بررسی تاثیر برخی محیط‌ کشت‌های پایه و تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی مختلف بر رشد درون شیشه‌ای فندق

علوم باغبانی

مقاله 11، دوره 30، شماره 3، آذر 1395، صفحه 417-422   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v30i3.37852

نویسندگان

پریسا دریانی¹؛ ناصر زارع^{* 1}؛ اسماعیل چمنی¹؛ پریسا شیخ زاده مصدق¹؛ داود جوادی مجدد²

¹دانشگاه محقق اردبیلی

²مربی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی تاثیر چند نوع محیط کشت پایه و تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی بر استقرار و پرآوری درون‌شیشه‌ای فندق (Corylus avellana) انجام گرفت. برای این منظور، جوانه‌ها‌ی جانبی و انتهایی رقم فرتیل فندق در فصل بهار تهیه شده و پس از ضدعفونی روی محیط کشت‌های NRM، MS و MS½ حاوی 01/0 میلی‌گرم در لیتر IBA و سطوح مختلف BAP کشت شدند. نتایج نشان داد که بین محیط کشت‌های مختلف و همچنین سطوح متفاوت BAP تفاوت معنی‌داری از نظر درصد شاخه‌‌دهی، تعداد برگ در هر ریزنمونه و طول ساقه رشد کرده وجود دارد. بر‌اساس مقایسات گروهی مستقل، اگرچه درصد شاخه‌دهی محیط کشت پایه MS به طور معنی‌داری بیشتر از محیط کشت NRM و MS½ بوده ولی طول ساقه‌های رشد کرده در محیط کشت NRM به طور معنی‌داری بیشتر از دو محیط کشت پایه دیگر بود. به‌طوری که محیط کشت NRM حاوی 01/0 میلی‌گرم در لیتر IBA و یک میلی‌گرم بر لیتر BAP با 50% شاخه‌دهی، 33/5 برگ در هر ساقه و cm 6/1 طول ساقه رشد کرده مناسبترین شرایط را برای مرحله استقرار و رشد ریزنمونه‌ها فراهم آورد. ساقه‌های رشد کرده در مرحله استقرار، به صورت ریزنمونه‌های تک گره به محیط کشت NRM حاوی 05/0 میلی‌گرم در لیتر IBA و غلظت‌های مختلف BAP و TDZ انتقال داده شد. بیشترین درصد رشد به همراه کمترین درصد کالوس‌زایی و قهوه‌ای شدن در تیمار 5 میلی‌گرم بر لیتر BAP به همراه 05/0 میلی‌گرم بر لیتر IBA به دست آمد.

کلیدواژه‌ها

پرآوری جوانه؛ جوانه‌های جانبی و انتهایی؛ کشت بافت گیاهی؛ Corylus avellana

مراجع

1- Anderson W.C. 1983. Micropropagation of filbert (Corylus avellana). Proceedings of the International Plant Propagators Society, 33: 132-139.

2- Bhojwani S.S., and Razdan M.K. 1996. Clonal Propagation. p. 483-536. In S.S. Bhojwani and M.K. Razdan (ed.) Plant Tissue Culture: Theory and Practice. A Revised Edition. Elsevier, Amsterdam.

3- Damiano C., Catenaro E., Ginovinazzi A., and Caboni E. 2005. Micropropagation of hazelnut (corylus avellana). Acta Horticulture, 686:226-227.

4- Diaz-Sala C., Rey M., and Rodriguez R. 1994. Temporary modification of adult filbert proliferation capacity by sequential subcultures: intensive pruning as a pre-treatment for in vitro reinvigoration. Journal of Horticultural Science and Biotechnology, 69:673-678.

5- Driver J.A., and Kuniyuki A.H. 1984. In vitro propagation of Paradox walnut Juglans hindsii × Juglans regia rootstock. Hort Science, 19:507-509.

6- Fatima A., and Jabeen Khan S. 2010. Some factors affecting the in vitro growth of Stevia rebaudiana Bertoni. Iranian Journal of Plant Physiology, 1:61-68.

7- Machakova I., Zazimalova E., and George E.F. 2008. Plant growth regulators I: Introduction; auxins, their analogues and inhibitors. p. 175-204. In E.F. George, A.H. Micheal, D.K. Greet-Jan (eds.) Plant propagation by tissue culture. V.1, The background, 3rd ed., Springer.

8- Mehlenbacher S.A. 1994. Genetic improvement of the hazelnut. Acta Horticulturae, 351:23-37.

9- Murashige T., and Skoog F. 1962. A revised medium for rapid growth and bioassay with tobacco tissue culture. Plant Physioloay, 15:473-497.

10- Nuri Nas M .2003. Inclusion of polyamines in the medium improves shoot elongation in hazelnut (Corylus avellana L.) micropropagation. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 28:189-194.

11- Nuri Nas M., and Read P.E. 2000. Micropropagation of hybrid hazelnut: medium composition, physical state and iron source affect shoot morphogenesis, multiplication and explant vitality. Acta Horticulturae, 556:251–258.

12- Nuri Nas M., and Read, P.E. 2003. A hypothesis for the development of a defined tissue culture medium of higher plants and micropropagation of hazelnuts. Scientia Horticulturae, 101:189–200.

13- Pati P.K., Rath S.P., Sharma M., Sood A., and Ahuja P.S. 2005. In vitro propagation of rose a review. Biotechnology Advances, 24:94-114.

14- Stahl L. 2007. Third crop options hybrid hazelnuts. Rural Advantage, 507:238-5449.

15- Thompson M.M., Lagerstedt H.B., and Mehlenbacher A. 1996. Hazelnut. p. 125-184. In j. janick and j. Moore (ed.) Fruit Breeding, Volume 3. Nuts. John Wiley and Sons, New York.

16- Yu X.L., and Reed B.M. 1993. Improved shoot multiplication of mature Hazelnut (Corylus avellana L.) in vitro using glucose as a carbon source. Plant Cell Reports, 12:256-259.

17- Zhao Y., Li X.L., Amarasinghe A.A.Y., and Yang Y.S. 2009. Influence of physiological state of fresh and dry explants on in vitro culture response in rice (Oryza sativa L.). Journal of Agricultural Sciences, 4:1-6.