بهینه‌سازی کارآیی علف‌کش‌های سولفوسولفورون و سولفوسولفورون + متسولفورون متیل در کنترل علف هرز جو دره (Hordeum spontaneum Koch.)، در گندم با استفاده از مواد افزودنی

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 6، دوره 29، شماره 2، شهریور 1394، صفحه 211-219   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v29i2.30279

نویسندگان

حسین حمامی^{* 1}؛ مهدی پارسا²؛ اکبر علی وردی³

¹دانشگاه بیرجند

²دانشگاه فردوسی مشهد

³دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

از زمانی که کاربرد فلم پروپ متیل ایزوپروپیل منسوخ شد، علف هرز جو دره ( (Hordeum spontaneumبه اکثر مزارع گندم و جو کشورمان تهاجم پیدا کرده است. سولفوسولفوورن و سولفوسولفوورن + مت سولوفورون متیل در مقادیر بالاتر از مقدار توصیه شده قادر به کنترل این علف هرز هستند که این امر باعث خسارت به گندم می شود. از این رو، دو آزمایش واکنش به مقدار مصرف علف‌کش به منظور بهینه سازی مقدار مصرف این دو علف‌کش در کنترل علف هرز جو دره با استفاده از 9 ماده افزودنی در سال 1392 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل 6 غلظت از هر علف‌کش با و بدون هر یک از مواد افزودنی بودند. علاوه بر این، غلظتی از علف‌کش ها که موجب فراهمی کنترل 90 درصدی با و بدون ماده افزودنی جو دره شده بودند نیز روی رقم کاسکوژن گندم بکار برده شدند. براساس مقادیر پتانسیل نسبی، آدیگور و پروپل به ترتیب موثرترین ماده افزودنی برای افزایش کارآیی علف‌کش-های سولفوسولفوورن و سولفوسولفوورن + مت سولوفورون متیل بودند. نیترات آمونیوم و دی اُکتیل نیز به ترتیب کم اثرترین مواد افزودنی در بهبود کارآیی علف‌کش های سولفوسولفوورن و سولفوسولفوورن + مت سولوفورون متیل بودند. انتخابی بودن هر دو علف‌کش با به کارگیری مواد افزودنی تغییر نکرد. از آن‌جا که عوامل نفوذ‌دهنده بیشترین کارایی را در میان مواد افزودنی داشتند می توان بیان کرد که احتمالاً تحمل نسبی علف‌هرز جو دره، علاوه بر تجزیه علف‌کش، به دلیل ویژگی های فیزیکوشیمیایی کوتیکول برگ آن نیز می باشد.

کلیدواژه‌ها

انتخابی بودن؛ علف‌کش؛ علف هرز جو دره؛ کارآیی؛ گندم؛ مواد افزودنی

مراجع

1- اقراری قره لر س.، باغستانی م.ع. و حبیبی د. 1392. بررسی اثر مواد افزودنی در افزایش کارآیی علف‌کش سولفوسولفوورن + مت سولوفورون متیل در کنترل جو دره. پنجمین همایش علوم علف های هرز ایران. کرج 2 لغایت 4 شهریور ماه. 33-38.

2- باغستانی م.ع.، زند الف.، مین باشی معینی م. و عطری، ع. 1386. مروری بر تحقیقات انجام شده روی کنترل جوهای وحشی در مزارع گندم کشور. دومین همایش علوم علف های هرز ایران. مشهد 9 و 10 بهمن ماه. مقالات کلیدی. مقاله 3: 47-61.

3- سیدی پور ح.، باغستانی م.ع. و زند ا. 1388. مدیریت تلفیقی علف هرز جو دره در گندم در استان قم. پژوهش نامه کشاورزی 1(2): 33-45.

4- جمالی م. ر. و جوکار، ل. 1389. اثر تناوب زراعی در کنترل علف هرز جودره در مزارع گندم استان فارس. نشریه حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی) 24 (1): 99-107.

5- جمالی م. و باغستانی م.ع. 1390. تأثیر زمان و میزان کاربرد علف‌کش ها در کنترل جو دره در مزارع گندم فارس. مجله دانش علف های هرز 7: 79-87.

6- زند الف.، باغستانی م.ع.، شیمی پ.، نظام آبادی ن.، موسوی م.ر. و موسوی ک. 1391. راهنمای کنترل شیمیایی علف های هرز محصولات مهم زراعی و باغی ایران (با رویکرد کاربرد صحیح و کاهش مصرف علف‌کش ها). ویراست چهارم. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 176 صفحه.

7- زند الف. و باغستانی م.ع. 1386. مروری بر 5 سال تحقیقات مربوط به مقاومت علف های هرز به علف‌کش ها در ایران. دومین همایش علوم علف های هرز ایران. مشهد 9 و 10 بهمن ماه. مقالات کلیدی. مقاله 6: 79-90.

8-Aliverdi A., Rashed Mohassel M.H., Zand E., and Nassiri Mahallati M. 2009. Increased foliar activity of clodinafop-propargyl and/or tribenuron-methyl by surfactants and their synergistic action on wild oat (Avena ludoviciana) and wild mustard (Sinapis arvensis). Weed biology and management, 9: 292-299.

9-Anderson J.J., Priester T.M., and Shalaby L.M. 1989. Metabolism of metsulfuron-methyl in wheat and barley. Journal of Agricultural Food Chemistry, 37: 1429-1434.

10-Baghestani M.A., Zand E., Mesgaran M.B., Veysi M., PourAzar R., and Mohammadipour M. 2008. Control of weed barley species in winter wheat with sulfosulfuron at different rates and times of application. Weed Biology and Management, 8: 181-190.

