بررسی اثر سیستم های اگروفارستری و کشت متداول بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم ) (Triticum aestivam L. و جو (Hordeum vulgare L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 8، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 31، فروردین 1396، صفحه 198-216   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v9i1.53658

نویسندگان

منیر نظری؛ علی عباسی^* ؛ سیف اله فلاح

شهرکرد

چکیده

در سال‌های اخیر پایداری کم سیستم‌های کشت متداول، تخریب زمین و کاهش حاصلخیزی خاک تهدیدی بزرگ برای بهره‌برداری کشاورزی شده است، این امر منجر به توجه بیشتر به سیستم‌های مختلف اگروفارستری از جمله زراعت راهرویی در مناطق مختلف جهان شده است. به منظور بررسی مزایای سیستم‌های کشت مخلوط مبتنی بر درخت، پژوهشی در منطقه سامان شهرکرد در سال زراعی 94-1393 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل انواع سیستم‌های کشت: سیستم بادام (Amygdalus communis L.)- گندم (Triticum aestivam L.)، بادام- جو (Hordeum vulgare L.) و تک کشتی گندم و تک کشتی جو بودند. صفات شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، طول سنبله، ماده خشک آخر فصل، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه و عملکرد دانه (در واحد سطح و واقعی)، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت جو و گندم اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان عملکرد دانه در واحد سطح (456 گرم در مترمربع) در سیستم اگروفارستری (بادام- جو) و کمترین عملکرد دانه در واحد سطح (233 گرم در مترمربع) در اگروفارستری (بادام- گندم) به دست آمد. همچنین ماده خشک، عملکرد بیولوژیک، ارتفاع بوته، تعداد پنجه و طول سنبله در سیستم‌های مختلف کشت در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنی‌داری داشتند، کاشت جو در سیستم (بادام- جو) سبب افزایش 14 درصدی میزان ماده خشک تولیدی و افزایش 28 درصدی عملکرد دانه شد و میزان ماده خشک برای گندم- بادام چهار درصد بود. طول سنبله نیز در هر دو گیاه در سیستم اگروفارستری افزایش یافت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که گیاه جو به دلیل بهره‌گیری بهتر از منابع، عملکرد و ماده خشک بیشتر در مقایسه با گیاه گندم، گزینه مناسب‌تری برای مخلوط با درختان بادام برای تولید غلات در منطقه مورد پژوهش ‌می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

تک‌کشتی؛ درخت بادام؛ رقابت؛ زراعت راهرویی؛ سیستم زراعی

مراجع

Amin, M.H.A., Miah, M.M.U., and Akter, M.M. 2010. Yield performance of transplanted aman rice under different multipurpose tree species. Journal Agroforestry and Environment 3(2): 91- 94.

Amin, M.R., Ikba, T.M.T., Miah, M.M.U., Hakim, M.A., and Amanullah, A.S.M. 2010. Performance of ginger under agroforestry system. Journal Bangladesh Research Publications 4(3): 208- 217.

Araujo, A.S.F., Leite, L.F.C., Iwata, B.F., Lira, Jr M.A., Xavier, G.R., and Figueiredo, M.V.B. 2012. Microbiological process in agroforestry systems. A review. Agronomy Sustainable Development 32: 215–26.

Aynehband, A. 2014. Ecology of Agricultural Systems. Shahid Chamran University Press, Ahwaz, Iran. Pp600. (In Persian)

Bhardwaj, B.B., Gupta, S.R., Saini, R., Sodhi, J.S., and Singh, A. 2005. Nutrient dynamics in a populus deltoides agroforestry system at Kurukshetra. Bulletin of the National Institute of Ecology 15: 99-108.

Bodaghi, V., Rasekh, M., Afkari- Sayyah, A.H., Yaghoubian, B., and Golmohammadi, A. 2011. Some physical and mechanical properties of two varieties of Almond. Journal of Food Science and Technology 8(29): 49-57. (In Persian)

Chauhan, S. K., Brar, M. S., and Sharma, R. 2012. Performance of poplar (Populus deltoides bartr.) and its effect on wheat yield under agroforestry system in irrigated agro- ecosystem, India. Caspian Journal of Environmental Sciences 10(1): 53- 60.

