بررسی مکانیزم آللوپاتیک عصاره آبی کمای بینالودی (Ferula flabelliloba) در بذور در حال جوانه زنی قدومه (Alyssum szowitsianum)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 9، دوره 29، شماره 1 - شماره پیاپی 30، فروردین 1394، صفحه 134-143   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v29i1.33455

نویسنده

قدیر طاهری^*

دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور

چکیده

گزارش هایی از بروز تنش اکسیداتیو ناشی از مواد آللوپاتیک ترپنی بر جوانه زنی برخی گیاهان وجود دارد. α-پینن یکی از مونوترپن های مهم با اثرات آللوپاتیک است که در خانواده های مختلف گیاهی، به‌ویژه در کمای بینالودی از خانواده چتریان گزارش شده است. به منظور بررسی اثرات آللوپاتیک کمای‌بینالودی و زمان نمونه گیری بر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در هنگام جوانه زنی بذور قدومه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. مواد آللوپاتیک در سه سطح شامل عصاره آبی برگ های روزت مرحله رویشی گیاه کمای بینالودی با غلظت 10 درصد،
α-پینن با غلظت 5 میلی گرم در لیتر و شاهد و زمان های نمونه گیری در پنج سطح شامل24 ،48 ،72 ،96 ،120 ساعت پس از آبنوشی و اعمال تیمارهای آللوپاتیک بود. نتایج بیانگر آن است که عصاره آبی کمای بینالودی و α-پینن باعث کاهش درصد جوانه زنی و قابلیت حیات بذور نسبت به تیمار شاهد شدند و سرعت زوال قابلیت حیات بذور در تیمار با عصاره گیاه بالاتر از α-پینن بود. مقدار خروج و نشر مواد، تولید پراکسید هیدروژن و مالون دی آلدئید در تیمار با مواد آللوپاتیک افزایش یافت، علاوه بر این فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی سوپراکسید دیسمتاز، کاتالاز، آسکوربات-پراکسیداز و گلوتاتیون ردوکتاز به طور معنی داری تحت تاثیر مواد آللوپاتیک و زمان نمونه گیری قرار گرفت. به طور کلی بیش‌ترین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در بذور تیمار شده عصاره گیاهی و نمونه گیری شده بعد از 120 ساعت اندازه گیری شد و با بیش‌ترین مقدار تولید پراکسید هیدروژن همراه بود. علی رغم افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در بذور تیمار شده با عصاره گیاهی و α-پینن، تجمع گونه های فعال اکسیژن باعث بروز خسارت سلولی و کاهش قابلیت حیات بذور گردید. افزایش مقدار پراکسید هیدروژن و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی بیانگر بروز نوعی تنش اکسیداسیونی القا شده توسط مواد آللوپاتیک در این تحقیق است.

کلیدواژه‌ها

آنزیم؛ پراکسیداسیون لیپید؛ تنش اکسیداتیو؛ جوانه زنی؛ نشر الکترولیت

مراجع

1- الهی فرد ا. و راشدمحصل م.ح. 1389. بررسی پتانسیل دگرآسیبی اندام‌های هوایی سویا (Glysine max) بر جوانه زنی و رشد اولیه چند گونه علف هرز. نشریه پژوهشهای زراعی ایران، جلد 8، شماره 2: 367-359.

2- اروجی ک.، خزاعی ح.ر.، راشدمحصل م.ح.، قربانی ر.، و عزیزی ارانی م. 1378. بررسی اثرات آللوپاتی آفتابگردان (Helianthus annus) بر جوانه زنی و رشد علفهای هرز تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus) و سلمه تره (Chenopodium album). مجله حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی)،22:128-119.

3- Abrahim D., Braguini W.L., Kelmer-Bracht A.M.,and Ishii-Iwamoto E.L. 2000. Effects of four monoterpenes on germination, primary root growth, and mitochondrial respiration of maize. Journal of Chemical Ecology, 26:611–624.

4- Angelini L.G., Carpanese G., Cioni P.L., Morelli I., Macchia M., and Flamni G. 2003. Essential oils from Mediterranean Lamiaceae as weed germination inhibitors. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 51: 6158–6164.

5- Aono M., Saji H., Fujiyama K., Sugita M., Kondo N., and Tanaka K. 1995. Decrease in activity of glutathione reductase enhances paraquat sensitivity in transgenic Nicotina tabacum. Plant Physiology, 107: 645–648.

