عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت تأثیر کاربرد عناصر کم-مصرف و ورمی کمپوست در دو منطقه کرمان و بردسیر

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 4، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 32، تیر 1396، صفحه 505-519   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v9i2.51650

نویسندگان

علیرضا کریمی گوغری^{* 1}؛ محمدعلی بهدانی¹؛ سید وحید اسلامی²؛ محمد حسن فتحی نسری³

¹گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

²گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

³گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

چکیده

علی‌رغم اهمیت گیاهان روغنی در توسعه کشور، مطالعات کمتری بر روی تغذیه این گیاهان با عناصر کم‌مصرف به‌ویژه در مورد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) صورت گرفته‌است. در این پژوهش، تأثیر کاربرد عناصر کم‌مصرف و کود ورمی‌کمپوست بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‌طبیعی استان کرمان در دو شهر کرمان و بردسیر در سال زراعی 94-1393 بررسی شد. عامل اول دو سطح ورمی‌کمپوست (صفر و شش تن در هکتار) و عامل دوم 12 ترکیب عناصر کم‌مصرف (بدون کاربرد، گوگرد 100 کیلوگرم در هکتار، گوگرد 200 کیلوگرم در هکتار، روی با غلظت سه میلی‌لیتر در لیتر، بُر با غلظت دو میلی‌لیتر در لیتر، چهار ترکیب دوگانه و دو ترکیب سه‌گانه این سه عنصر) بود. نتایج نشان داد که کاربرد ورمی‌کمپوست و عناصر کم‌مصرف تأثیر مثبت و معنی‌داری بر تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، علوفه خشک و عملکرد دانه در هر دو مکان داشت. رشد و عملکرد بوته‌های گلرنگ در کرمان به طور معنی‌داری بیشتر از بردسیر بود، که احتمالاً به دلیل شرایط بهتر خاک در کرمان بود. به‌طور میانگین کاربرد شش تن در هکتار ورمی‌کمپوست با افزایش حدود 347 و 54 کیلوگرم درهکتار به ترتیب در علوفه خشک و عملکرد دانه همراه بود. از سوی دیگر، بیشترین علوفه خشک و عملکرد دانه از بوته‌های تیمار شده با 200 کیلوگرم در هکتار گوگرد همراه با روی و بُر به ترتیب معادل 2104 و 1433 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. تعداد دانه بیشترین همبستگی را با تولید علوفه و عملکرد داشت. به‌طورکلی، در هر دو مکان، کاربرد ورمی‌کمپوست و عناصر کم‌مصرف اثر هم‌افزایی معنی‌داری داشت، به‌طوری‌که بیشترین تولید علوفه و عملکرد دانه در تیمارهای کاربرد ورمی‌کمپوست همراه با ترکیب سه‌گانه گوگرد، روی و بُر مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

بُر؛ روی؛ کودآلی؛ گوگرد

مراجع

Altaf, A., Khan, I., and Abedin, Z. 2000. Effect of sulfur fertilization on oil accumulation, acetyl-COA concentration and acetyl-COA carboxylase activity in the developing seeds of rapeseed (Brassica campestris L.). Australian Journal Agricultural 51: 1023-1029.

Anwar, M., Patra, D.D., Chand, S., Alpesh, K., Naqvi, A.A., and Khanuja, S.P.S. 2005. Effect of organic manures and inorganic fertilizer on growth, herb and oil yield, nutrient accumulation, and oil quality of French basil. Communications in Soil Science and Plant Analysis 36: 1737-1746.

Arancon, N.Q., Edwards, C.A., Bierman, P., Welch, C., and Metzger, J.D. 2004. Influences of vermicomposts on field strawberries: 1. Effects on growth and yields. Bioresorces Technology 93: 145-153.

Atiyeh, R.M., Arancon, N.Q., Edwards, C.A., and Metzger, J.D. 2002. The influence of humic acids derived from earthworm processed organic wastes on plant growth. Bioresources Technology 84: 7-14.

Azimzadeh, S.M. 2013. Study on replacement probability of composted organic manure with chemical fertilizer in Safflower (Carthamus tinctorius L.) organic farming. International Journal of Agriculture and Crop Sciences 19: 1304-1311.

Azimzadeh, S.M. 2015. Soil physical properties after two years application of organic fertilizers in safflower (Carthamus tinctorius L) planting. International Journal of Farming and Allied Sciences 4: 341-351.

Banks, L.W. 2004. Effect of timing of foliar zinc fertilizer on yield component of soybeans. Experimental Agriculture and Animal Husbandry 116: 226-231.

Cavender, N.D., Atiyeh, R.M., and Knee, M. 2003. Vermicompost stimulates mycorrhizal colonization of roots of sorghum bicolor at the expense of plant growth. Pedobiologia 47: 85-89.

Chaubey, A.K., Sing, S.B., and Kaushik, M.K. 2000. Response of grount (Arachis pogaea) to source and level of sulphur fertilizer in mid-western plains of uttar desh. Indian Journal Agronomy 45: 166-169.