11-Baghestani M.A., Zand E., Soufizadeh S., Jamali M., and Maighani M. 2007. Evaluation of sulfosulfuron for broadleaved and grass weed control in wheat (Triticum aestivum L.) in Iran. Crop Protection, 26: 1385-1389.

12-Ball D.A., and Walenta D.L. 1997. Downy brome control in winter wheat with MON 37500. In: Proceedings of the Western Society of Weed Science (Portland, OR, USA). Western Society of Weed Science, Portland, OR, 90-94.

13-Bunting J.A., Sprague C.L., and Riechers D.E. 2004. Proper adjuvant selection for foramsulfuron activity. Crop Protection, 23: 361-366.

14-Fahl G.M., Kreft L., Altenburger R., Faust M., Boedeker W., and Grimme L.H. 1995. pH-dependent sorption, bioconcentration and algal toxicity of sulfonylurea herbicide. Aquatic Toxicology, 31:175–187.

15-Green J.M., and Hale T. 2005. Increasing and decreasing pH to enhance the biological activity of nicosulfuron. Weed Technology, 19: 468-475.

16-Hamidi R., Mazaheri D., and Rahimian H. 2009. Wild barley (Hordeum spontaneum Koch) seed germination as affected by dry storage periods, temperature regimes, and glumellae characteristics. Iranian Journal of Weed Science, 5: 1-12.

17-Hammami H., Aliverdi A., Parsa M. 2014. The effectiveness of clodinafop-propargyl, haloxyfop-p-methyl and difenzoquatmethyl-sulfate plus Adigor and Propel adjuvants to control of Avena ludoviciana Durieu. Journal of Agricultural Science and Technology, 16:291-299.

18-Hosseini S.A., Rashed-Mohassel M.H., Spliid N.H., Mathiassen S.K., and Kudsk P. 2011. Response of wild barley (Hordeum spontaneum) and winter wheat (Triticum aestivum) to sulfosulfuron: The role of degradation. Weed Biology and Management, 11: 64-71.

19-Hsiao A.I., Liu S.H., and Quick W.A. 1996. Effect of ammonium sulfate on the phytotoxicity, foliar uptake, and translocation of imazamethabenz in wild oat. Plant Growth Regulation, 15: 115-120.

20-Izadi-Darbandi E., Aliverdi A., and Hammami H. 2013. Behavior of vegetable oils in relation to their influence on herbicides’ effectiveness. Industrial Crops and Products, 44: 712-717.

21-King S.R., Hagood E.S., Bradley K.W., and Kriton K.H. 2003. Absorption, translocation, and metabolism of AE F13006003 in wheat, barley, and Italian ryegrass (Lolium multiflorum) with or without dicamba. Weed Science, 51: 509-514.

22-Kreuz K., Gaudin J., Stingelin J., and Ebert E. 1991. Metabolism of the aryloxy phenoxy propionate herbicide, CGA 184927, in wheat, barley and maize: differential effects of the safener, CGA 185072. Zeitschrift für Naturforschung. Section C, Biosciences, 46: 901-905.

23-Kudsk P., and Mathiassen S.K. 2007. Analysis of adjuvant effects and their interactions with variable application parameters. Crop Protection, 26: 328-334.

24-McMullan P.M. 2000. Utility adjuvants. Weed Technology, 14: 792-797.

25-Mousavinik A., Zand E., Baghestani M.A., Deihimfard R., Soufizadeh S., Ghezeli F., and Aliverdi A. 2009. Ability of adjuvants in enhancing the performance of pinoxaden and clodinafop propargyl herbicides against grass weeds. Iranian Journal of Weed Science, 5: 65-77

26-Nalewaja J.D., and Matysiak R. 2000. Spray deposits from nicosulfuron with salts that affect efficacy. Weed Technology, 14: 740-749.

27-Olson B.L.S., Al-Khatib K., Stahlman P., and Isakson P.J. 2000. Efficacy and metabolism of MON 37500 in Triticum aestivum and weedy grass species as affected by temperature and soil moisture. Weed Science, 48: 541-548.

28-Penner D. 2000. Activator adjuvants. Weed Technology, 14: 785-791.

29-Rashed-Mohassel M.H., Aliverdi A., and Rahimi S. 2011. Optimizing dosage of sethoxydim and fenoxaprop-p-ethyl with adjuvants to control wild oat. Industrial Crops and Products, 34: 1583-1587.

30-Ritz C., and Streibig J.C. 2005. Bioassay analysis using R. Journal of Statistical Software, 12: 1-22.

31-Tind T., Mathiesen T.J., Jensen J.E., Ritz C., and Streibig J.C. 2009. Using a selectivity index to evaluate logarithmic spraying in grass seed crops. Pest Management Science, 65: 1257-1262.

32-Tu M., and Randall J.M. 2001. Adjuvants. In: Weed Control Methods Handbook: Tools and Techniques for Use in Natural Areas. (Eds: Tu, M., Hurd, C., Randall, J.M.). The Nature Conservancy, http://tncweeds.ucdavis.edu.

33-Tworkoski T., 2002. Herbicide effects of essential oils. Weed Science, 50: 425-431.

34-Zand E., Baghestani M.A., Soufizadeh S., Eskandari A., PourAzar R., Veysi M., Mousavi K., and Barjasteh A. 2007. Evaluation of some newly registered herbicides for weed control in wheat (Triticum aestivum L.) in Iran. Crop Protection, 26: 1349-1358.