دستنویسهای شاهنامه». ایراننامه. شمارۀ 11. صص 378-406.
خالقی مطلق، جلال. (1365). «یادداشتهایی در تصحیح انتقادی بر مثال شاهنامه (1)». ایراننامه. شمارۀ 15. صص 362-390.
خالقی مطلق، جلال. (1380). «نکاتی بر ملاحظاتی». ایرانشناسی. شمارۀ 50. صص 325-344.
خالقی مطلق، جلال. (1389). یادداشتهای شاهنامه. بخش یکم. تهران: مرکزدایزه المعارف بزرگ اسلامی.
خالقی مطلق، جلال. (1394). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق. تهران: سخن.
خطیبی، ابوالفضل. (1391). خرد بر سر جان (نامگانۀ دکتر احمدعلی رجایی بخارایی). بهکوشش محمدجعفر یاحقی، محمدرضا راشد محصل، سلمان ساکت. تهران: سخن.
دوستخواه، جلیل. (1374). «کوششی دیگر در شاهنامهپژوهی». آشنا. سال چهارم. ش 24. صص 19-32.
دهخدا، علیاکبر. (1351). لغتنامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رواقی، علی. (2535). واژههای ناشناخته در شاهنامه (دفتر2). بی جا.
زریاب خویی، عباس. (1370). «نگاهی تازه به مقدمه شاهنامه». ایراننامه. ش37. صص14-23.
سنایی، مجدود بن آدم. (1329). حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه. به کوشش تقی مدرس رضوی. تهران: چاپخانۀ سپهر.
الشیبانی، عمروبن ابی عاصم الضحاک بن مخلد. (1400 ق). السنه و معه ظلال الجنه فی تخریج السنه. 2جلد. دمشق.
فردوسی، ابوالقاسم. (1386). شاهنامه. به کوشش جلال خالقیمطلق. تهران: دایرهالمعارف بزرگ اسلامی.
فردوسی، ابوالقاسم. (1380). شاهنامه. از روی دستنویس موزۀ فلورانس، گزارش ابیات و واژگان دشوار. به کوشش عزیزالله جوینی. تهران: دانشگاه تهران.
فردوسی، ابوالقاسم. (1387). شاهنامه. براساس چاپ مسکو. به کوشش سعید حمیدیان. تهران: قطره.
فردوسی، ابوالقاسم. (1388). شاهنامه (تصحیح و توضیح واژهها و معنای ابیات). به کوشش کاظم برگنیسی. تهران: فکر روز.
فردوسی، ابوالقاسم. (ف 411 ق.). شاهنامه. فلورانس: کتابخانۀ ملی فلورانس. به نشانِ Ms. C1.III. 24. [نسخۀ خطی] تألیف 400 ق. تاریخ کتابت 614 ق.
فردوسی، ابوالقاسم. (ف 411 ق.). شاهنامه. لندن: کتابخانۀ بریتانیا. به نشانِ Add. 21103. [نسخۀ خطی] تألیف 400 ق. تاریخ کتابت 675 ق.
فردوسی، ابوالقاسم.(ف 411 ق.). شاهنامه. استانبول: کتابخانۀ طوپقاپوسرای. به نشانِ H. 1479. [نسخۀ خطی] تألیف 400 ق. تاریخ کتابت 731 ق.
فردوسی، ابوالقاسم.(ف 411 ق.). شاهنامه. لنینگراد: کتابخانۀ عمومی دولتی لنینگراد. به نشانِ 316-317. [نسخۀ خطی] تألیف 400ق. تاریخ کتابت 733 ق.
فردوسی، ابوالقاسم.(ف 411 ق.). شاهنامه. قاهره: دارالکتب قاهره. به نشانِ 6006 س. [نسخۀ خطی] تألیف 400 ق. تاریخ کتابت 741 ق.
فردوسی، ابوالقاسم.(ف 411 ق.). شاهنامه. قاهره: دارالکتب قاهره. به نشانِ تاریخ فارسی 73. [نسخۀ خطی] تألیف 400 ق. تاریخ کتابت 796 ق.
