بررسی مقاومت به سرمازدگی جوانه های رویشی و زایشی ارقام و ژنوتیپ‌های مختلف گلابی در شرایط آب و هوایی مشهد

علوم باغبانی

مقاله 2، دوره 30، شماره 3، آذر 1395، صفحه 581-589   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v30i3.50169

نویسندگان

شادان خورشیدی^{* 1}؛ غلامحسین داوری نژاد¹؛ لیلا سمیعی²؛ محمد مقدم¹

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

گلابی بدلیل باز شدن زودتر جوانه‌های گل نسبت به سیب به سرمازدگی حساس‌تر می‌باشد.به دنبال سرمای6/6- درجه سانتی‌‍ گراد هشتم اسفند سال 1392 ارزیابی مقاومت به سرمازدگی در 23 ژنوتیپ معروف به گلابی درگزی و ارقام دیگر گلابی شامل بل دی جون، اسپادانا، کوشیا، دم کج،فرنگی،ترش و تبریزی در شرایط آب و هوایی مشهد انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. میزان سرمازدگی جوانه‌های رویشی و زایشی ژنوتیپ‌های گلابی درگزی و سایر ارقام با روش هدایت الکتریکی، تعیین میزان پرولین در جوانه‌های زایشی و مشاهدات ظاهری بررسی گردید. بالاترین هدایت الکتریکی جوانه‌های زایشی در ژنوتیپ‌‌های درگزی شماره 10 و 19 و ارقام ترش و تبریزی و پایین‌ترین هدایت الکتریکی در ژنوتیپ‌های درگزی 8و 18 و رقم بل دی جون مشاهده شد. بیشترین هدایت الکتریکی جوانه‌های رویشی در ژنوتیپ های درگزی 10 و 19 و کمترین درژنوتیپ درگزی 21 و ارقام فرنگی و کوشیا مشاهده گردید.ژنوتیپ درگزی 20 بالاترین میزان پرولین (21 میکرو مول بر گرم) و ژنوتیپ‌های درگزی 2، 12، 13 و 14 و رقم اسپادانا مقدار ناچیزی پرولین (1/0 میکرو مول بر گرم)در جوانه‌های زایشی داشتند. همبستگی مثبت معنی‌داری بین میزان پرولین و هدایت الکتریکی مشاهده نشد. بر اساس تجزیه خوشه‌ایی با استفاده از روش WARDژنوتیپ‌ها و ارقام در 2 گروه مختلف قرار گرفتند. ارقام و ژنوتیپ‌های گروه دوم آسیب ظاهری، هدایت الکتریکی و میزان پرولین بیشتری داشتند. به طور کلی با توجه به نتایج این آزمایش، ژنوتیپ‌های درگزی مقاومت‌های متفاوتی به سرمازدگی نشان دادند که ممکن است منشا ژنتیکی متفاوت و یا ناشی از جهش در کلون‌های این رقم باشد.

کلیدواژه‌ها

پرولین؛ سرمازدگی؛ درگزی؛ نشت یونی

مراجع

1- Afshari H., Zahedi R., Parvaneh T. and Zadehbagheri M. 2014. Effect of salicylic acid on the proline, soluble sugars and ion leakage in two apricot cultivars under cold stress,Journalof CropImprovement,16: 127-138.

2-Ackerman W.L. 1969.Fruit bud hardiness of North Caucasus seedlings and other foreign peach introductions,Fruit Varieties and HorticulturalDigest, 23: 14-16.

3-BarkaE.A. andAudran J.C. 1997. Response of champenoise grapevine to low temperature: changes of shoot and bud proline concentrations in response to low temperatures and correlations with freezing tolerance,HorticulturalScience, 72: 557-582.

4-Bates L.S., Waldren R.P. andTeare I.D. 1973. Rapid determination of free proline for water stress studies, Plant andSoil, 39: 205-208.

5- Blum A. andEbercon A. 1981. Cell membrane stability as a measure of drought and heattolerance in wheat,Science, 21: 43-47.

6- Bohnert H.J. and Jensen R.G. 1996.Strategies for engineering water stress tolerance in plants,Trendsin Biotechnology, 14:89-97.

7- ChenY.Z.andAne L. 2005. The relationshipbetween seasonal changes in anti oxidativesystemand freezing tolerance in the leaves in Woody plants,ScientiaHorticulturae, 73: 272-279.

8- Davarynejad GH., Aryanpooya Z., Fahadan A. and Davarynejad E. 2009. Evaluation of susceptibility of walnut genotypes to sudden cold and frost injury,KoreanSocietyforHorticulturalScience, 50: 497-501.

9- Duncan D.R. and Jack M., 1987. Proline accumulation and its implication in cold tolerance of regenerable maize callus,Journal of PlantPhysiology, 83: 703-708.

10- Filiti N. and Neri D. 1989. Cold damage in fruit bud tissues ofpear,ActaHorticulturae, 26: 133–126.

11- Göndör M., and Toth MG. 1998.Evaluation of frost resistance and productivity of pear cultivars in Hungary.ActaHorticulturae, 484: 79-8.

