بررسی تأثیر بستر، وزن و زمان برداشت بنه بر خصوصیات کمی و کیفی زعفران (Crocus sativus L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 1، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 33، مهر 1396، صفحه 607-617   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v9i3.26955

نویسندگان

عبداله ملافیلابی¹؛ علیرضا کوچکی^{* 2}؛ پرویز رضوانی مقدم²؛ مهدی نصیری محلاتی²

¹گروه زیست فناوری مواد غذایی، مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، مشهد، ایران

²گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

به منظور مطالعه اثر وزن و زمان برداشت بنه زعفران (Crocus sativus L.) در بسترهای کشت، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مجتمع تحقیقات کشاورزی فدک و پژوهشکده علوم و صنایع غذایی در سال 1389 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش عبارت بودند از؛ دو وزن بنه (هشت تا 10 گرم و 10 گرم به بالا)، دو بستر کاشت (پشم سنگ و پیت ماس) و شش زمان برداشت (نیمه دوم خرداد، نیمه اول و دوم تیر، نیمه اول و دوم مرداد و نیمه اول شهریور ماه). بنه‌ها با تراکم 457 بنه در متر مربع و به مدت 90 روز در انکوباسیون با رطوبت نسبی 85 درصد و دمای 25 درجه سانتی‌گراد و در تاریکی قرار داده شد. سپس بنه‌ها به اتاق رشد با دمای 17 درجه سانتی‌گراد و 16 ساعت تاریکی منتقل شدند. فاکتورهای مورد مطالعه عبارت بودند از تعداد گل، وزن تر گل، وزن خشک گل، وزن تر و خشک کلاله، وزن تر و خشک خامه، وزن کلاله به‌علاوه وزن خشک و تر خامه و محتوی پیکروکروسین، سافرانال و کروسین زعفران. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که وزن بنه، نوع بستر و زمان برداشت بنه بر عملکرد اقتصادی زعفران بر اساس مقدار گل و وزن خشک کلاله در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار است. بیشترین عملکرد اقتصادی از اثرات متقابل وزن بنه 10 گرم به بالا ، بستر کاشت پیت ماس و زمان برداشت بنه در نیمه دوم خرداد ماه به مقدار 2/5 گرم در متر مربع به-دست آمد. این عملکرد 11 برابر بیشتر از میانگین عملکرد مزارع ایران می‌باشد. محتوی پیکروکروسین، سافرانال و کروسین در بستر کاشت پیت ماس و پشم سنگ تحت شرایط کنترل شده در مقایسه با استاندارد ملی 259-2 جزء زعفران رشته‌ای ممتاز درجه‌بندی شد.

کلیدواژه‌ها

تراکم بنه؛ سافرانال؛ عملکرد زعفران؛ کلاله خشک؛ گلدهی

مراجع

Abdullaer, F., and Espinosa-Agirre, J.J. 2004. Biomedical properties of saffron and its potential use in cancer therapy and chemoprevention trials cancer detection and prevention. Cancer Detection and Prevention 23: 426-432.

Abrishami, M. 2004. Knowing Iran’s Saffron. Tosan Press, Tehran, Iran. (In Persian)

Badiyala, D., and Soroeh, K. 1997. Effect of seed corm size and planting geometry on saffron (Crocus sativus L.) under dry temperate conditions of Himachal Pradesh. Iranian Journal of Perfumer 41: 147-169.

De Mastor, G., and Ruta, C. 1993. Relation between corm size and saffron (Crocus sativus L.) flowering. Acta Horticulture 344: 512-517.

Gioccio, M. 2004. Crocetin from saffron: an active component of an ancient spice. Critical Reviews in Food Science and Nutrition 44: 155-172.

Guler, H.G., Olympios, C., and Gerasopoulos, D. 1995. The effect on the fruit quality of hydroponically grown melons (Cucumis melo L.). Acta Horticulturae 379: 261-295.

Helalbeigi, Y., Khoshgoftarmanesh, A.H., Shamsi, F., and Zamani, N. 2009. Possibility of saffron corm growth in different bed of cultivation in soillers system. Proceedings of 1st Congress of Hydroponic in Greenhouse Production. Isfahan University of Technology, Iran. (In Persian with English Summary)

Hemmati Kakhki, A. 2003. A review on 15 years saffron Research. Khorasan Research Institute For food Science and Technology, Mashhad, Iran 125 pp. (In Persian)

Kafi, M., Rashed Mohassel, M.H., Koocheki, A., and Mollafilabi, A. 2002. Saffron, Technology. Cultivation and Processing. Center of Excellence for Special Crops. Ferdowsi University of Mashhad Press, Iran. (In Persian)

Kaushal, S.K., and Upaadhyay, R.G. 2002. Studies on variation in corm size and effect on corm production and flowering in saffron (Crocus sativus L.) under mid-hill conditions of Himachal Pradesh. Research on Crops 3: 126-128.