Chaichi, MR., Keshavarz afshar, R., and Ghanbarzadeh, S. 2014. The effect of planting date and density on yield and quality of forage turnip (Brassica rapa L.) in an agroforestry system in comparison with monoculture. Journal of Agroecology 6(1): 84-96 (In Persian). (In persian with English Summary)

Daizy, R., Batish, R., Kumar, K., Shibu, J.H., and Pal, S. 2008. Ecological Basis of Agroforestry. 400 pp.

Dinesh, K., Benbi. Kiranvir Brar Amardeep, S., and Toor, P.S. 2014. Total and labile pools of soil organic carbon in cultivated and undisturbed soils in northern India. Journal Geoderma 237–238.

Doyle, u., Von haaren, C., Ott, k., leinweber, T., and Bartholomaus, C. 2005. Noch 5. Jahre bis 2010 – Eine Biodiversitätsstrategie bioiversitatsstrategie fur Deutschland Natur and Landschaft 79: 394-354.

Fischer, R.A. 1985. Number of kernels in wheat crops and the influence of solar radiation and temperature. Journal of Agricultural Science 105: 447-461.

Gao, L., Xu, H., Bi, H., Xi, W., Bao, B., Wang, X., Bi, C., and Chang, Y. 2013. Intercropping Competition between Apple Trees and Crops in Agroforestry Systems on the Loess Plateau of China. PLOS ONE 8(7): e70739. doi:10.1371/journal.pone.0070739

Gagliardi, S., Adam, R.M., Elias de, M.V.F., Bruno, R., and Marney, E. 2015. Intraspecific leaf economic trait variation partially explains coffee performance across agroforestry management regimes. Agriculture, Ecosystems and Environment 200: 151–160.

Gene Garrett, H.E., and Buck, L. 1997. Agroforestry practice and policy in the United States of America. Forest Ecology and Management 91: 5–15.

Gill, R.I.S., Singh, B., and Kaur, N. 2009. Productivity and nutrient uptake of newly released wheat varieties at different sowing times under poplar plantation in North- western India. Agroforestry Systems 76: 579- 590.

Grabau, L.J., Sanford, D.A., and Meng, Q.W. 1990. Reproductive characteristics of winter wheat cultivars subjected to post- anthesis shading. Crop Science 30: 771- 774.

Ramyar, H., and Jamnajad, M. 2010. Evaluation of volunteer barley interference on growth indices of some wheat cultivars cultivars. Iranian Journal of Field Crops Research 8 (1): 75- 81. (In Persian with English Summary)

Hasan, M.M., Asaduzzaman, S.M., Islam, K.K., and Hossain, M.A. 2005. Effect of organic and inorganic fertilizer on growth and yield of wheat under Agrisilvicurtural system. Journal of Agricultural Science 57(7): 193-205.

Hatirli, S.A., Ozkan, B., and Fert, K. 2005. An econometric analysis of energy input/output in Turkish agriculture. Renewable and Sustainable Energy Reviews 9: 608-623.

Jayachandran, B.K., Ancy, J., Babu, P., Nizam, S.A., and Mridula, K.R. 1998. Under the coconut tree: in India, ginger has it made in the shade. Kerala Agril. Univ., Kerala, India, Agroforestry Today 10 (3): 16- 17.

Jose, S., Gillespie, A.R., Seifert, J.R., and Biehle, D.J. 2000. Defining competition vectors in a temperate alley cropping system in the midwestern USA. Agroforestry Systems 48: 41–59.

Jose, S. 2009. Agroforestry for ecosystem services and environmental benefits: an overview. Agroforestry Systems 76: 1–10.

Khayamim, F., and Khademi, H. 2010. The ability of three plant species to take up potassium from phlogopite. Journal of Plant Production 17(4): 91- 108. (In Persian with English Summary)

Koehler, P., and Wieser, H. 2013. Chemistry of Cereal Grains. Journal German Research Center for Food Chemistry. Chapter 2, p. 11-45.

