تأثـیر کاربرد کودهای آلی و زیستی بر برخی صفات مورفولوژیک و عملکرد گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L)

علوم باغبانی

مقاله 7، دوره 30، شماره 3، آذر 1395، صفحه 491-500   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v30i3.46003

نویسندگان

محمدتقی درزی^* ؛ بیژن صادقی نکو

دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

چکیده

به منظور بررسی تأثیر کاربرد کودهای آلی و زیستی بر برخی صفات مورفولوژیک و عملکرد گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.)، شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه در بوته، وزن تر بوته، وزن خشک بوته، عملکرد تر پیکره، عملکرد خشک پیکره رویشی و میزان و عملکرد اسانس، آزمایشی به صورت طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در هشت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شرکت کشاورزی ران در شهرستان فیروزکوه در سال 1391 انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل 20 تن کمپوست در هکتار، 12 تن ورمی کمپوست در هکتار، کود زیستی (تلقیح بذر با ازتوباکتر و آزوسپیریلوم)، 10 تن کمپوست همراه با 6 تن ورمی کمپوست در هکتار، 20 تن کمپوست در هکتار همراه با کود زیستی، 12 تن ورمی کمپوست در هکتار همراه با کود زیستی، 10 تن کمپوست همراه با 6 تن ورمی کمپوست و کود زیستی و شاهد (عدم مصرف کود) بودند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (7/42 سانتی متر) و تعداد شاخه در بوته (2/7 شاخه) در تیمار مصرف 20 تن کمپوست در هکتار همراه با کود زیستی و بیشترین وزن تر بوته (1/67 گرم) و عملکرد تر پیکره رویشی (5/6396 کیلوگرم در هکتار) در تیمار مصرف 20 تن کمپوست در هکتار حاصل گردید. همچنین بیشترین وزن خشک بوته (5/26 گرم در بوته) در تیمار مصرف 10 تن کمپوست همراه با 6 تن ورمی کمپوست و کود زیستی و نیز بیشترین عملکرد خشک پیکره رویشی (6/2601 کیلوگرم در هکتار)، میزان اسانس (200/0 درصد) و عملکرد اسانس (21/5 کیلوگرم در هکتار) در تیمار مصرف 12 تن ورمی کمپوست همراه با کود زیستی بدست آمد. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، مصرف کودهای آلی و زیستی می‌تواند موجب بهبود ویژگی‌های مورفولوژیک و عملکرد گیاه زوفا گردد.

کلیدواژه‌ها

آزوسپیریلوم؛ ازتوباکتر؛ اسانس؛ کمپوست؛ ورمی کمپوست

مراجع

1. Abdou M.A.H., El-Sayed A.A., Badran F.S. and El-Deen R.M.S. 2004. Effect of planting density and chemical and biofertilization on vegetative growth, yield and chemical composition of fennel (Foeniculum vulgare Miller): I-Effect of planting density and some chemical (Nofatrein) and biochemical (Biogen) fertilizers, Annals of Agricultural Science, Moshtohor, 42: 1907-1922.

2. Anwar M., Patra D.D., Chand S., Alpesh K., Naqvi A.A. and Khanuja S.P.S. 2005. Effect of organic manures and inorganic fertilizer on growth, herb and oil yield, nutrient accumulation, and oil quality of French basil, Communications in Soil Science and Plant Analys, 36: 1737-1746.

3. Arancon N., Edwards C.A., Bierman P., Welch C. and Metzger J.D. 2004. Influences of vermicomposts on field strawberries: 1. Effects on growth and yields, Bioresource Technology, 93: 145-153.

4. Ateia E.M., Osman Y.A.H. and Meawad A.E.A.H. 2009. Effect of organic fertilization on yield and active constituents of Thymus vulgaris L. under North Sinai conditions, Research Journal of Agriculture and Biological Sciences, 5: 555-565.

5. Badran F.S. and Safwat M.S. 2004. Response of fennel plants to organic manure and bio-fertilizers in replacement of chemical fertilization, Egyptian Journal of Agricultural Research, 82: 247-256.

6. Darzi M.T. and Haj Seyed Hadi M.R. 2012a. Effects of the application of organic manure and biofertilizer on the fruit yield and yield components in dill (Anethum graveolens L.), Journal of Medicinal Plants Research, 6: 3266-3271.

7. Darzi M.T., Haj Seyed Hadi M.R. and Rejali F. 2012b. Effects of the application of vermicompost and nitrogen fixing bacteria on quantity and quality of the essential oil in dill (Anethum graveolens L.), Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 6: 3793-3799.

8. Darzi M.T., Haj Seyed Hadi M.R. and Rejali F. 2012c. Effects of Cattle Manure and Biofertilizer Application on Biological Yield, Seed Yield and Essential oil in Coriander (Coriandrum sativum L.), Journal of Medicinal Plants, 11: 77-90.