6- Bais H.P., Vepachedu R., Gilroy S., Callaway R.M., and Vivanco J.M. 2003. Allelopathy and exotic plant invasion: from molecules and genes to species interactions. Science, 301: 1377–1380.

7- Beauchamp C., and Fridovich I. 1971. Superoxide dismutase: improved assays and an assay applicable to acrylamide gels. Analytical Biochemistry, 44: 276–286.

8- Becana M., Dalton D.A., Moran J.F., Iturbe-Ormaetxe I., Matamoros M.A., and Rubio M.C. 2000. Reactive oxygen species and antioxidants in legume nodules. Physiologia Plantarum, 109: 372–381.

9- Berenbaum M.R. 1995. The chemistry of defense: the theory and practice. Proceedings of the National Academy of Sciences, USA, 92: 2–8.

10- Blokhina O., Virolainen E., and Fagerstedt K.V. 2003. Antioxidants, oxidative damage and oxygen deprivation stress: a review. Annals of Botany, 91: 179–194.

11- Cakmak I., and Marschner H. 1992. Magnesium deficiency and high light intensity enhance activities of superoxide dismutase, ascorbate peroxidase and glutathione reductase in bean leaves. Plant Physiology, 98: 1222–1227.

12- Dayan F.E., Romagni J.G., and Duke S.O. 2000. Investigating the mode of action of natural phytotoxins. Journal of Chemical Ecology, 20: 2079–2093.

13- Duke S.O., Dayan F.E., Romagni J.G., and Rimando A.M. 2000. Natural products as sources of herbicides: current status and future trends. Weed Research (Oxford), 40: 99–111.

14- Facchini P.J. 1999. Plant secondary metabolism out of evolutionary abyss. Trends in Plant Science, 4: 381–418.

15- Foyer C.H., and Halliwell B. 1976. Presence of glutathione and glutathione reductase in chloroplasts: A proposed role in ascorbic acid metabolism. Planta, 133: 21–25.

16- Foyer C.H., Lopez-Delgado H., Dat J.F., and Scott I.M. 1997. Hydrogen peroxide- and glutathione-associated mechanisms of acclamatory stress tolerance and signaling. Physiologia Plantarum, 100: 241–254.

17- Hadacek F. 2002. Secondary metabolites as plant traits: current assessment and future perspectives. Critical Reviews in Plant Sciences, 21: 273–322.

18- Harrewijn P., Van Oosten A.M., and Piron P.M. 2001. Natural terpenoids as messengers: A multidisciplinary study of their production, biological functions and practical applications. Dordrecht: Kluwer.

19- Heath R.L., and Packer L. 1968. Photoperoxidation in isolated chloroplasts. I. Kinetics and stoichiometry of fatty acid peroxidation. Archives of Biochemistry and Biophysics, 125: 189–198.

20- Khalaj Amiri M., and Azimi M.H. 2013. Allelopathy: physiological and Sustainable Agriculture Important Aspects, International journal of Agronomy and Plant Production. 4 (5): 950-962.

21- Langenheim J.H. 1994. Higher plant terpenoids: a phytocentric overview of their ecological roles. Journal of Chemical Ecology, 20: 1223–1280.

22- Lara-nuñez A., Romero-Romero T., Ventura J., Blancas V., Anaya A., and Cruz-Ortega R. 2006. Allelochemical stress causes inhibition of growth and oxidative damage in Lycopersicon esculentum Mill., Plant, Cell and Environment,29: 2009–2016.

23- Lorenzo P., Pazos- Malvido E., Gonzales L., and Reigosa M. G. 2008. Allelopatic interference of invasive Acacia dealbata: Physiological effects. Allelopathy Journal, 22 (2): 452-462.

24- Mittler R., Vanderauwera S., Gollery M., and Van Breusegem F. 2004. Reactive oxygen gene network of plants. Trends in Plant Science, 9: 490–498.

25- Moore R.R. 1973. Tetrazolium staining for assessing seed quality, pp. 347- 367, in W. Heydecker (ed.) seed Ecology, Butter Worths, London.

26- Muller W.H., and Muller C.H. 1964. Volatile growth inhibitors produced by Salvia species. Bulletin of the Torrey Botanical Club, 91: 327–330.

27- Nakano Y., and Asada K. 1981. Hydrogen peroxide is scavenged by ascorbate-specific peroxidase in spinach chloroplasts. Plant and Cell Physiology, 22: 867–880.

