تخمین خصوصیات هیدرولیکی خاک به کمک شاخص های توپوگرافی و خصوصیات خاک

آب و خاک

مقاله 6، دوره 26، شماره 2، تیر 1391   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.14153

نویسندگان

جهانگیر عابدی کوپایی^* ؛ فروغ کامیاب طالش

دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

ارتباط قوی بین خصوصیات هیدرولیکی خاک با شاخص های توپوگرافی و خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک وجود دارد، بنابراین شناخت و آگاهی از این شاخص ها و خصوصیات از نظر تاثیر بر تغییرپذیری خصوصیات هیدرولیکی خاک جهت دستیابی به توسعه پایدار در زمینه کشاورزی امری ضروری به نظر می رسد. این تحقیق در بخشی از اراضی منطقه کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری، به منظور ایجاد مدل های رگرسیونی بین خصوصیات هیدرولیکی خاک و شاخص های توپوگرافی به همراه خصوصیات خاک، انجام شده است. نمونه برداری از خاک به طریق تصادفی طبقه بندی شده و جمعاً در 153 نقطه در منطقه ای به وسعت 750 هکتار با استفاده از GPS به گونه ای انجام شد که توزیع توپوگرافی های مختلف را پوشش دهد. سپس مدل رقومی ارتفاع منطقه در پیکسل هایی به ابعاد 3×3 متر تهیه و از روی آن ویژگی های پستی و بلندی محاسبه شد. در نهایت مدل های رگرسیون چند متغیره بین شاخص های پستی و بلندی و خصوصیات خاک با خصوصیات هیدرولیکی خاک، برقرار و سپس به وسیله نقاط کمکی (20 درصد از کل نقاط) مدل های به دست آمده اعتبار سنجی شدند. نتایج مطالعه نشان داد که خصوصیات توپوگرافی و خصوصیات خاک مهمی که با خصوصیات هیدرولیکی خاک ارتباط بیشتری داشته و در مدل رگرسیونی نیز وارد شده، شامل شاخص رطوبتی، شاخص انتقال رسوب، شیب، ماده آلی، درصد رس و شن بوده است که توانسته اند 74 تا 84 درصد از تغییرات خصوصیات هیدرولیکی خاک در این منطقه را توجیه نمایند. این نتایج بیانگر این موضوع است که خصوصیات هیدرولیکی خاک در منطقه تا اندازه زیادی تحت کنترل پارامترهای توپوگرافی به همراه خصوصیات خاک می باشند. نتایج اعتبارسنجی مدل ها نیز نشان دهنده دقت مناسب و قابل قبول برآوردها و درجه تخمین مناسب برازش مدل ها می باشند.

کلیدواژه‌ها

خصوصیات هیدرولیکی خاک؛ شاخص های توپوگرافی؛ خصوصیات خاک؛ مدل های رگرسیونی