تأثیر فضای مجازی بر شعر امروز؛ پدیدار شناسی تجربۀ زیستۀ شاعران

جستارهای نوین ادبی

مقاله 3، دوره 53، شماره 1 - شماره پیاپی 208، بهار 1399، صفحه 62-39  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی.

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.v53i1.86364

نویسندگان

آرش شفاعی بجستان ¹؛ محمدرضا رسولی²؛ پروین سلاجقه³

¹دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

²دانشیار علومارتباطات اجتماعی دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران مرکز

³استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

رسانه ‌های جدید و فناوری ‌های ارتباطی برآمده از اینترنت، ساحت‌ های مختلف زیست  فرهنگی، اجتماعی را تحت تأثیر خود قرار داده است. در این میان شعر فارسی به عنوان یکی از مهمترین مظاهر فرهنگی در ایران، تا چه حد از این فناوری ‌ها تأثیر پذیرفته است؟ این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال است و پاسخ خود را به منظور رسیدن به یک مدل نظری، با رویکردی پدیدار شناختی از تجربۀ زیستۀ شاعران فارسی زبان جسته است. برای رسیدن به این مدل، با استفاده از نمونه‌ گیری هدفمند و براساس مطالعۀ زندگینامه‌ ای، برای هشتاد و سه  شاعر پرسش ‌نامه‌ ای را برمبنای مصاحبۀ نیمه ساختار یافته ارسال شد. این پاسخ‌ها سپس با استفاده از کدگذاری باز و نظری به مقوله‌ های مختلفی تقسیم شد که مقولۀ مرکزی تحقیق، وجود اضطراب فناورانه در نزد شاعران بود. براین اساس با استفاده از رویکرد نظام‌مند روش نظریۀ داده بنیاد (گراندد تئوری) به مدلی رسیدیم  که وضعیت پیش روی شاعران در قبال تأثیرات فضای مجازی را در سه راهبرد «ادغام»، «تلفیق» و «تداوم» مشخص می‌کند. براساس این مدل، پیشنهادهایی برای کاستن از اضطراب فناورانه در نزد شاعران و بهره‌مندی از محاسن فضای مجازی ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

شعر؛ نظریۀ داده بنیاد؛ اضطراب فناورانه؛ مخاطب؛ فضای مجازی

سایر فایل های مرتبط با مقاله

86364-متن مقاله به فرمت PDF-386189-1-10-20200921.pdf

مراجع

استراوس، نسلم و کربین، جولیت. (1397). مبانی پژوهش کیفی؛ فنون و مراحل تولید تظریۀ زمینه‌ای. ترجمۀ ابراهیم افشار. تهران: نشرنی.

اسکارپیت، روبر. (1392). جامعه شناسی ادبیات. ترجمۀ مرتضی کتبی. تهران: سمت.

حیاوی، فهد. (1390). ارتباط میان ذهنی در زیست جهان پدیدارشناسی هوسرل. جستارهای فلسفی. شمارۀ 19. صص 103 تا 135.

رضی، احمد. (1389). مرجع شناسی اینترنتی در حوزۀ مطالعات ادبی. پژوهشنامۀ زبان و ادبیات فارسی. شماره‌2. سال هشتم. صص 57 تا 82.

روح الامینی، محمود. (1394). نمودهای فرهنگی و اجتماعی در ادبیات فارسی. تهران: آگه.

زکی، محمدعلی. (1397). فراترکیب پژوهش‌های شبکه‌های اجتماعی مجازی در ایران. فصلنامۀ مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی. شمارۀ 3. صص63 تا85.

زلفعلی فام، جعفر؛ فراستخواه، مقصود؛ ملکـی، امیـر و زاهدی مازندرانی، محمدجواد. (1397). پدیدارشناسی اخلاق اجتماعی کـاربران شـبکه‌های اجتمـاعی مجـازی (مطالعه موردی: متولدان دهـه شصـتی دارای تحصـیلات عـالی). پـژوهش‌های ارتباطی. شماره25. صص 155تا185.

ذکایی، محمد سعید؛ نزاکتی رضاپور، فرزانه. (1397). سبک زندگی موبیتال در جامعه دانشجویی؛ فهم تجربۀ زیستۀ دانشجویان دانشگاه‌های علامه طباطبائی و صنعتی شریف. مطالعات رسانه‌های نوین. شمارۀ 16. صص از 41 تا.74

ﺳﯿﺎﻭﺷﯽ، لیلا. (1392). ﻣﺴﺄﻟﻪ‌ ﺯﯾﺴﺖ‌ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﭘﺪﯾﺪﻩ‌ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻫﻮﺳﺮﻝ. ﺷﻨﺎﺧﺖ. ﺷﻤﺎﺭﻩ‌ 96. صص 34 ﺗﺎ 86.

شایگان، داریوش. (1393). پنج اقلیم حضور (فردوسی، خیام، مولوی، سعدی و حافظ) سخنی درباره‌ شاعرانگی ایرانیان. تهران: فرهنگ معاصر.

ضابط، شادی؛ چشمه سهرابی، مظفر. (1388). تأملی بر نظریه‌های جامعه‌شناسی استفاده از فناوری اطلاعاتی و ارتباطی (اشاعه، نوآوری و تصاحب). پژوهش‌های ارتباطی. شماره‌ 60. صص 37 تا 71.

عاملی، سعیدرضا. (1395). مطالعات جهانی شدن: دوفضایی‌ها و دوجهانی‌ها. تهران: سمت.

فراستخواه، مقصود. (1395). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر نظریه‌ برپایه (گراندد تئوری). تهران: نشر آگاه.‬

لیندلف، تامس؛ تیلور، برایان. (1392). روش‌های تحقیق کیفی در علوم ارتباطات. ترجمه‌ عبدالله گیویان. تهران: همشهری.

مک کوایل، دنیس. (1380). مخاطب شناسی. ترجمه‌ مهدی منتظر قائم. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.

هاشمی‎‌زاده، سید رضا؛ انصاری نسب، بنیامین. (1396). عصر مجازی: تأملی بر کارکردها و رویکردهای جامعه‌ مجازی. تهران: تیسا.

Barabasi, A. L. & Frangos, J. (2014). Linked: the New Science of Networks Science of Net works. Basic Books.

Bourdieu, Pierre. (1993). the Field of Caltural Production. Polity Press.

Cadell, L. (2013). Socially Practical or Practically Unsociable? A Study into Social Media Policy Experiences in Queensland Cultural Heritage Institutions. Australian Academic & Research Libraries, Vol.44. No1. Pp3-13.

Feenberg, Andrew. (1991). Critical Theory of Technology. New York: Oxford University Press. 5- Evans, David & Tim Jackson. (2007). Towards a Sociology of Sustainable Lifestyles. University of Surrey.

Kietzmann, J. H; Hermkens, K; McCarthy, I. P. & Silvestre, B. S. (2011). Social Media? Get Serious! Understanding the Functional Building Blocks of Social Media. Business Horizons.Vol.54.No 3.pp214-251.

Langdridge, Darren. (2007). Phenomenological Psychology: Theory, Research and Method. Harlow: The Open University.

Reber, A.S. (1995). Dictionary of Psychology.2nd Edition.London: Penguin.