بررسی حقوق ترجمه و مترجم در فقه و حقوق موضوعه

فقه و اصول

مقاله 3، دوره 39، شماره 1 - شماره پیاپی 75، اردیبهشت 1386، صفحه 77-104   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfu.v39i1.66065

نویسنده

عباسعلی سلطانی^*

فردوسی مشهد

چکیده

شیفتگی به آگاهی و دستیابی به علوم و فنون شناخته، انسان را به پژوهش واداشته و موجب گسترش دانش در همه زمینه های علوم و معارف بشری شده است و آشکارترین نمود آن نیز عرصه فرآورده های علمی دانشمندان به جامعه بشری است. امروزه در عصر اطلاعات و ارتباطات، این نگاشته ها و فرآورده ها به وسیله رشد علوم و تکنولوژی، از محیط پدیدآورنده و نویسنده پا فراتر می گذارد و در اندک زمانی در سراسر جهان منتشر می شود.
اما از آن جا که بسیاری از این فرآورده های علمی و ادبی به زبانی خاص نگاشته و یا عرضه می شود، دیگر مشتاقان به آن دانش که با آن زبان آشنایی ندارند، نمی توانند از آن بهره مند شوند و این خود مانع مهمی در جهت رشد و گسترش معارف بشری است. ترجمه به عنوان بهترین ابزار داد و ستد اندیشه، می تواند این مانع را برطرف کند و راه را برای تبادل معارف بشری بگشاید.
به منظور حمایت از تلاش پرارزش و طاقت فرسای مترجم که در راه برگردانیدن اثر یا کتاب زحمت زیادی را متحمل می شود، نظام های حقوقی و دولت ها از دیرباز تدابیر و قوانینی وضع کرده اند تا از یک طرف مانع غارت و چاول حاصل تلاش مترجمان به دست سودجویان شود و از طرف دیگر موجبات تشویق و حمایت از این قشر مهم را که واسطه انتقال معارف بشری هستند فراهم آورد.
در نظام حقوقی اسلام و حقوق موضوعه کنونی ایران، احکام و قوانینی به منظور حمایت و تشویق مترجمان و آثار ترجمه شده وضع شده است این نوشتار به بررسی این مقررات می پردازد.

کلیدواژه‌ها

ترجمه؛ مترجم؛ حقوق مادی؛ حقوق معنوی؛ انواع ترجمه؛ اشخاص حقوقی؛ امانت علمی

مراجع

ابن منظور، لسان العرب، الاولی، بیروت:دار احیاء التراث العربی، 1405ق.

آخوند خراسانی، محمد کاظم، کفایة الاصول، نشر موسسه آل البیت لاحیاء التراث، بی تا.

افتخار زاده، محمود، حقوق مؤلفان، مترجمان در فقه معاصر اسلامی، نشر هزاران، چاپ اول، سال1376.

امام خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، دارالکتب العلمیه، اسماعیلیان، قم:الطبعه الثانیه، 1412ق.

حائری، کاظم، «بررسی فقهی حق ابتکار»، مجله فقه، شماره22،سال ششم.