تأثیر تلقیح با ازتوباکتر و مصرف سطوح نیتروژن بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت (Zea mays L.) در نظام چند کشتی همزمان با لگوم‌ها

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 3، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 31، فروردین 1396، صفحه 63-75   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v9i1.39057

نویسندگان

محمد میرزاخانی^{* 1}؛ محمدرضا داوری²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فراهان

²دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد فراهان

چکیده

به منظور بررسی تأثیر تلقیح با ازتوباکتر و مصرف سطوح نیتروژن بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت (Zea mays L.) در نظام چند کشتی همزمان با لگوم‌ها، آزمایشی در سال 1390 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار روش‌های مختلف تغذیه گیاهی در سه سطح شامل: (تلقیح با ازتوباکتر + عدم مصرف نیتروژن)، (تلقیح با ازتوباکتر + مصرف 5/37 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص به صورت محلول پاشی) و (تلقیح با ازتوباکتر + مصرف 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به صورت خاک مصرف) و تیمار چند کشتی همزمان با گیاهان لگوم در پنج سطح شامل: کشت ذرت + یونجه(Medicago sativa L.) ، کشت ذرت + خلر L.) (Lathyrus sativus، کشت ذرت + ماش سبز (Vigna radiata L.) ، کشت ذرت + نخود(Cicer arietinum L.) و کشت ذرت + گاودانه(Vicia ervillia L.) بود. صفاتی مانند ارتفاع گیاه، ارتفاع بلال دهی، تعداد دانه ذرت در مترمربع، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، مساحت برگ بلال، عملکرد دانه ذرت، وزن هزار دانه، شاخص برداشت ذرت، کارایی مصرف نیتروژن و وزن خشک لگوم‌ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر تیمار روش‌های مختلف تغذیه گیاه، بر صفات ارتفاع گیاه، تعداد دانه ذرت در مترمربع، تعداد دانه در ردیف، مساحت برگ بلال، عملکرد دانه ذرت، وزن هزار دانه، کارایی مصرف نیتروژن و وزن خشک لگوم‌ها معنی‌دار بود. همچنین اثر تیمار چند کشتی همزمان ذرت با لگوم‌ها نیز بر صفات ارتفاع گیاه، تعداد دانه ذرت در مترمربع، تعداد دانه در ردیف، عملکرد دانه ذرت، وزن هزار دانه، شاخص برداشت ذرت، کارایی مصرف نیتروژن و وزن خشک لگوم‌ها معنی‌دار بود. در بین اثرات متقابل تیمار (تلقیح با ازتوباکتر + مصرف 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن + چند کشتی همزمان ذرت و گاودانه) با میانگین 4237 کیلوگرم در هکتار و تیمار (تلقیح با ازتوباکتر + عدم مصرف نیتروژن + چند کشتی همزمان ذرت و یونجه) با میانگین 1973 کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار عملکرد دانه ذرت را تولید نمودند.

کلیدواژه‌ها

کود زیستی؛ گاودانه؛ عملکرد دانه؛ یونجه

مراجع

Akbari, G.A., Mazaheri, D., and MokhtassiBidgoli, A. 2005. Effect of plant densities, different levels of nitrogen and potash on grain yield and yield components of maize. Journal of Agricultural sciences and Natural Resource 12(5): 1-9. (In Persian with English Summary)

Alford, C.M., Krall, J.M., and Miller, S.D. 2005. Intercropping irrigated corn with annual legumes for fall forage in the High Plains. Agronomy Journal 95: 520-525.

Anil, L., Park, J. and Phipps, R.H. 2000. The potential of forage-maize intercrops in ruminant nutrition. Animal Feed Science and Technology 85: 157-164.

Behzad, A., Habibi, D., Paknejad, F., Asgharzadeh, A., and Abdollahian-Noghabi, M. 2012. Effect of plant growth promoting regulators and nitrogen fertilizer on yield and yield components of corn. Iranian Journal of Crop Sciences 43 (1): 129-137. (In Persian with English Summary)

Chai Chi, M.R., and Daryaei, F. 2006. Evaluation of forage yield in sole and intercropping of sorghum and alfalfa. In: Proceedings of the First National Forage Crops Congress of Iran 77 pp. (In persian)

Dawo, M.I., Wilkinson, J.M., Sanders, F.E.T., and Pilbeam, D.J. 2007. The yield and quality of fresh and ensiled plant material from intercropping maize (Zea mays) and beans (Phaseolus vulgaris). Journal of Science Food Agriculter 87: 1391–1399.

Eshghizadeh, H.R., Chaichi M.R., Ghalav and, A., Shabani, G., Azizi, K., Raeisi, H., and Papizadeh, A. 2008. Evaluation of annual medic and barley intercropping on forage yield and protein content in dry farming system. Iranian Journal of Pajouhesh and Sazandegi 75: 102-112. (In Persian with English Summary)

Eskandari, H., and Javanmard, A. 2013. Evaluation of forage yield and quality in intercropping patterns of maize (Zea mays) and cow pea (Vigna sinensis). Sustainable Agricultural and Production Science 23(4): 100-110. (In Persian with English Summary)

Fallah, S., and Tadayyon, A. 2009. Effects of plant density and nitrogen rates on yield, nitrate and protein of silage maize. Electronic Journal of Crop Production 2(1): 105-121. (In Persian with English Summary)

Ghanbari-Bonjar, H. 2000. Intercropped wheat (Triticum aestivum) and bean as a low-input forage. PhD thesis. Wye College. University of London.