Koocheki, A., Tabrizi, L., Jahani, M., and Mohammad Abadi, A.A. 2011. The effect of high density and depth of planting on agronomic characteristic of saffron (Crocus sativus L.) and corms behavior. Agroecology 3: 36-40. (In Persian with English Summary)

Koocheki, A. 2004. Indigenous knowledge in agriculture with particular reference to saffron production in Iran. Acta Horticulturae 650: 175-182.

Kumar, R., Virendra, S., Kiran, D., Sharma, M., Singh, M.K., and Ahuya, P.S. 2009. State of art saffron (Crocus sativus L.) agronomy, a comprehensive review. Food Reviews International 25: 44-85.

Mana, K.R. 2003. Growing saffron-the world’s most expensive spice. New Zealand Institute for Crop and Food Research Ltd A Crown Research Institute.

Mashayekhi, K., Soltani, A., and Kamkar, B. 2006. The relationship between corm weight and total flower numbers in saffron. Proceeding of the 2nd International Symposium on Saffron Biology and Technology. Mashhad, Iran. 28-30 October p. 93-96.

Molina, R.V., Valero, M., Navarro, y., Garcia- Luis, A., and Guardiola, J.L. 2004. The effect of time of corm lifting and duration of incubation at inductive temperature of flowering in the saffron plant (Crocus sativus L.). Scientia Horticulturae 103: 79-91.

Molina, R.V., Valero, M., Navarro, y., Garcia- Luis, A., and Guardiola, J.L. 2005. Temperature effects on flower formation in saffron (Crocus sativus L.). Scientia Horticulturae 103: 361-379.

Molina, R.V., Renav-morata, B., Nebauer, S.G., Garcia- Luis, A., and Guardiola, J.L. 2010. Green gouse saffron culture- temperature effects on flower emergence and vegetative growth the plants. Acta Horticulturae 850: 91-94.

Nassiri Mahallati, M., Koochecki, A., Boroumand Rezazade, Z., and Tabrizi, L. 2008. Effect of corm size and storage period on allocation of assimilates in different parts of saffron plant (Crocus sativus L.). Iranian Journal of Field Crops Research 5(1): 155-166. (In Persian with English Summary)

Negbi, M. 1999. Saffron cultivation: past. Present and future prospects. In: Negbi, M. (Ed). Saffron (Crocus sativus L.) Harwood Academic Publishers, Ausralia pp. 1-18.

Omidbaigi, R., Betti, G., Sadeghi, B., and Ramezani, A. 2002. Influence of the bulb weight on the productivity of Saffron (Crocus sativus L.) results of a cultivation study in Khorasan (Iran). Journal of Medicinal and Spice Plant 7: 38- 40. (In Persian with English Summary)

Pandy, D., and Srivastava, R.P. 1979. A not on the effect of size of corms on the sprouting and flowering of saffron. Progressive Horticulturae 6: 89-92.

Papadopoulos, A.P., Hao, X., Tu, J.C., and Zhang, J. 1999. Tomato production in open or closed rock wool culture system. Acta Horticulturae 481.

Poggi, L.M., Portela, A.Y., Pontin, M.A., and Molina, R.V. 2010. Corm size and incubation effects on time to flowering and threads yield and quality in saffron production in Argentina. Acta Horticulturae 850: 193-198.

Rashed Mohassel, M.H., Hemmati Kakhki, A., Bagheri, A.R., and Sadeghi, B. 1991. The mission report of Iranian Experts to Spain. I.R.O.S.T. Mashhad Center. Mashhad, Iran. (In Persian)

Sadeghi, B. 1993. Effect of corm weight on saffron flowering. I.R.O.S.T. Mashhad Center. Mashhad, Iran. (In Persian)

Sadeghi, B. 1996. Effects of storage and planting date on flower production saffron. Annual Report of Scientific and Industrial Research organization of Khorasan, Mashhad, Iran. (In Persian)

Sadeghi, B. 2008. Fundamentals of sustainable cultivation of Iranian saffron. Publication of Khorasan- Razavi, Department of Jihad Agriculture, Mashhad, Iran 26 pp. (In Persian)

Savvas, D. 2003. Hydroponics: a modern technology supporting the application of integrated crop management in greenhouse. Journal of Food Agriculture and Environment 1: 80-86.

Schwas, M. 1994. Soilless Culture Management. Springer Vera Lag. Germany.

Singh, C., Ram, G., and Kaul, B.L. 1994. Saffron studies in Kishtwar: effect of corm size at planting on control production and flower yield in Saffron (Crocus sativus L.). Indian Perfumer 38: 82-84.

Xi, L., Aian, Z., Xu, G., Zheng, S.H., Sun, S., Wen, N., Sheng, L., Shi, Y., and Zhang, X. 2007. Beneficial impact of concern, a Carotenoid from saffron, on insulin sensitivity in fructose-fed rats. Journal of Nutritional Biochemistry 18: 64-72.