تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر عملکرد واجزای عملکرد هیبریدهای ذرت

آب و خاک

مقاله 3، دوره 25، شماره 6، اسفند 1390   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.12126

نویسندگان

علیرضا حیدری^{* 1}؛ رجب چوگان²؛ عسکری تشکری³؛ حسین کلانتری⁴

¹کارشناس موسسه تحقیقات چغندرقند

²مرکز تحقیقات اصلاح بذر کرج

³دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر

⁴تهران

چکیده

چکیده
به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت و نیز ارزیابی همبستگی بین صفات و عملکرد در سطوح مختلف تنش، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار با استفاده از 15 هیبرید ذرت در سال زراعی 1385 در ایستگاه تحقیقات زراعی قراخیل اجرا گردید. کرت‌های اصلی شامل چهار سطح تنش خشکی بود:a1: آبیاری پس از 50 میلی‌متر تبخیر از سطح تشت تبخیر a2 : آبیاری پس از 90 میلی‌متر تبخیر از سطح تشت تبخیر a3: آبیاری پس از 130 میلی‌متر تبخیر از سطح تشت تبخیر
a4 : آبیاری پس از 170 میلی‌متر تبخیر از سطح تشت تبخیر. در کرت‌های فرعی هیبرید‌های ذرت قرار داشتند. درشرایط نرمال، تنش ملایم و شدید، هیبریدOSGT14 به ترتیب با عملکرد9/445، 9/270 و 8/352 تن در هکتار دارای بیشترین عملکرد بود. در شرایط تنش خیلی شدید، هیبرید SPGT12 با عملکرد 7/455 تن در هکتار بیشترین عملکرد را به خود اختصاص داد. از میان اجزای عملکرد، وزن هزار دانه، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در بلال، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، قطر بلال و طول بلال بیشترین همبستگی را با عملکرد نشان دادند. به عبارتی می‌توان گفت این صفات بیشترین تأثیر را روی عملکرد دانه داشتند. همبستگی بین شاخص‌های تحمل به خشکی می‌تواند به عنوان معیاری برای انتخاب بهترین هیبریدها و نیز بهترین شاخص‌ها به کار رود. از آنجا که همبستگی بالایی بین شاخص‌های MP، GMP، Harm و STI با یکدیگر وجود داشت و از طرفی این شاخص‌ها دارای بالاترین همبستگی با عملکرد در شرایط نرمال و سطوح مختلف تنش بودند می‌توان از آنها به عنوان برترین شاخص‌ها نام برد و به کمک آنها ارقام متحمل و حساس را شناسایی نمود.

واژه‌های کلیدی: تنش خشکی، ذرت، شاخص‌های تحمل