9. El Ghadban E.A.E., Shalan M.N. and Abdel L.T.A.T. 2006. Influence of biofertilizers on growth, volatile oil yieldand constituents of fennel (Foeniculum vulgare Mill.), Egyptian Journal of Agricultural Research, 84: 977-992.

10. Fallahi J., Koocheki A. and Rezvani Moghaddam P. 2009. Investigating the effects of organic fertilizer on quantity index and the amount essential oil and chamazulene in chamomile (Matricaria recutita L.), Agricultural Research: Water, Soil and Plant in Agriculture, 8: 157-168.

11. Kapoor R., Giri B. and Mukerji K.G. 2004. Improved growth and essential oil yield and quality in Foeniculum vulgare Mill on mycorrhizal inoculation supplemented with P-fertilizer, Bioresource Technology, 93: 307-311.

12. Kizil S., Hasimi N., Tolan V., Kilinc E. and Karatas H. 2010. Chemical Composition, Antimicrobial and Antioxidant Activities of Hyssop (Hyssopus officinalis L.) Essential Oil, Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 38: 99-103.

13. Koocheki A., Tabrizi L. and Ghorbani R. 2009. Effect of biofertilizers on agronomic and quality criteria of Hyssop (Hyssopus officinalis L.), Iranian Journal of Agronony Research, 6: 127-137.

14. Loomis W.D. and Corteau R. 1972. Essential oil biosynthesis. Recently Advance Phytochem, 6: 147-185.

15. Mahfouz S.A. and Sharaf Eldin M.A. 2007. Effect of mineral vs. biofertilizer on growth, yield, and essential oil content of fennel (Foeniculum vulgare Mill), International Agrophisics, 21: 361-366.

16. Makkizadeh M., Nasrollahzadeh S., Zehtab Salmasi S., Chaichi M. and Khavazi K. 2012. The Effect of Organic, Biologic and Chemical Fertilizers on Quantitative and Qualitative Characteristics of Sweet Basil (Ocimum basilicum L.), Journal of Agriculture Science and Sustainable Production, 22: 1-12.

17. Migahed H.A., Ahmed A.E. and Abdel Ghany B.F. 2004. Effect of different bacterial strains as biofertilizer agents on growth, production and oil of Apium graveolens under calcareous soil, Arab Universities Journal of Agricultural Science, 12: 511-525.

18. Moradi R., Rezvani M.P., Nasiri M.M., Lakzian A. 2010. The effect of application of organic and biological fertilizers on yield, yield components and essential oil of Foeniculum vulgare (Fennel), Iranian Journal of Agronomy Research, 7: 625-635.

19. Moro A., Zalacain A., De Mendoza J.H. and Carmona M. 2011. Effects of Agronomic Practices on Volatile Composition of Hyssopus officinalis L. Essential Oils, Molecules, 16: 4131-4139.

20. Mottaghian A., Pirdashti H., Bahmanyar M.A. and Mottaghian B. 2013. Response of growth characteristics and nutrients uptake of basil (Ocimum basiilicum L.) to concomitant use of municipal waste compost and three species of Trichoderma, Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 29: 358-372.

21. Omidbaigi R. 2000. Production and processing of medicinal plants, Volume 3, Behnashr Co. 397 p.

22. Rahimzadeh S., Sohrabi Y., Heidary G.R. and Pirzad A.R. 2011. Effect of biofertilizers application on some morphological traits and yield of dragonhead (Dracocephalum moldavica L.), Journal of Horticultural Science, 25: 335-343.

23. Saeid Nejad A.H. and Rezvani Moghaddam P. 2010. Evaluation of biofertilizer and chemical fertilizer application on morphological traits, yield, yield components and essential oil percent in cumin (Cuminum cyminum L.), Journal of Horticultural Science, 24: 38-44.

24. Salehi Surmeghi M.H. 2008. Medicinal plants and Phytotherapy, Volume 2, Doniaye Taghzieh. 377 p.

25. Sefidkon F. 2001. Evaluation of qualitative and quantitative essential oil fennel (Foeniculum vulgare Mill) in different stages of growth, Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 7: 85-104.

26. Sharma A.K. 2002. Biofertilizers for sustainable agriculture, Agrobios, India, 407 p.

27. Tahami S.M.K., Rezvani Moghaddam P. and Jahan M. 2010. Comparison the effect of organic and chemical fertilizers on yield and essential oil percentage of Basil (Ocimum basilicum L.), Journal of Agroecology, 2: 70-82.

28. Yousefzadeh S., Modarres Sanavy S.A.M., Sefidkon F., Asgarzadeh A., Ghalavand A., Roshdi M. and Safaralizadeh A. 2013. Effect of biofertilizer, azocompost and nitrogen on morphologic traits and essential oil content of Dracocephalum moldavica L. in two regions of Iran, Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 29: 438-459.