ارزیابی اقتصادی ارقام اصلاح شده گندم نان آبی با منشا ملی و بین‏المللی و تأثیر آن بر انتقال تابع عرضه

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 4، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 29، مهر 1395، صفحه 476-489   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v8i3.56140

نویسندگان

هرمز اسدی¹؛ غلامرضا زمانیان^{* 2}؛ محمد نبی شهیکی تاش²؛ محمد قربانی³؛ محمدرضا جلال کمالی⁴

¹گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچسـتان، زاهـدان، ایران

²گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچسـتان، زاهـدان، ایران

³گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

⁴مرکز بین المللی تحقیقات ذرت و گندم (CIMMYT) در ایران، کرج، ایران

چکیده

به طور کلی هدف از انجام برنامه‏های اصلاح نباتات در تحقیقات کشاورزی، بهبود ژنتیکی، بهره‏‏وری و پایداری تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی در کشور است. اهداف پژوهش حاضر، تعیین میزان انتقال تابع عرضه ارقام و میزان تأثیر برنامه اصلاح ارقام در کاهش هزینه تولید محصول، تعیین بازدهی اقتصادی برنامه اصلاح ارقام گندم نان آبی (Triticum aestivum L.) معرفی شده با منشا ملی و بین‏المللی می‏باشد. ارقام مورد مطالعه شامل 23 رقم گندم نان آبی معرفی شده طی سال‌های 89-1380در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر و نهال و بخش اصلاح بذر مراکز تحقیقات کشاورزی استان ها بوده است. روش انجام این تحقیق، استفاده از روش‏های Ex-post و Ex-ante بوده و معیارهای سنجش این رویکردها شامل بررسی میزان انتقال تابع عرضه ارقام مورد مطالعه با احتساب میزان کاهش هزینه ناشی از برنامه اصلاحی، تحلیل فایده به هزینه و نرخ بازده داخلی تولید ارقام می‏باشد. طبق نتایح به دست آمده، میزان کاهش هزینه ناشی از برنامه اصلاحی گندم نان برای هر کیلو محصول برای ارقام معرفی شده طی سال‏های 89-1380 به طور میانگین 8/109 ریال و میانگین انتقال منحنی عرضه رقم ناشی از برنامه اصلاحی برای ارقام گندم نان معرفی شده طی همین سال 31/5 درصد برآورد شد. میانگین ارزش کنونی درآمد خالص معرفی ارقام گندم نان آبی معرفی شده در سال‏های مورد مطالعه مثبت و 5/4463 میلیارد ریال محاسبه گردید، که نشانگر اقتصادی بودن انجام برنامه اصلاحی گندم نان و معرفی ارقام اصلاح شده می‏باشد.

کلیدواژه‌ها

بازدهی؛ تحقیقات به نژادی؛ سرمایه گذاری؛ سنجش

مراجع

Asadi, H. 2007. Investment Return in Wheat Research in Iran p. 467-479. In: Buck, H. T., Nisi, J.E., and Salomon, N. (Editors). Wheat production in stressed environments. Springer, The Netherlands.

Anonymous. 2014. Annual Reports. Seed and Plant Improvement Institute (SPII). Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO ), Ministry of Jihad-e-Agriculture 34 pp. (In Persian)

Brennan, J.P., Aw-Hassan, A., Quade, K.J., and Nordblom, T.L. 2002. Impact of ICARDA Research on Australian Agriculture, Economic Research Report. No. 11, NSW. Agriculture, Wagga Wagga 83 pp.

Braunschweig, T. 1999. Priority setting in agricultural biotechnology research: Supporting public decisions in developing countries with the analytic hierarchy process. PhD dissertation. Swiss Federal in Institute of Technology Zurich.

Byerlee, D., and Traxler, G. 1996. National and international wheat improvement research in the post-green revolution period: Evolution and Impact. American Journal of Agricultural Economics 77: 268-278.

Esfandiarypoor, E., Heydarpoor, D., Tavazo, M., Ahmadifar, M., and Khanchi, M. 2013. Multiplication and preparation of wheat program in 2014-2015. Wheat Project. Plant Production, Ministry of Jihad-e-Agriculture 227 pp. (In Persian)

Jalal Kamali, M.R., Najafi Mirak, T., and Asadi, H. 2012. Wheat: Research and Management Strategics in Iran. Published in Agricultural Education, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Ministry of Jihad-e-Agriculture 227 pp. (In Persian)

Lantican, M.A., Braun, H.J., Payne, T.S., Sonder, K., Baum, M., Ginkel, M.V., and Erenstein, O. 2015. How wheat improvement research impacts the world. 9th International Wheat Conference, Sydney.

Marasas, C.N., Smale, M., and Singh, R.P. 2003. "The economic impact of productivity maintenance research: Breeding for leaf rust resistance in modern wheat. Agricultural Economics 14: 253-263.

Nalley, L.L. 2007. "The genetic and economic impact of the CIMMYT wheat breeding program: A policy analysis of public wheat breeding. PhD dissertation Kansas state university.

Nikooei, A., Bageri, A., Ghandi, A., and Zare, A. 2006. Study of investment return in agricultural researches: Case study of irrigated wheat research (Mahdavi variety) in Esfahan province. Agricultural Science 12(2): 251-260. (In Persian with English Summary)

Nikseresht, R., Mohammadi, A., Majidi Hervan, A., and Mostafavi, K.H. 2014. Study of advanced bread wheat lines in with and without drought stresses (F7). Journal of Agroecology 6(1): 97-197. (In Persian with English Summary)

Soltani, G.R. 2007. Economic Engineering. Published in Shiraz university 295 pp. (In Persian)

Shahnavazi, A., and Hosaini, S. 2011. Assessment of economic benefits for research and extension Almond variety in Iran. Agricultural Economic and Development 25(2): 266-274. (In Persian with English Summary)

Voegele, J., and Kropff, M. 2016. Global wheat: Breeding returns billions in benefits but stable financing remains elusive. World bank working a world free of poverty. http://blogs.worldbank.org/voices/global-wheat-breeding-returns-billions-benefits-stable-financing-remains-elusive .