اثر تنش‌های خشکی، شوری و پیش‌تیمار اسیدسالیسیلیک بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر اسطوخودوس راست بومی ایران (Lavandula stricta Del)

علوم باغبانی

مقاله 10، دوره 30، شماره 3، آذر 1395، صفحه 423-430   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v30i3.38644

نویسندگان

هادی سنگین آبادی؛ سارا خراسانی نژاد^*

دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

اسطوخودوس راست جزء گیاهان دارویی اسانس‌دار از خانواده نعناع و بومی ایران می باشد و به صورت سنتی و صادراتی در درمان درد مفاصل، دل‌پیچه و زکام کاربرد دارد. به منظور بررسی اثر پیش تیمار اسیدسالیسیلیک بر جوانه زنی بذر اسطوخودوس راست، در سطوح یکسان تنش شوری و خشکی دو آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه سطح اسیدسالیسیلیک (0، 1/. و 5/. میلی مولار) و چهار سطح تنش شوری و خشکی (0، 2-، 4- و 6- بار) در سه تکرار انجام شد. از NaCl وPEG به ترتیب برای ایجاد تنش شوری و خشکی استفاده گردید. نتایج دو آزمایش نشان داد که با افزایش تنش شوری و خشکی به طور معنی دار از درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، ساقه چه و بنیه بذر کاسته شد. در زمان عدم تنش شوری و خشکی، پیش تیمار با اسیدسالیسیلیک منجربه افزایش معنی داری در صفات مورد بررسی در مقایسه با شاهد نشد. ولی با اعمال تنش شوری و خشکی در سطح 4- و 6- بار، پیش تیمار باعث افزایش معنی دار تمامی صفات مورد بررسی شد. طول ساقه چه در بین سایر صفات از حساسیت بالاتری نسبت به تنش شوری و خشکی‌ برخوردار بود. علاوه‌‌بر آن مشاهده گردید که جوانه زنی بذرهای اسطوخودوس راست تا حدودی شرایط تنش خشکی را بهتر از شرایط شوری تحمل می‌کند. در مجموع نتایج نشان داد که پیش تیمار بذر توسط اسیدسالیسیلیک در مناطق شور و خشک می تواند باعث مقاومت بذر گیاه دارویی اسطوخودوس راست در مرحله جوانه زنی شود.

کلیدواژه‌ها

اسانس‌دار؛ بنیه بذر؛ ریشه‌چه؛ ساقه‌چه

مراجع

1-Abdul-Baki A.A., and Anderson J.D. 1973. Vigor determination in soybean by multiple criteria. Crop Science, 13: 630-633.

2-Ali Q., Abdullah P., and Ibrar M. 1998. Effects of some environmental factors on germination and growth of Plantago ovata Forsk. Pakistan Journal of Forestry, 38: 143-155.

3-Ashraf M., and Waheed A. 1990. Screening of local exotic of lentil (Lens culinaris Medik) for salt tolerance at two growth stage. Plant and Soil, 128: 167-176.

4-Barkosky R.R., and Einhellig F.A. 1993. Effects of salicylic acid on plant–water relationships. Journal of Chemical Ecology, 19:237–247.

5-Bohnert H.J., Nelson D.E., and Jensen R.G. 1995. Adaptation to environmental stresses. Plant Cell, 7:1099–1111

6-Cutt J.R., and Klessig D.F. 1992. Salicylic acid in plants: A changing perspective. Pharmaceutical Technology, 16: 25–34.

7-Hampson C. R., and Simposon G. M. 1990. Effect of temperature, salt and osmotic potential on early growth of wheat. П. Early seedling growth. Canadian Journal of Botany, 68: 524-528.

8-Harper J.P., and Balke N.E. 1981. Characterization of the inhibition of K+ absorption in oat roots by salicylic acid. Plant Physiology, 68: 1349–1353.

9-Hartmann H.T., and Kester D.E. 1983. Plant propagation: principles and practice. NewJersey: prentice Hall.

10-Jamzad, Z. 2012. Research Institute of Forests and Rangelands Published. Flora of Iran, No.76: Dark Mint.

11-Mozaffarian, V. 1996. A Dictionary of Iranian Plant Names. Farhang moaser, Tehran, 740p.

12-Leung J., Bouvier-Durand M., Morris P.C., Guerrier D., Chedfor F., and Giraudat J. 1994. Arabidopsis ABA-response gene ABI1: features of a calcium-modulated protein phosphatase. Plant Science, 264: 1448–1452.

13-Macar T.K., Turan O., and Ekmekci Y. 2009. Effects of water deficit induced by PEG and NaCl on chickpea (Cicer arietinum L.) cultivars and lines at early seedling stages. G.U. Journal of Science, 22: 5-14.

14-Marjani A., Farsi A., and Rahimizadeh M. 2007. Investigation of drought tolerance of ten pea genotypes in seedling stage using polyethylene glycol 6000. Journal of Agricultural Sciences Islamic Azad University, 12(1): 17-29).in Persian with English abstract (

15-Raskin I. 1992. Role of salicylic acid in plants. Annual Review of Plant Physiology and Plant Molecular Biology, 43: 439–463.

16-Shakirova F.M., and Sahabutdinova D.R. 2003. Changes in the hormonal status of wheat seedlings induced by salicylic acid and salinity. Plant Science, 164: 317-322.

17-Soltani A., and Galeshi S. 2002.Importance of rapid canopy closure for wheat production in a temperate sub-humid environment: experimentation and simulation. Field Crops Research, 77: 17–30.

18-Soltanipour, M.A. 2004. Ecological study of plant species essential oil of Hormozgan. Research Institute of Medicinal and Aromatic Plants, 20(4): 547-560.) in Persian(

19-Soltanipour, M.A. 2005. Medicinal plants of the Geno protected area. Pajouhesh & Sazandegi, 68: 27-37) .in Persian(

20-Takel A. 2000. Seedling emergence and growth of sorghum genotypes under variable soil moisture deficit. Agronomy Journal, 48: 95-102.

21-Tobe K., Zhang L., Qiu G.Y., and Shimizu H. 2001. Characteristics of seed germination in five non-halophytic Chinese desert shrub species. Journal of Arid Environments, 47: 191-20126.

22-Trautwein E.A., Reickhoff D., and Erbershobler H.F. 1997. The cholesterol- lowering effect of Psyllium a source dietary fiber. Ernhurung Umschau, 44: 214-216.

23-Upson T., and Andrews S. 2004. The genus Lavandula, 1st edn. Timber press, Portland, Oregon.

24-Zeng Y.J., Wang Y.R., and Zhang J.M. 2010. Is reduced seed germination due to water limitation a special survival strategy used by xerophytes in arid dunes? Journal of Arid Environments, 74: 508-511.