Galavi, M., Ramroudi, M., and Tavassoli, A. 2012. Effect of micronutrients foliar application on yield and seed oil content of safflower (Carthamus tinctorius). Agricultural Research 7: 482-486.

Gupta, A.K., and Samnotra, R.K. 2004. Effect of biofertilizers and nitrogen on growth, quality and yield of cabbage (Brassica napus L.). Environment Ecology 22: 551-553.

Heidarian, A.R., Kord, H., Mostafavi, K., and Amin-Mashhadi, F. 2011. Investigating Fe and Zn foliar application on yield and its components of soybean (Glycine max L. Merr.) at different growth stages. Sustainable Agriculture 28: 41-54

Heidarianpour, M.B., Sameni, A., Sheikhi, J., Karimian, N.A., and Zarei, M. 2014. Effect of vermicompost and nitrogen on growth, nutrient concentration and absorption in sunflower. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resource 67: 217-227. (In Persian with English Summary)

Jalali, A.H., Bahrani, M.J., and Karimian, N.A. 2011. Effect of crop residue management, application of compost and nitrogen fertilizer on grain yield and its components in maize cv. DC370. Iranian Journal of Crop Sciences 13: 336-351. (In Persian with English Summary)

Mallanagouda, B. 1995. Effects of N.P.K and fym on growth parameters of onion, garlic and coriander. Journal of Medic and Aromatic Plant Science 4: 916-918.

Martinez, J.F. 2004. Sesame and Safflower Newsletter. Publication of Institutes of Sustainable Agriculture (IAS), Spain.

Mehrafrid, S., Azimzadeh, S.M., and Ehteramian, K. 2015. Effects of municipal waste compost and irrigation regimes on yield and yield components of safflower (Carthamus tinctorius L.). International Journal of Agriculture and Crop Sciences 8: 373-379.

Movahhedy, M., Dahnavy, S., and Modarres-sanavy, A. 2009. Foliar application of zinc manganese improves seed yield and quality of safflower (Carthamus tinctorius L.) grown under water deficit stress. Industrial Crops and Products 30: 82-92.

Naderi, R., and Bijanzadeh, E. 2014. Organic amendments and nitrogen effects on growth and chemical composition of two cultivars of safflower (Carthamus tinctorius L.). Australian Journal of Crop Science 8: 577-581.

Noorabadi, A., and Ghafari, M. 2010. Examination the effect of planting date and micronutrient foliar application on agronomic properties of sunflower. The 3th National Congress on Development of Biologic Application and Optimum Use of Fertilizer and Pesticide in Agriculture. p. 1-4. (In Persian with English Summary)

Pirasteh-Anosheh, H., Emam, Y., and Jamali-Ramin, F. 2010. Comparison Effect of biofertilizer and chemical fertilization on sunflower growth, yield and oil percentage under different level of drought stress. Journal of Agroecology 3: 492-501. (In Persian with English Summary)

Pirdashti, H., Motaghian, A., and Bahmanyar, M.A. 2010. Effect of organic amendments application on grain yield, leaf chlorophyll content and some morphological characteristics in soybean cultures. Journal of Plant Nutrition 33: 485-495.

Ravi, S., Channal, H.T., Hebsur, N.S., Patil, B.N., and Dharmatti, R. 2008. Effect of sulphur, zinc and iron nutrition on growth, yield, nutrient uptake and quality of safflower (Carthamus tinctorius L.) Agriculture Science 21: 382-385.

Ravindran, B., Dinesh, S.L., Kennedy, L., and Sekaran, G. 2008. Vermicomposting of solid waste generated from Leather Industries using epigeic earth worm eisenia fetida. Applied Biochemical Biotechnology 151: 480–488.

Rezvani-Moghaddam, P., Mohammadabadi, A.A., and Moradi, R. 2010. Evaluation the effect of chemical and organic fertilizers on yield and yield components of sesame (Sesamum indicum L.) in different planting density. Journal of Agroecology 3: 256-265. (In Persian with English Summary)

Rezvantalab N., Pirdashti, H., Bahmanyar, M.A., and Abasian, A. 2008. Study on yield and yield components of corn Zea mays L. response to different types and rates of organic and chemical fertilizers. Journal of Agriculture Science 15: 1-10.

Sarker, S.K., Chowdhury, M.A.H., and Zakir, H.M. 2002. Sulfur and boron fertilization on yield quality and nutrient uptake by Bangladesh soybean. Biological Sciences 11: 729-733.

Singh, Y.P., and Mannj, S. 2007. Interaction effect of sulphur and zinc in groundnut (Arachis hypogaea) and their availability in tonk district of Rajasthan. Indian Journal of Agronomy 12: 1-11.

Taleshi, K., Shokohfar, A., Rafiee, M., Noormahamadi, G., and Sakinejhad, T. 2012. Safflower yield respond to chemical and biotic fertilizer on water stress condition. World Applied Sciences Journal 20: 1472-1477.