12- Hardwick R.C. and AnderewsD.J. 1980. A method ofmeasuring differences between varieties in toleranceto suboptimal temperatures,Annals of Applied Biology,95: 235-246.

13- Honty K., Sardi E., Stefanovits-Banyai E. and Toth M. 2008. Frost induced changes in enzyme activities and carbohydrate content in the spurs of some pear cultivars during the dormancy, International Journal of Horticultural Science, 14: 41-44.

14- Howell G.S.and WeiserC.J. 1970. Fluctuations in the cold resistance of apple twigs duringspring dehardening, Journal of the American Society for Horticultural Science, 95: 190192.

15- Irigoyen JJ., Emerich DW. andsanchez-DiazM. 1992.Water stress induces changes inconcentration of proline and total soluble sugerinnodulatedalfaalfa(Medicgo sativa)plants.Plants,Physiologiaplantarum,84:55-60.

16- Ivancsics J. 2003. Körtefajtakerzekenysegeteliestavaszifagy-karosodassalszemben,NövenyvedelmiTanacsok, 12 (5): 14–16.

17- Jahanbakhsh-Godehkahriz S., Karimzadeh G., Rastegar F., Zolla L., Egidi MG., Mahfoozi S. and Hosseini-Salekdeh G. 2009. Low temperature induced proteins in Chayene winter wheat: A proteomics study. In: The Proceedings of the 2nd Iranian Proteomics Congress, Royan Institute, Tehran, Iran, 80p.

18- Kang S. K., Motosugi H., Yonemori K. and Sugiura A. 1998. Supercooling characteristics of some deciduous fruit trees as related to water movement within the bud,Journal ofHorticultural Science&Biotechnology, 73: 165-172.

19- KhorshidiSh., DavarynejadGh.,Azmoode F. and Kameli M. 2014. Evaluation of susceptibility of pear and plum cultivars to winter frost,FoliaHorticulturae, 26: 103-108.

20- Levitt J. 1980. Responses of Plants to Environmental Stresses: Vol, I, Chilling, Freezing and

High temperature stresses. 2nd ed. Academic Press, New York, NY.

21- Linden L. and Palonen P. 2000. Relating freeze induced electrolyte leakage measurements to lethal temperature in red raspberry,Journal of the American Society for Horticultural Science,125 (4):429-435.

22- Lindon L. 2002. Measuring cold hardiness in woody plants.PhD.Thesis., Helsinki Univ.Pub.

23- MaloneS.R.and Ashworth E.N. 1991. Freezing stress response in woody tissues observedusing low-temperature scanning electron microscopy and freeze substitution techniques,Plant Physiology, 95: 871-881.

24- Marcum K.B. 1998. Cell membrane theromotability and whole-plant heat tolerance of Kentucky bluegrass, Crop Science, 38: 1214-1218.

25-McNamara S. andPellett H. 1998. Cold hardiness of weigela cultivars, Journal ofEnvironmental Horticulture, 16: 238-242.

26- Khalafalla, M.S. and Palzkill, D.A. 1990. Seasonal patterns of carbohydrates and proline in jojoba clones that differ in frost susceptibility,HortScience, 25(1): 103-105.

27- Mousavi S., ShiranB., ImaniA.,Houshmand S. and Ebrahimie E. 2014. Investigation of some physiological indices related to frost damage in almond cultivars with different flowering time, Journal of Crop Production and Processing,4(12): 235-247)in Persian(.

28- Palonen P. andBuszard D. 1997. Current state of cold hardiness research on fruit crops,Canadian Journalof Plant Science, 77: 399-420.

29-PieberK. 1985. Winterfrostschäden in denÖsterreichischenObstanbaugebieten,Erwerbsobstbau, 27 (10):243–246.

30- Rodrigo J. 2000. Spring frosts in deciduous fruit trees-Morphological damage and flower hardiness,ScientiaHorticulturae, 85: 155-173.

31- SchinozakiK. andJamaguchi Sh.1996. Molecular responses to drought and coldstress,Current Opinion in Biotechnology, 7:161167.

32- Schwabe W.W. and Lionakis S.M. 1996.Leafattitude in olive in relation to droughtresistance,Journal of Horticultural Science, 71:157-166.

33-Soloklui A.A.G., Ershadi A. and Fallahi E. 2012. Evaluation of cold hardiness in seven Iranian commercial pomegranate (Punicagranatum L.) cultivars,HortScience, 47(12): 1821-1825.

34- Szalay L., Papp J. andSzabo Z. 2000. Evaluation of frost tolerance of peach varieties in artificial freezing tests,ActaHorticulturae, 538: 407-410.

35- Watkins R. 1976. Cherry, plum, peach, apricot and almond.In: Simmonds, N.W. (Eds.).Evolution of Crop Plants. Longman, London, pp. 242–247.

36- Yelonsky G. 1979. Accumulation of free proline in citrus leaves during cold hardening of young tree in controlled temperature regimes,Plant Physiology, 64: 425-427.

37- Young R.H. 1977. The effect of rootstocks on citrus cold hardiness,President of the International Society of Citriculture, 2: 518-522.