مهار تلفیقی گل جالیز (Orobanche aegyptiaca) در گوجه فرنگی ((Solanum lycopersicum L. با کود سولفات آمونیوم و علف کش گلایفوسیت

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 13، دوره 29، شماره 2 - شماره پیاپی 31، تیر 1394، صفحه 265-272   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v29i2.36107

نویسندگان

محمد بازوبندی^{* 1}؛ محمدحسن هادیزاده¹؛ علیرضا صدرایی فر²

¹مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

²دانشگاه آزاد واحد مشهد

چکیده

اثرات متقابل دو عامل سطوح کود نیتروژن شامل: 100، 150 و 175 کیلوگرم در هکتار سولفات آمونیوم (21 درصد) و علف‏کش گلایفوسیت (SL 41 درصد) شامل 1) 5/61 گرم ماده مؤثر در هکتار در سه نوبت به نسبت مساوی 30 ، 40 و 50 روز بعد از انتقال نشاء، 2) 5/61 گرم ماده مؤثر در دو نوبت 30 و 50 روز بعد از نشاء کاری، 3) 86 گرم ماده مؤثر در سه نوبت مشابه سطح 1 و 4) 86 گرم ماده مؤثر در هکتار در دو نوبت مشابه سطح 2، بر تراکم و وزن خشک گل جالیز و عملکرد کمی و کیفی گوجه فرنگی در یک آزمایش فاکتوریل با 4 تکرار بررسی شد. نتایج نشان دادند که با افزایش مقدار سولفات آمونیوم مهار گل جالیز افزایش یافت و گلایفوسیت به‏عنوان یک عامل هم‏افزا در سرکوب گل جالیز به سولفات آمونیوم کمک کرد (تا 89 درصد کاهش در تعداد اندام هوایی و 72 درصد کاهش در وزن خشک گل جالیز). کاربرد سه مرحله‏ای گلایفوسیت به علت تماس طولانی‏تر گل جالیز با آن در مهار انگل موفق‏تر از کاربرد دو مرحله‏ای آن بود. پاسخ گوجه فرنگی تا 150 کیلوگرم سولفات آمونیوم مثبت بود و بعد از آن علیرغم سرکوب شدید‏تر گل جالیز، به علت غلبه رشد رویشی بر زایشی، عملکرد گوجه فرنگی تا 5/45 درصد کاهش یافت. هیچ یک از تیمار‏های گلایفوسیت بر اساس ارزیابی چشمی موجب مسمومیت پایدار در گوجه فرنگی نشدند و اثر مثبت گلایفوسیت بر گوجه فرنگی، غیر مستقیم و ناشی از سرکوب گل جالیز بود. در کل مصرف150 کیلوگرم سولفات آمونیوم در هکتار به همراه 86 گرم ماده مؤثر گلایفوسیت در سه مرحله با تولید 43 تن در هکتار گوجه فرنگی و کاهش 75 درصدی در تعداد اندام هوایی گل جالیز بهترین تیمار از نظر کنترل نسبی همزمان گل جالیز و عملکرد گوجه فرنگی بود.

کلیدواژه‌ها

اثرات متقابل؛ علف کش؛ کود نیتروژن؛ گیاه انگلی

مراجع

1- بابایی س.، علیزاده ح.، جهانسوز م.، رحیمیان مشهدی ح. و مین باشی معینی م. 1387. مدیریت گل جالیز مصری با استفاده از کودهای نیتروژن در گوجه فرنگی. مجله دانش علف‌های هرز، جلد 2، شماره 4: 89-79.

2- سلطانی ا. 1386. کاربرد نرم افزار SAS در تجزیه‏های آماری برای رشته‏های کشاورزی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 182 ص.

3- سلطانی ا. 1389. تجدید نظر در کاربرد روش‏های آماری در تحقیقات کشاورزی (چاپ دوم). جهاد دانشگاهی مشهد. 74ص.

4- صانعی شریعت پناهی م. 1384. مهم‏ترین علف‏های هرز پهن برگ و باریک برگ در ایران. نشر آموزش کشاورزی، کرج. 295 ص.

5- Abu-Irmaileh B.E. 1981. Response of hemp broomrape (Orobanche ramosa) infestation to some nitrogenous compounds. Weed Science, 29(1): 8-10.

6- Abu-Irmaileh B.E. 1994. Nitrogen reduces branched broomrape (Orobanche ramosa) seed germination. Weed Sci., 42: 57-60.

7- Amsellem Z., Barghouthi S., Cohen B., Goldwasser Y., Gressel J., Hornok L., Kerenyi Z., Kleifeld Y., Klein O., Kroschel J., Sauerborn J., Muller-Stover D., Garcia- Torres L., Lopez-Grandados F., and Castejon-Munoz M. 1994. Pre-emergence herbicides for the control of broomrape (Orobanche cernua) in sunflower (Helianthus annuus). Weed Res., 34: 395–402

8- . CRC Press, Taylor & Francis Group, 2nd edition. 399 pp. .

9- Benton Jones J. Jr. 2008. Tomato plant. Culture in the field, greenhouse, and home garden

10- Dhanapal G.N., Struik P.C., Udayakumar M. and Timmermans P.C.J.M. 1996. Management of broomrape (Orobanche Spp.): A review. J. Agron. Crop. Science, 175: 335-359.

