ارزیابی قدرت رقابتی ارقام آفتابگردان (Helianthus annuus L.) در برابر علف‌هرز تاج خروس سفید (Amaranthus albus L.) در منطقه بیرجند

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 4، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 31، فروردین 1396، صفحه 88-101   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v9i1.41013

نویسندگان

محمد جواد بابائی زارچ^* ؛ سهراب محمودی؛ سید وحید اسلامی

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

تاج خروس سفید (Amaranthus albus L.) یکی از مهم‌ترین علف‌های هرز آفتابگردان در منطقه بیرجند می‌باشد. به منظور ارزیابی قدرت رقابتی ارقام آفتابگردان در مقابل تاج خروس سفید، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1391 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل شش رقم آفتابگردان (Helianthus annuus L.) (آذرگل، جامع اصفهان، فرخ، سیرنا، پروگرس، یوروفلور) و چهار تراکم تاج ‏خروس سفید (0، 5، 10 و 15 بوته در متر مربع) بود. نتایج نشان داد سبز شدن سریع، سرعت افزایش ارتفاع در 53 روز ابتدایی بعد از کاشت و سرعت افزایش سطح برگ از 17 تا 53 روز بعد از کاشت مهم‌ترین صفات مؤثر در افزایش قدرت رقابتی آفتابگردان در برابر علف‌های هرز تاج خروس سفید است. رقم جامع اصفهان به علت سبز شدن زود‌تر، سرعت افزایش ارتفاع و سرعت افزایش سطح برگ در 24 روز بعد از کاشت بیشترین قدرت رقابتی را در برابر علف‌های هرز تاج خروس سفید داشت. ارقام پروگرس، آذرگل، یوروفلور و فرخ نیز ارقامی با قدرت رقابتی متوسط بودند. رقم سیرنا نیز به علت دیر‌تر سبز شدن، سرعت کم در افزایش ارتفاع و سطح برگ رقمی با قدرت رقابتی ضعیف بود.

کلیدواژه‌ها

رقابت؛ زیست‌توده علف‌هرز؛ سرعت افزایش ارتفاع؛ سطح برگ

مراجع

Ajam Norouzi1, H., Soltani, A., Majidi, E., and Homaei, M. 2007. Modelling response of emergence to temperature in faba bean under field condition. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources 14(4): 1-12. (In Persian with English Summary)

Challaiah, O., Burnside, C., Wicks, G.A., and Johanson, V.A. 1986. Competition between winter wheat (Triticum aestivum) cultivars and downy brome (Bromus tectorum). Weed Science 34: 689-693.

Didon, U.M.E., and Boström, U. 2003. Growth and development of six barley (Hordeum vulgare ssp. vulgare L.) cultivars in response to a model weed (Sinapis alba L.). Journal of Agronomy and Crop Science 189: 409-417.

Didon, U.M.E., and Hansson, M.L. 2002. Competition between six spring barley (Hordeum vulgare ssp. vulgare L.) cultivars and two weed flora in relation to interception of photosynthetic active radiation. Biological Agriculture and Horticulture 20: 257- 274.

Eslami, S.V., Gill, G.S., Bellotti, B., and McDonald, G. 2006. Wild radish (Raphanus raphanistrum) interference in wheat. Weed Science 54: 749-756.

Forcella, F. 1987. Tolerance of weed competition associated with high leaf area expans on rate in tall fescue. Crop Science 27: 146-147.

Hamzei, J., Seyedi, M., and Babaei, M. 2016. Competitive ability of lentil (Lens culinaris L.) cultivars to weed interference under rainfed conditions. Journal of Agroecology 8(1): 82-94. (In Persian with English Summary)

Ivannucci, A., Difonzo, N., and Martinello, P. 2000. Temperature requirements for seed germination in four annul clovers grown under two irrigation treatments. Seed Science and Technology 28: 59-66.

Jannink, J.L., Orf, J.H., Jordan, N.R., and Shaw, R.G. 2000. Index selection for weed suppressive ability in soybean. Crop Science 40: 1087–1094.

Lemerle, D., Gill, G.S., Murphy, C.E., Walker, S.R., Cousense, R.D., Mokhtari S., Petters, S.J., Coleman, R., and Luckett, D.J. 2001. Genetic improvement and agronomy for enhanced wheat competitiveness with weeds. Australian Journal of Agricultural Research 52: 527-548

Lemerle, D., Smith, A., Verbeek, B., Koetz, E., Lockley, P., and Martin, P. 2006. Incremental crop tolerance to weeds: a measure for selecting competitive abilityin Australian wheats. Euphytica 149:85–95.

Lindquist, J.L., and Mortensen, D.A. 1999. Ecophysiological characteristics of four maize hybrids and Abutilon theophrasti. Weed Research 39: 271-285.

Mahdavi Damghni, A., and Kamkar, B. 2009. A review of competition weeds and crops. Mashhad Jahad Daneshgahi Press, Mashhad, Iran 352 PP.

Mahmoodi, S., Mazaheri, D., and Rahimi, A. 2010. Critical period of weed control in forage maize Birjand region. Pajouhesh and Sazandegi 89: 100-109. (In Persian with English Summary)

Mehdizadeh, A., Abutalebian, M.A., Hamzei, J., and Ahmadvand, G. 2012. Effect if on-fram seed priming and weed control on emergence properties, some of growth indices, biological yield and grain yield of hybrid corn Sc301 in Hamadan. Cereal Research 2(1): 57-70. (In Persian with English Summary)

Mirshekari, B. 2012. Biomass allocation on redroot pigweed (amaranthus retroflexus) shoot at interference with three sunflower cultivars; azarghol, hysun and allstar. New Findings in Agriculture 6(4): 379-392.

Ngouajio, M., McGiffen Jr, M.E., and Hembree, K.J. 2001. Tolerance of tomato cultivar to velvetleaf interference. Weed Science 49: 91-98.

Saadatiyan, B., Ahmadvand, G., and Solaymani, F. 2012. Competitive effects of weed rye (Secale cereale) and wild mustard (Sinapis arvensis) on the yield of two cultivars of winter wheat (Triticum aestivum). Journal of Plant Protection 26(1): 8-19.

So, Y.F., Williams, M.M, Pataky, J.K., and Davis, A.S. 2009. Principal canopy factors of sweet corn and relationships to competitive ability with wild-proso millet (Panicum miliaceum). Weed Sciences 57: 296–303.

Upadhyaya, M.K., and Blackshow, R.E. 2007. Non-chemical Weed Management Ptinclples, Concepts and Technology. Produced and typeset by Columns Design Ltd, Reading, UK 249 pp.

Watson, P.R., Derksen, D.A., Van Acker, R.C., and Blrvine, M.C. 2002. The contribution of seed, seedling, and mature plant traits to barley cultivar competitiveness against weeds. Proceedings of the 2002 National Meeting-Canadian Weed Science Society pp: 49-57.

Zand, E., and Beckie, H.J. 2002. Competitive ability of hybrid and open pollinated canola (Brassica napus L.) with wild oat (Avena fatua L.). Canadian Journal of Plant Science 82: 473-480.

Zhao, D.L., Atlin, G.N., Bastiaans, L., and Spiertz, J.H.J. 2006. Cultivar weed competitiveness in aerobic rice: heritability, correlated traits, and the potential for indirect selection in weed-free environments. Crop Science 46: 372-380.