ارزیابی کاربرد باکتری های محرک رشد گیاه (PGPR) و حل کننده فسفات (PSM) بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم (رقم N80) در سطوح مختلف نیتروژن و فسفر در شرایط گلخانه

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 7، دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 28، دی 1391، صفحه 681-689   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v10i4.20347

نویسندگان

سیده حدیثه بهاری ساروی^* ؛ همت اله پیردشتی

چکیده

به منظور ارزیابی کاربرد باکتری های محرک رشد (PGPR) و حل کننده فسفات (PSM) بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم، آزمایشی در گلخانه ی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1388 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کود بیولوژیک (شامل عدم کاربرد کود بیولوژیک، فسفات بارور 2 ( Pseudomonas fluorescens or Psu+Bacillus subtilis or BAC)، نیتروکسین( Azotobacter brasilense or Azt+Azospirillum lipoferum or Azp) و سوپرنیتروپلاس (Azp + Psu + BAC))، کود نیتروژن در سه سطح (0، 75 و 150 کیلو گرم در هکتار) و کود فسفره در سه سطح (0، 60 و 120 کیلو گرم در هکتار) بود. نتایج نشان داد که کود بیولوژیک، کود نیتروژن و کود فسفر بر صفات تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد کاه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت گندم تأثیر معنی دار داشتند. برهمکنش معنی داری نیز بین کود بیولوژیک و کود شیمیایی نیتروژن از نظر عملکرد دانه گندم مشاهده شد. بر همین اساس بالاترین عملکرد دانه گندم در تیمار کاربرد همزمان 75 کیلو گرم در هکتار کود نیتروژن و استفاده از نیتروکسین به دست آمد. بر اساس جدول مقایسه میانگین بالاترین عملکرد کاه با مصرف 150 کیلو گرم نیتروژن به دست آمد. همچنین بالاترین عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در تیمار کاربرد نیتروکسین حاصل شد. با توجه به ضرایب همبستگی بین صفات، عملکرد دانه بیشترین همبستگی را با عملکرد بیولوژیک (**85/0=r) داشت. همچنین عملکرد دانه با تعداد دانه در سنبله (**73/0=r)، وزن هزار دانه (**68/0=r)، عملکرد کاه (**56/0=r) و شاخص برداشت (**69/0=r) همبستگی مثبت و معنی داری نشان داد. بر اساس نتایج این پژوهش کاربرد کودهای بیولوژیک توانست مصرف کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر را کاهش داده و عملکرد گیاه را افزایش دهد.

کلیدواژه‌ها

اجزای عملکرد؛ کود بیولوژیک؛ گندم؛ عملکرد دانه