11- Eizenberg H., Lande T., Achdari G., Roichman A., and Hershenhorn J. 2007. Effect of Egyptian broomrape (Orobanche aegyptiaca) seed-burial depth on parasitism dynamics and chemical control in tomato. Weed Science, 55(2): 152-156.

12- Eizenberg H., Goldwasser Y., Achdari G. and Hershenhorn J. 2003. The potential of sulfosulfuron to control troublesome weeds in tomato. Weed Technology, 17: 133-137.

13- Etagegnehu G.M., and Suwanketnikom R. 2004. Effect of nitrogen fertilizers on branched broomrape (Orobanche ramosa L.) in tomato (Lycopersicon esculentum Mill.). Kasetsart Journal (Natural Science), 38: 311-319.

14- Filizadeh Y., and Sadidi F. 2007. Broomrape control in sunflower with glyphosate. Iranian J. Weed Science, 3(18): 79-89.

15- Foy C.L., Jain R., and Jacobsohn R. 1989. Recent approaches for chemical control of broomrape (Orobanche spp.). Rev. Weed Science., 4:123-152.

16- Haidar M.A., Sidahmed M.M., Darwish R., and Lafta A. 2005. Selective control of (Orobanche ramosa) in potato with rimsulfuron and sub-lethal doses of glyphosate. Crop Prot,. 24(8): 743-747.

17- Hershenhorn J., Eizenberg H., Dor E., Kapulnik Y. and Goldwasser Y. 2009. Phelipanche aegyptiaca management in tomato. Weed Research, 49: 34–47.

18- Hershenhorn J., Goldwasser Y., Plakhine D., Ali R., Blumenfeld T., Bucsbaum H., Herzlinger G., Golan S., Chilf T., Eizenberg H., Dor E., and Kleifeld Y. 1998. Orobanche aegyptiaca control in tomato fields with sulfonylurea herbicides. Weed Research, 38: 343-349.

19- Hills F.J., Broadbent F.E., and Lorenz O.A. 1983. Fertilizer nitrogen utilization by corn, tomato, and sugarbeet. Agronomy Journal, 75:423-426.

20- Jacobsohn R., and Levy D. 1986. Glyphosate for Orobanche control in various crops: problems and promises. In: S. J. Terborg, ed. Proc.Workshop on Biology and Control of Orobanche. Wageningen, The Netherlands: LH/VPO, pp. 172-175.

21- Joel D.M., Hershenhorn J., Eizenberg H., Aly R., Ejeta G., Rich P.J., Ransom J.K., Sauerborn J., and Rubiales D. 2007. Biology and management of weedy root parasites (invited review). Hortcultural. Reviews, 33: 267-350.

22- Kotoula Syka E., and Eleftherohorinos I.G. 1991. Orobanche ramosa L. (broomrape) control in tomato (Lycopersicone sculentum Mill.) with chlorsulfuron, glyphosate and imazaquin. Weed Research, 31(1):19-27.

23- Kroschel J. (ed.).2001. A Technical Manual for Parasitic Weed Research and Extension. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, The Netherlands. 278pp.

24- Linke K.H., and Saxena M.C. 1991. Study on viability and longevity of Orobanche seed under under laboratory conditions. Progress in orobanche research, Proc. Int. Worckshop on Orobanche Research, Obermerchtal, 1989 (eds. Wegmann, K. & Musselman, L. J.). Eberhard-Karls-Univesitat: Tubingen, pp. 248-256.

25- Mariam E.G., and Suwaketnikom R. 2004. Effect of nitrogen fertilizers on branched broomrape (Orobanche ramosa L.) in tomato (Lycopersicon esculentum Mill.). Kasetsart Journal, 38: 311-319.

26- Mesa-Garcia J., and Garcia-Torres L. 1985. Orobanche crenata (Forsk) control in Viciafaba (L.) with glyphosate as affected by herbicide rates and parasite growth stages. Weed Research, 25(2): 129-134.

27- Nandula V.K., Foy, C.L., and Orcutt D.M. 1999. Glyphosate for Orobanche aegyptiaca control in Vicia sativa and Brassica napus. Weed Science, 47: 486-491.

28- Nandula V.K. 1998. Selective control of Egyptian broomrape (Orobanche aegyptiaca Pers) by glyphosate and its amino acid status in relation to selected hosts. A dissertation for doctor of philosophy in plant pathology: physiology and weed science, University of Blacksburg, Virginia, 311pp.

29- Olson S.M., and Santos B. 2013. Vegetable Production Handbook. Gainesville: University of Florida, Institute of Food and Agricultural Sciences. Available at http://edis.ifas.ufl.edu/topic_vph (Visited 1January 2013).

30- Parker C., and Riches C.R. 1993. Parasitic weeds of the world: Biology and control. Wallingford, UK:CAB International. 332 pp.

31- Perez-De-Luque A.D., Rubiales D., Cubero J., Press M., Scholes J., Youneyama K., Takeuchi Y., Plakhine D., and Joel D. 2005. Interaction between Orobanche crenata and its host legumes: Unsuccessful haustorial penetration and necrosis of the developing parasite, Annals of Botany., 95(6): 935-942.

32- Van Hezewijk M.J., and Verkleij J.A.C. 1996. The effect of nitrogenous compounds on in vitro germination of Orobanche crenata. Weed Research, 36: 395-404.

33- Westwood J.H., and Foy C.L. 1999. Influence of nitrogen on germination and early development of broomrape (Orobanche spp.). Weed Science, 47(1): 2-7.