تغییرات شاخص‌های رشدی توده بومی زیره‌سبز (Cuminum cyminum L.) و رقم هندی در پاسخ به شوری و تعداد آب آبیاری

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 4، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 29، مهر 1395، صفحه 463-475   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v8i3.55968

نویسندگان

محمد کافی^* ؛ احسان کشمیری

گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

زیره سبز (Cuminum cyminum L.) یکی از مهمترین و اقتصادی ترین گیاهان دارویی است که می تواند در مناطق خشک و نیمه خشک ایران برای تولید در شرایط کمبود آب حائز اهمیت فراوان باشد. جهت بررسی شاخص های رشدی توده بومی زیره‌سبز و یک رقم هندی (Cuminum cyminum L.) در شرایط تنش خشکی و شوری آزمایشی به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 88-1387 انجام شد. کرت‌های اصلی در چهار سطح شامل تعداد آبیاری (یک تا چهار نوبت) در طول فصل رشد زیره‌سبز و کرت‌های فرعی در دو سطح شامل آبیاری با آب با هدایت الکتریکی یک دسی زیمنس بر متر (شاهد) و آب شور با هدایت الکتریکی پنج دسی زیمنس بر متر و کرت های فرعی فرعی در دو سطح شامل توده بومی سرایان و رقم هندی بودند. نتایج نشان داد که تجمع وزن خشک، شاخص سطح سبز، دوام شاخص سطح سبز و سرعت رشد محصول تحت تأثیر اثرات منفی تنش قرار گرفتند. همچنین دو و سه نوبت آبیاری بیشترین اثر مثبت را از نظر این شاخص ها داشتند و پایین ترین میزان از یک و چهار نوبت آبیاری با آب شور به دست آمد. در بین رقم و توده مورد مطالعه نیز توده سرایان در تمامی شاخص های مورد بررسی نسبت به رقم هندی برتری داشت. تیمار استفاده از آب شیرین نیز نسبت به تیمار آب شور از نظر این شاخص ها برتری داشت. بنابراین، با توجه به نتایج به دست آمده تیمار استفاده از آب شیرین به همراه دو یا سه بار آبیاری برای حصول عملکرد بالا توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

دفعات آبیاری؛ رژیم آبیاری؛ سرعت رشد محصول؛ شاخص سطح سبز

مراجع

Ahmad, G., and Koal, B. 1980. Chromosome number reports LXVIII. Taxon 29: 543-545.

Ahsan, M., and Wright, D. 1998. Effect of leaf age on ion uptake in wheat under saline stress. Pakistan Journal of Biological Sciences 31: 209-211.

Aminpoor, R., and Moosavi, S.F. 1995. Effect of irrigation frequency on the developmental stages, yield and yield components of Cuminum Cyminum. Agricultural Sciences and Natural Resources 1: 1-7. (In Persian with English Summary)

Cramer, C.R., Albercio, G.J., and Schmitt, C. 1994. Salt tolerance is not associated with the sodium accumulation of two maize hybrids. Australian Journal of Plant Physiology 21: 675-692.

Delzoppo, C. 1999. Effect of salinity on water relations, sodium accumulation, chlorophyll II content and proteolytic enzymes in a wild wheat. Biologia Plantarum 42: 104-108.

Ehteramian, K. 2001. Effect of different levels of nitrogen fertilizer and planting date on yield and yield components of cuminum cyminum in the region of Fars province Kooshkak. MSc thesis. Faculty of Agriculture, University of Shiraz, Shiraz, Iran. (In Persian with English Summary)

Garg, B.K., Burman, U., and Kathju, S. 2002. Responses of cuminum cyminum to salt stress. Indian Journal of Plant Physiology 7(1): 70-74.

Haghniya, H., and Koocheki, A. 1990. Production capacity of halophyte and xerophyte plants. Journal of Agricultural Science and Technology 2(2): 83-91. (In Persian with English Summary)

Jafarzadeh, N., Pirzad, A.R., and Hadi, H. 2016. castor (Ricinus communis L.) and pigweed (Amaranthus retroflexus L.) growth indices in terms of interference. Journal of Agroecology 8(2): 182-196. (In Persian with English Summary)

Jangir, R.P., and Singh, R. 1996. Effect of irrigation and nitrogen on seed yield of cumin (Cuminum cymimum). Indian Journal of Agronomy 41: 140-143.

Kafi, M. 1990. Effect of weeding weed and density on yield and yield components of cuminum cyminum. MSc thesis. Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

Kamkar, B. 2000. Determine the most critical period metologic and Physiological changes in wheat under salinity stress. MSc thesis. Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

Karimi, M.M., and Siddique, K.H.M. 1991. Crop growth and relative growth rates of old and modern wheat cultivars. Australian Journal of Agriculture Research 42: 13-20.