28- Nishida N., Tamotsu S., Nagata N., Saito C., and Sakai A. 2005. Allelopathic effects of volatile monoterpenoids produced by Salvia leucophylla: Inhibition of cell proliferation and DNA synthesis in the root apical meristem of Brassica campestris seedlings. Journal of Chemical Ecology, 31: 1187–1203.

29- Noctor G., and Foyer C.H. 1998. Ascorbate and glutathione: keeping active oxygen under control. Annual Review of Plant Physiology and Plant Molecular Biology, 49: 249–279.

30- O’Kane D., Gill V., Boyd P., and Burdon R. 1996. Chilling, oxidative stress and antioxidant responses in Arabidopsis thaliana callus. Planta, 198:371–377.

31- Oracz K., Bailly C.H., Gniazdowska A., Come D., Corbineau F., and Bogatek R. 2007. Induction of oxidative stress by sunflower phytotoxins in germinating mustard seeds, Journal of Chemical Ecology, 33:251–264

32- Paavolainen L., Kitunen V., and Smolander A. 1998. Inhibition of nitrification in forest soils by monoterpenes. Plant and Soil, 205: 147–154.

33- Peñuelas J., Ribas-Carbo M., and Giles L. 1996. Effect of allelochemicals on plant respiration and oxygen isotope fractionation by alternative oxidase. Journal of Chemical Ecology, 22:801–805.

34- Plitycka B. 1998. Phenolic and the activities of phenylalanine ammonia Lyase, phenol- β glucosyl- transferase and β- glucosidase in cucumber roots as affected by phenolics allelochemicals. Acta Physiolia Plantarum, 20: 405-410.

35- Razavi S.M. 2011. Plants coumarin as allelochemical agents, international journal of biological chemistry, 5 (1): 86-90.

36- Romagni J.G., Allen S.N., and Dayan F.E. 2000. Allelopathic effects of volatile Cineoles on two weedy plant species. Journal of Chemical Ecology, 26: 303–313.

37- Romero- Romero T., Sanchez-Nieto S., San Juan-Badillo A., Anaya A.L., and Cruz- Ortega R. 2005. Comparative effects of allelochemical and water stress in roots of Lycopersicon esculentum Mill. (Solanaceae). Plant Science, 168: 1059-1066.

38- Romero-Puertas M.C., Corpas F.J., Sandalio L.M., Leterrier M., Rodriguez-Serrano M., Del Rio L.A., and Palma JM. 2006. Glutathione reductase from pea leaves: response to abiotic stress and characterization of the peroxisomal isozyme. New Phytologist, 170: 43–52.

39- Rustaiyan A., Monfared A., and Masoudi Sh. 2001. The essential oil of Ferula flabelliloba Rech. f. et Aell., Journal of Essential Oil Research, 13 (6): 403-404.

40- Sahebkar A., and Iranshahi M. 2010. Biological activities of essential oils from the genus Ferula (Apiaceae). Asian Biomedicine, 4 (6): 835-847.

41- Scrivanti L.R., Zunino M., Zygadlo. 2003. Tagetes minuta and Schinus areira essential oils as allelopathic agents. Biochemical, Systematics and Ecology, 31: 563–572.

42- Seigler D.S. 1996. Chemistry and mechanism of allelopathic interactions. Agronomy Journal, 88: 876–885.

43- Singh H.P., Batish D.R., Kaur S., Arora K., and Kohli R.K. 2006. a-pinene inhibits growth and induces oxidative stress in roots, Annals of Botany, 98: 1261–1269.

44- Smirnoff N. 1996. The function and metabolism of ascorbic acid in plants. Annals of Botany, 78: 661–669.

45- Vaughn S.F., and Spencer G.F. 1993. Volatile monoterpenes as potential parent structures for new herbicides. Weed Science, 41: 114–119.

46- Weir T.L., Park S.W., and Vivanco J.M. 2004. Biochemical and physiological mechanisms mediated by allelochemicals. Current Opinion in Plant Biology, 7: 472–479.

47- Wilt F.M., Miller G.C., Everett R.L., and Hackett M. 1993. Monoterpene concentrations in fresh, senescent, and decaying foliage of single- leaf pinyon (Pinus monophylla Torr. & Frem.: Pinaceae) from the western Great Basin. Journal of Chemical Ecology, 19: 185–194.

48- Yu J.Q., Ye S.F., Zhang M.F., and Hu W.H. 2003. Effects of root exudates and aqueous root extracts of cucumber (Cucumis sativus), and allelochemicals on photosynthesis and antioxidant enzymes in cucumber. Biochemical, Systematics and Ecology, 31: 129–139.