مبانی نظری مسئولیت مدنی متصرف در مال غیر

فقه و اصول

مقاله 2، دوره 40، شماره 1 - شماره پیاپی 79، اردیبهشت 1387، صفحه 33-59   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfu.v40i1.66441

نویسنده

محمد ساردوئی نسب^*

تهران

چکیده

مبنای عام مسئولیت مدنی یکی از موضاعاتی است که همواره مورد مناقشه و اختلاف بین حقوق دانان بوده است. مسئولیت متصرف در مال غیر یکی از مواردی است که تحلیل اندیشه های بنیادین مسئولیت مدنی در آن، به ظرافت و دقت ویژه ای نیاز دارد. قانون مدنی در برقرای این نوع از مسئولیت، از نظر مشهور فقهای امامیه تبعیت نموده است. در این مقاله به کمک روش تحلیلی، اصولی و منطقی مبنای نظری این نوع از مسئولیت مورد ررسی قرار گرفته است. حاصل این تحقیق تبیین سه تئوری مبنائی آن، یعنی «سیاست قضائی» و ن تئوری منع دارا شدن بدون سبب» و « مسئولیت مدنی به معنی اخص» بوده و نقاط قوت نظر غیر مشهور فقها روشن گردیده است.

کلیدواژه‌ها

غصب؛ متصرف در مال غیر؛ ضمان ید؛ مسئولیت مدنی به معنی اخص؛ دارا شدن بدون سبب؛ سیاست حقوقی قضائی

مراجع

ابن ماجه ، محمد بن یزید، السنن، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ت 275 ه ق.

انصاری، مرتضی، المکاسب، موسسه الاعلمی، 1995.م.

بجنوردی، میرزا حسن، القواعد الفقهیه، مؤسسه اسماعیلیان، 1413ق.

حسینی عاملی، محمد جواد، مفتاح الکرامة، بیروت، داراحیاء التراث العربی.

خویی، ابوالقاسم، مصباح الفقاهه، النجف الاشرف، مطبعه الاداب، 1382ق.

خوانساری، سیداحمد، جامع المدارک، مکتبة الصدوق، 105ق.

شهید اول، محمد بن مکّی، الدورس، مؤسسه النشر الاسلامی، 1414ق.

شهید ثانی، زین الدین بن علی العاملی، الروضة البهیة فی شرح الدمشقیة، ( با حاشیة محمد کلانتر)، منشورات جامعه النجف، بی تا.