Khavari Khorasani, S., Golpashi, M., Azizi, F., Ashofteh Biragi, M., and Fatemi, R. 2010. Growth and yield evalution of new hybrid of silage maize. Journal of Agroecology 2(2): 335-342. (In Persian with English Summary)

Lack, Sh., Naderi, A., Siadat, S.A., Ayenehband, A., and Nourmohammadi, Gh. 2007. Effect of water deficiency stress on yield and nitrogen efficiency of grain corn hybrid SC. 704 at different nitrogen rates and plant population. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resource 14(2): 14 pp. (In Persian with English Summary)

Maleki Narg Mousa, M., and Balouchi, H.R. 2012. Effects of nitrogen and phosphorus chemical and biological fertilizers on yield and yield components of sweet corn (Zea mays var saccharata). Journal of Plant Production 19 (4): 55-75.

Mansoori, I. 2010. Evaluating performance of corn (Zea mays L.) soybean [Glycine max (L.) Merr] intercrop in different planting dates. Electronic Journal of Crop Production 3(1): 209-216. (In Persian with English Summary)

Mazaheri, D. 1998. Intercropping. Tehran University Press. Tehran. Iran 262 pp. (In Persian)

Mengel, K., and Kirkby, E.A. 2001. Principles of Plant Nutritions. Kluwer Academic Pub. Paper back 849 pp.

Moradi, R., Rezvani Moghaddam, P., Nassiri Mahallati, M., and Lakzian, A. 2009. The effect of application of organic and biological fertilizers on yield, yield components and essential oil of Foeniculum vulgare (Fennel). Journal of Iranian Field Crops Research 7(2): 635-645. (In Persian with English Summary)

Mozumder, P., and Berrens, R.P. 2007. Inorganic fertilizer use and biodiversity risk: An empirical investigation. Ecological Economics 62: 538-543.

Muthukumar, V.B., Velaudham, K., and Thavaprakaash, N. 2005. Growth and yield of bady corn (Zea mays L.) as Influenced by plant growth regulators and different time of nitrogen application. Journal of Agricultural and Biological Sciences. 1: 303-307.

Naghizadeh, M., Ramroudi, M., Galavi, M., Siahsar, B.A., Heydari, M., and Maghsoudi – Moud, A.A. 2012. Effect of chemical and biology phosphorus fertilizers on yield and yield components of corn and lathyrus in intercropping. Iranian Journal of Crop Sciences 43(2): 203-215. (In Persian with English Summary)

Najafi, N., Mostafaei, M., Dabbagh Mohammadi Nasab, A., and Oustan, Sh. 2013. Effect of Intercropping and farmyard manure on the growth, yield and protein concentration of corn, bean and bitter vetch. Sustainable Agricultural and Production Science 23(1): 99-116. (In Persian with English Summary)

Narula, N., Kumar, V., Behl, R.K., Deubel, A., Gransee, A., and Merbach, W. 2000. Effect of Psolubilizing Azotobacter chroococcum on N, P, K uptake in P-responsive wheat genotypes grown under greenhouse conditions. Journal of Plant Nutrition and Soil Science 163: 393-398.

Rezvan Bidokhti, S. 2004. Comparison of different combinations of planting corn and beans. Thesis of Master of Science in Agronomy. Faculty of Agriculture. Ferdowsi University of Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

Rezvani Moghaddam, P., Raoofi, M.R., Rashed Mohassel, M.H., and Moradi, R. 2009. Evaluation of sowing patterns and weed control on mung bean (Vigna radiate L. Wilczek) - black cumin (Nigella sativa L.) intercropping system. Journal of Agroecology 1(1): 65- 79. (In Persian with English Summary)

Rozati, N.S., Gholami, A., and Asghari, H.R. 2011. Study of nitrogen split application levels and variety effects on yield and agronomical characteristics of corn. Electronic Journal of Crop Production 4(2): 1-16.

Shakkoorzadeh, I., Alizadeh, K., Pooryusef, M., and Ghaffari, A. 2012. Effect of different ratios and seed density of smooth vetch (Vicia dasycarpa)-barley mixtures on forage yield and quality in dryland conditions. Iranian Journal of Drylan Agricultural Sciences 1(1): 63-74.

Sistachs, M., and Singh, L. 1991. Intercopping of forage sorghum, maize and soybean during estabilshment of different grasses in amontmorillonitic soil II. Guinea grass (Panicum maxicum). Cuban Journal of Agricultural Science 25: 83-87.

Smaeeli, A.R., Hoseyni, M.B., Mohammadi, M. and Hoseyni khah, F.S. 2012. Evaluation of grain yield, dry matter production and some of the forage and silage quality properties in annual medic (Medicago scutellata) and spring barley (Hordeum vulgare) intercropping. Seed and Plant Production Journal 28-2 (3): 277-296.

Torbert, H.A., Potter, K.N., and Morrison, J.E. 2001. Tillage system, fertilizer nitrogen rate and timing effect on corn yields in the Texas Blackland prairie. Agronomy Journal 93:1119-1124.

Uribelarrea, M., Moose, S.P., and Below, F.E. 2007. Divergent selection for grain protein affects nitrogen use in maize hybrids. Field Crops Research 100: 82-90.

Yazdani, M., Pirdashti, H., Esmaili, M.A., and Bahmanyar, M.A. 2010. Effect of inoculation phosphate solubilization microorganisms (PSM) and plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) on nutrient use efficiency in corn (Zea mays L.) cultivation. Electronic Journal of Crop Production 3(2): 65-80. (In Persian with English Summary)