فردوسی، ابوالقاسم.(ف 411 ق.). شاهنامه. لیدن: کتابخانۀ دانشگاه لیدن هلند. به نشانِ Or. –Nr.494. [نسخۀ خطی] تألیف 400 ق. تاریخ کتابت 840 ق.
فردوسی، ابوالقاسم.(ف 411 ق.). شاهنامه. لندن: کتابخانۀ بریتانیا. به نشانِ Or. 1403. [نسخۀ خطی] تألیف 400 ق. تاریخ کتابت 841 ق.
فردوسی، ابوالقاسم.(ف 411 ق.). شاهنامه. پاریس: کتابخانۀ ملی پاریس. به نشانِ Suppl. Pers. 493. [نسخۀ خطی] تألیف 400 ق. تاریخ کتابت 844 ق.
فردوسی، ابوالقاسم.(ف 411 ق.). شاهنامه. واتیکان: کتابخانۀ پاپ. به نشانِ Ms.Pers.118. [نسخۀ خطی] تألیف 400 ق. تاریخ کتابت 848 ق.
فردوسی، ابوالقاسم.(ف 411 ق.). شاهنامه. لنینگراد: انستیتوی خاورشناسی فرهنگستان علوم شوروی . به نشانِ S.1654. [نسخۀ خطی] تألیف 400 ق. تاریخ کتابت 849 ق.
فردوسی، ابوالقاسم.(ف 411 ق.). شاهنامه. آکسفورد: کتابخانۀ بادلیان. به نشانِ Ms.Pers.C.4.. [نسخۀ خطی] تألیف 400 ق. تاریخ کتابت 852 ق.
فردوسی، ابوالقاسم.(ف 411 ق.). شاهنامه. لندن: کتابخانۀ بریتانیا. به نشانِ Add.18188. [نسخۀ خطی] تألیف 400 ق. تاریخ کتابت 891 ق.
فردوسی، ابوالقاسم.(ف 411 ق.). شاهنامه. برلین: کتابخانۀ دولتی برلین. به نشانِ Ms.Or.24255. [نسخۀ خطی] تألیف 400 ق. تاریخ کتابت 894 ق.
فردوسی، ابوالقاسم.(ف 411 ق.). شاهنامه. استانبول: کتابخانۀ طوپقاپوسرای. به نشانِ H.1510. [نسخۀ خطی] تألیف 400 ق. تاریخ کتابت 903 ق.
کزازی، میرجلالالدین. (1385). نامه باستان (گزارش و ویرایش شاهنامه). تهران: سمت.
مجتبائی، فتح الله. (1362). «چند نکته دیگر دربارۀ ابیاتی از شاهنامه». آینده. شمارۀ 8 و 9. صص 602-612.
مجلسی، محمدباقر. (بیتا). بحارالانوار. ج40 و 62. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
محیط طباطبایی، محمد. (1387). «عقیدۀ دینی فردوسی». نامۀ انجمن. شمارۀ 29. صص31-94.
مقدسی، مطهربن طاهر. (بیتا). البدء و التاریخ. بیروت: مکتبه الثقافه الدینیه.
مهدوی دامعانی، احمد. (1372). «مذهب فردوسی». ایرانشناسی. ش17. صص20-53.
ناصرخسرو قبادیانی. (1357). دیوان اشعار. به کوشش مجتبی مینوی و مهدی محقق. تهران: موسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه مکگیل. شعبۀ تهران.
نظامی عروضی. (1327). چهارمقاله. تصحیح محمد قزوینی. به کوشش محمد معین. هلند: چاپخانۀ بریل لیدن.
نوریان، مهدی. (1378). «نخستین فکرت پسین شمار». نشر دانش. سال شانزدهم. ش3. صص29-35.
Wolff, Fritz, Clossar Zu Firdosis Schahname, 1935, Gedruckt in der reichsdruskerei, Berlin. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 343 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 289 |