بررسی اثر کاربرد بیرونی پراکسید هیدروژن بر افزایش تحمل به خشکی گیاه گل‌تکمه‌ای(Gomphrena globosa L.)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 12، دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 27، مهر 1391، صفحه 603-613   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v10i3.17823

نویسندگان

مرتضی گلدانی^* ؛ مریم کمالی

چکیده

تنش خشکی از جمله عوامل محدود کننده رشد می‌باشد و تنش اکسیداتیو به عنوان یک تنش ثانویه در نتیجه تنش خشکی بوجود می‌آید. به منظور بررسی اثر پراکسید هیدروژن جهت کاهش صدمات ناشی از تنش خشکی در گل تکمه ای، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1389 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه غلظت مختلف از پراکسید هیدروژن، به صورت محلول پاشی (0، 5/2 و 5 میلی مولار) و سه فاصله آبیاری (هر 4، 7 و 10 روز) بودند. نتایج نشان داد که محلول پاشی پراکسید هیدروژن می‌تواند وزن خشک ریشه و شاخساره در گل تکمه ای را افزایش دهد و از این طریق کاهش وزن ناشی از تنش خشکی را جبران نماید. با افزایش خشکی، صفاتی نظیر هدایت روزنه ای، تعداد گل، کلروفیل کل و حجم ریشه کاهش معنی داری داشت. به طوری که کمترین میزان صفات اندازه گیری شده در فاصله آبیاری 10 روز یکبار به دست آمد. بر همکنش خشکی و پراکسید هیدروژن نیز در صفت وزن خشک اندام هوایی در سطح احتمال 5% و در صفاتی نظیر نشت الکترولیت، میزان آب نسبی برگ، پرولین و مجموع طول ریشه در سطح احتمال 1% معنی دار شد. بدین ترتیب در تیمار شاهد (هر 4 روز آبیاری)، با افزایش پراکسید هیدروژن تا 5/2 میلی مولار، وزن خشک اندام هوایی و مجموع طول ریشه به ترتیب برابر 20 و 91% نسبت به تیمار صفر میلی مولار افزایش یافت و با افزایش پراکسید هیدروژن تا غلظت 5 میلی مولار در همین سطح از خشکی کلروفیل کل 31% نسبت به شاهد پراکسید هیدروژن افزایش نشان داد. به طور کلی نتایج نشان می‌دهد که با استفاده از محلول پاشی پراکسید هیدروژن تنش اکسیداتیو حاصل از تنش خشکی در گیاه گل تکمه ای کاهش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

پرولین؛ تعداد گل؛ سطح برگ؛ کلروفیل؛ وزن خشک اندام هوایی