Karimi, M., and Azizi, M. 1994. Crop Growth Analysis. Jihad University of Mashhad Press, Mashhad, Iran. 111 pp. (In Persian)

Khan, A., Ashraf, M., Nagavi, S., Khanzada, B., and Ali, M. 1995. Growth, ion and solute content of sorghum grown under NaCl and Na2So4 salinity stress active. Physiological Plantrum 17: 261-268.

Kolivand, M. 1995. Check Process Growth of Sugar Beets in Kermanshah. Press Institute and the preparation of modified sugar beet seeds 86 pp. (In Persian)

Krogman, K.K., and Hobbs, E.H. 1975. Yield and morphological response of rape (Brassica campestris Span.) to irrigation and fertilizer. Canadian Journal of Plant Science 55: 903-909.

Lebaschi, M., and Sharifiashoorabadi, A. 2004. Use of physiological parameters of growth in utilization of flowers Raei. Journal of Research and Construction 65: 65-75. (In Persian with English Summary)

Loon, C., and Van, D. 1981. The effect of water stress on potato growth, development, and yield, American Journal of Potato Research 58: 51-69.

Major, D.J. 1997. Analysis of growth of irrigated rape. Canadian Journal of Plant Science 57: 193-197.

Mass, E.V., and Poss, J.A. 1989. Salt sensivity of cowpea at various growth stages. Irrigation Science 10: L 313-320.

Michael, V., and Thomas, E. 1996. Root-zone sodium chloride influences photosynthesis, water relation and mineral content of sapodilla foliage. Horticultural Science 31(2): 230-233.

Mirhashemi, M., Koocheki, A., and Nassiri Mahallati, M. 2009. Evaluation of growth indices of ajowan and fenugreek in pure culture and intercropping based on organic agriculture. Iranian Journal of Field Crops Research 7(2): 658-694. (In Persian with English Summary)

Nabizade, M. 2002. Effect of different levels of salinity on growth and yield of Cuminum cyminum. MSc thesis. Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

Omar, M.O.M., Hussein, M.H., and Abdallah, Y.A. 1991. Activity of flies and bees on flowering cumin, caraway and anise in relation to weather factors in assiut and sohag regions. Australian Journal of Agricultural Science 22: 81-91.

Parsa, S. 2000. Effects of salinity and nitrogen bread wheat cultivars (Triticum aestivum). MSc thesis. Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

Patel, K.S., Patel, J.C., Patel, B.S., and Sadaria, S.G. 1992. Influence of irrigation, nitrogen and phosphorus on consumptive use of water, water use and water-expense efficiency of cumin (Cuminum cyminum). Indian Journal of Agronomy 37: 209-211.

Rahimian, H. 1990. Effect of planting date and irrigation regime on growth and yield of Cuminum cyminum. Scientific and Industrial Research Organization of Khorasan, Khorasan, Iran. (In Persian with English Summary)

Reggiani, R.S. 1998. The effect at salinity on early seedling of wheat cultivars. Canadian Journal of Plant Science 75: 175-177.

Russel, M.P., Wilhelm, W.W., Olson, R.A., and Power, J.F. 1984. Growth analysis based on degree day. Crop science 24: 28-32.

Sadeghi, B. 1991. Effect of irrigation and nitrogen fertilizer in production of Cuminum cyminum. Scientific and Industrial Research Organization of Khorasan, Khorasan, Iran. (In Persian)

Sangwan, N.S., Farooqi Abad, A.H., and Sangwan, R.S. 1994. Effect of drought stress on growth and essential oil metabolism in lemongrasses. New Phytologist 128: 173-17.

Sanjeev, A., and Agrawal, S. 1996. Volatile oil constitutes and wilt resistance in cumin (Cuminum cyminum L.). Current Science 71: 177-178.

Shalhevet, J.M., Hach, G., and Schoroeder, B.P. 1995. Root and shoot growth responses to salinity in maize and soybean. Agronomy Journal 78: 512-516.

Sharma, S.K. 1996. Soil salinity effects on transpiration and net photosynthetic rates, stomatal conductance and Na+ and Cl- contents in durum wheat. Bioligia Plantarum 38: 519-523.

Singh, B., Singh, P., and Faroda, A.S. 1994. Physiological parameters of Brassica species as affected by irrigation and nitrogen management on aridisoils. Indian Journal of Agricultural Sciences 39: 426-443.

Tavoosi, M. 2000. Effect of different irrigation regimes on the amount of product and yield components of Cuminum cyminum. MSc thesis. Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

Wright, G.C., and Smit, C.J. 1988. The effects of irrigation and nitrogen fertilizer on rapeseed in South Eastern. Australian Journal of Agricultural Research Science 9: 1-13.