Lehmann, J., Gebauer, G., and Zech, W. 2002. Nitrogen cycling assessment in a hedgerow intercropping system using 15N enrichment. Nutrient Cycling in Agroecosystems 62: 1-9.

Lopez bellido, L., Fuentes, M., Castilo, J.E., Lopez garrido, F.J., and Fernandes, E.J. 1996. Long term tillage, crop rotation, and nitrogen fertilizer effects on wheat yield under rainfed Mediterranean conditions. Agronomy Journal 88: 783-791.

Lvl (landesamt fur verbraucherschutz und landwirtschaft). 2002. Umsetzung der dungeeverordnung- nahrstoffvergleiche im land Brandenburg. Informationen aus dem referat acker- und pflanzenbau, guterfelde.

Ma (millennium ecosystem assessment). 2005. Biodiversity synthesis report.Island press, Washington, DC.

Mazaheri, D., and Majnoun, N. 2011. Fundamental of Agronomy. University of Tehran Press, Tehran, Iran 412 pp. (In Persian)

McMaster Gregory, S., Morgan, J.A., and Willis, W.O. 1987. Effects of shading on winter wheat yield, spike characteristics and carbohydrate allocation. Journal of Crop Science 27(5): 967-973.

Newman, S.M., Bennett, K., and Wu, Y. 1997. Performance of maize, beans and ginger as intercrops in Paulownia plantations in China. Agroforestry Systems 39: 23-30.

Nguyen, M.L. 2008. Management Agroforestr Systems for Enhancing Resource use Efficiency and Crop Productivity. 244 pp.

Nuberg, I.K., and Mylins, S.J. 2002. Effect of shelter on the yield and water use of wheat. Australian Journal of Experimental Agriculture 42: 773-780.

Peng, X., Zhang, Y., Cai, J., Jiang, Z., and Zhang, S. 2009. Photosynthesis, growth and yield of soybean and maize in a tree- based agroforestry intercropping system on the Loess Plateau. Agroforestry Systems 76: 569-577.

Rahnama, A. 2010. Plant Physiology. Poran Pagohesh. 399 pp. (In Persian)

Sarvade, S., Mishra, H.S., Rajesh, K., Sumit, C.H., Salil, T., and Jadhav, T.A. 2014. Performance of wheat (Triticum aestivum L.) crop under different spacings of trees and fertility levels. African Journal of Agricultural Research 9 (9): 866-873.

Sharma, N.K., Singh, H.P., and Dadhwa, K.S. 2000. Effect of poplar (Populus deltoides) on wheat growth at an early stage. Indian Journal of Soil and Water Conservation 28(3): 221- 225.

Singh, H., Gurbachan, S., Singh, H., and Singh, G. 2001. Performance of turmeric in association with multipurpose tree species. Central Soil Salinity Res. Ins., Karnal, Haryana, India, Journal of Biological Research 3(1- 2): 57-60.

Thevathasan, N.V., Gordon, A.M., Simpson, J.A., Reynolds, P.E., and Price, G. 2004. Biophysical and ecological interactions in a temperate tree- based intercropping system. Journal of Crop Improvement 12: 339-363.

Vandermeer, J. 1989. The Ecology of Intercropping. Cambridge University Press.

Wadud, M.A. 1999. Performance of four summer vegetables, under reduced light condition for Agroforestry systems. M.S. Thesis, BSMRAU, Gazipur, Bangladesh.

Yun, L., Bi, H., Gao, L., Zhu, Q., and Ma, W. 2012. Soil moisture and soil nutrient content in walnut- crop intercropping systems in the Loess Plateau of China. Arid Land Research and Management 26: 285-296.

Zhang, Y., Xiao, Q., and Huang, M. 2016. Temporal stability analysis identifies soil water relations under different land use types in an oasis agroforestry ecosystem. Geoderma 271: 150–160.