ارزیابی میزان خسارت سرمازدگی در انگور و معرفی ارقام متحمل به سرما در استان همدان

علوم باغبانی

مقاله 5، دوره 30، شماره 3، آذر 1395، صفحه 529-536   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v30i3.48155

نویسنده

خسرو پرویزی^*

دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات علوم زراعی-باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

چکیده

به منظور بررسی اثر سرمای زمستانه بر میزان خسارت به ارقام انگور و نیز ارزیابی میزان تحمل ارقام متداول انگور در استان همدان به سرما، این بررسی میدانی در سه منطقه رزن، ملایر و کلکسیون ارقام انگور مستقر در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان در سال زراعی 1387 به اجرا درآمد. بدین ترتیب پس از وقوع سرمای شدید در زمستان سال 1386 بعنوان یک تیمار طبیعی، در سه منطقه یاد شده 8 رقم انگور شامل ارقام کشمشی قرمز، کشمشی سفید، عسکری، فخری، مهدیخانی، یاقوتی، گزنه و دوزول شناسایی شده و شاخه‌های یکساله جهت بررسی‌های آزمایشگاهی به مرکز تحقیقات منتقل شدند. شاخه‌های یکساله به سه قسمت تقسیم شده و با مشاهده میکروسکوپی جوانه‌های زنده و فعال در قسمت‌های مختلف ساقه‌ها شمارش شده و در هر سه بخش از ساقه یکساله درصد جوانه‌های زنده مشخص شدند. تعیین درصد جوانه زنده به عنوان معیاری در ارزیابی شدت خسارت و میزان تحمل ارقام انگور به سرمازدگی مد نظر قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که رقم‌های مورد مطالعه از نظر میزان زنده بودن جوانه‌ها در قسمت‌های مختلف ساقه یکساله با همدیگر اختلاف معنی‌دار داشتند. بیشترین جوانه فعال در یک سوم ابتدای ساقه وجود داشت و به سمت انتهای ساقه بشدت از میزان زنده بودن آن‌ها کاسته شد. با مقایسه میانگین‌ها در ارقام مختلف، مشخص شد که دو رقم مهدیخانی و یاقوتی نسبت به سایر ارقام دارای درصد قابل توجهی جوانه زنده در هر سه ناحیه ساقه بودند. در مقایسه مناطق مزبور مشخصاً میزان خسارت در شهرستان همدان و رزن بیشتر از شهرستان ملایر بود.

کلیدواژه‌ها

درختچه مو؛ درصد زنده ماندن جوانه‌ها؛ سرمازدگی زمستانه

مراجع

1- Amberg H.1994. Crown galls & winter injury. In J R McGrew J, pp 83-85.

2- Barabal C.K .1990. Diagnosis of heat and cold resistance grape varieties from the bioelectrical reactions of the leaves. Fiziologiya Biokhimiya, 22(2): 170 -174.

3- Cirami R.M .1993. Fine tuning of Sauvignon Blanc clonal selection for South Australia. Australian Grape grower and Wine, 352: 113-114.

4- Fennell A .2004. Freezing tolerance and injury in grapevines. Journal of Crop Improvement, 10:201-235.

5- Howell G.S .2003. Winter hardiness of grapevines: The challenge of culture under continental conditions and recovery approaches when damage has occurred. pp. 131-134.

6- Jalili Marandi R. 1998. Evaluation the cold resistance of some grapevine cultivar. Journal of Sustainable Agriculture and Production Science, 7 (3&4): 161-172 (in Persian with English abstract)

7- Karami M.J .2000. Preliminary results of clonal selective of two grape cultivars in Kurdistan province. Journal of Seed and Plant, 16(4), 437-425.

8- Lynn J.M., John C., Ferguson C and Markus K .2006. Cold- hardiness evaluation of grapevine buds and cane tissues. American Journal of Enology and Viticulture, 57:194- 200.

9- Malakooti, H. 2007. Evaluation and selection of Grapevine Thompson seedless clones resistant to cold stress in Ghazvin province, M.S Thesis, Azad University, Karaj branch, Iran (in Persian with English abstract)

10- Nedelkovski D., Beleski K., Boskov K., Korunovska B and Milanov G .2012. Studying the Content of Starch Correlated With Resistance to Low Winter Temperatures in Some Grapevine Varieties, Agroznanje J, 13: 681-686.

11- Nejatian M. A. 2013. Selection of clones resistant to cold in seedless Grape Cultivars of Iran. Seed and Plant Improvement Journal, 3: 1-28 (in Persian with English abstract)

12- Panagopoulos C.G and Psallidas P.G .1973. Characteristics of Greek Vitis vinifera cultivars. Proc. 4th Int. Conf. Grapevine genetic (Agers, France). 1: 221-228.

13- Patrik A and Laura D.L .2002. Clonal selection in Thompson seedless (Vitis vinifera L.) in order to cold resistance, Vitis, 48 (2): 247-252.

14- Perry K.L and Kado C.I .1981. Clonal selection in order to achieve resistance to winter cold injury of grape in California, Vitis, 36 (2): 249- 257.

15- Quamme H.A .1978. Plant Cold Hardiness and Freezing Stress. New York Academic Publishers, pp. 313-332.

16- Shoor M., Tehranifar A., Nematy S. H., Salahvarzy Y., Mokhtarian A and Rahmaty M. 2010. Evaluation and determination of chilling and freezing resistance in three commercial grape cultivars (Vitis vinifera L.) in north of Khorasan. Environmental Stresses in Agricultural Sciences, 2(2): 159-169 (in Persian with English abstract)

17- Smith J., Rogiers S., Quirk L and Holzapfel B .2009. Menagment of carbohydrate reserve accumulation as a tool for regulating vine productivity, hardiness and fruit quality. Australian Government. Grape and Wine Research and Development Corporation, p 185.

18- Stefanini M., Iacono F and Porro D .1995. New Strategies to optimize clonal variability of Pinot noir to Trentino Environment (northeastern Italy). In: Proceedings of the International Symposium on clonal selection, Portland, Oregon. J. M. Randtz (Ed), pp.143-147. American Society for Enology and Viticulture, Davis, CA.

19- Weiser C.J .1970. Achievements in plant chilling stress and injuries studies. Science, 169: 1269-1282.