بررسی تاثیر تنش خشکی بر فتوسنتز، درصد اسانس و عملکرد اسانس بابونه آلمانی (Matricaria recutita L.) رقم پرسو و کاسنی (Cichorium intybus L) توده محلی خوزستان در شرایط آب و هوایی شمال خوزستان

علوم باغبانی

مقاله 1، دوره 31، شماره 1، خرداد 1396، صفحه 122-130   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v0i0.46691

نویسنده

روزبه فرهودی^*

دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی واکنش فتوسنتز و عملکرد اسانس گیاهان دارویی کاسنی توده محلی خوزستان و بابونه آلمانی رقم پرسو به تنش خشکی در شهرستان شوشتر (دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر) در سال زراعی 90-89 به صورت دو آزمایش جداگانه انجام شد. آزمایش‏ها در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد و تیمارهای تنش خشکی عبارت بودند از شاهد (حدود 90 درصد ظرفیت زراعی خاک)، تنش ملایم (حدود 75 درصد ظرفیت زراعی خاک) و تنش شدید (حدود 55 درصد ظرفیت زراعی خاک). صفات مورد بررسی در این تحقیق عبارت بود از ارتفاع بوته، وزن خشک برگ (کاسنی)، وزن خشک گل (بابونه)، غلظت کلروفیل a و b، فتوسنتز، درصد اسانس، عملکرد اسانس و اجزای تشکیل دهنده اسانس. نتایج آزمایش نشان داد تنش خشکی سبب کاهش فتوسنتز، غلظت کلروفیل a، وزن خشک و ارتفاع بوته بابونه و کاسنی شد اما درصد اسانس این گیاهان افزایش یافت. کمترین وزن خشک گل بابونه و وزن خشک اندام هوایی کاسنی تحت تاثیر تنش خشکی شدید به میزان 47 و 195 گرم بر متر مربع دیده شد در حالیکه بیشترین میزان عملکرد اسانس بابونه آلمانی (6/56 گرم در متر مربع) و کاسنی (9/225 گرم در مترمربع) تحت تاثیر تیمار تنش خشکی ملایم به دست آمد. در شرایط تنش خشکی ملایم بیشترین ترکیبات تشکیل دهنده اسانس بابونه کامازولن، آلفا پنین، آلفا بیسابول و بتا پنین بود در حالیکه بیشترین ترکیبات تشکیل دهنده اسانس کاسنی در شرایط تنش ملایم خشکی کامفور، آلفا پنین، بتا پنین و سابینین بود. به طور کلی نتایج نشان داد تنش خشکی ملایم به دلیل افزایش عملکرد اسانس علی رغم کاهش معنی‌دار وزن خشک اندام اقتصادی سبب افزایش عملکرد اسانس گیاهان مورد بررسی شد.

کلیدواژه‌ها

ارتفاع بوته؛ کلروفیل؛ وزن خشک

مراجع

1- Adams R.P. 2001. Identification of essential oil components by gas chromography/mass spectroscopy carol stream. Allured publishing crop, pp: 465-6.

2- Anjum S.H, Xie X., Wang L.C., Farrukh Saleem M., Man C., and Lei W. 2011. Morphological, physiological and biochemical responses of plants to drought stress. African Journal of Agricultural Research, 6(9): 2026-2032.

3- Anonymous. 2010. Climatology data. Shoushtar synoptic station.

4- Arazmjo A., Heidari M., and Ghanbari, A. 2010. The effect of water stress and three sources of fertilizers on flower yield, physiological parameters and nutrient uptake in chamomile (Matricaria chamomilla L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 25 (4):482-494. (in Persian with English abstract)

5- Babaee K., Amini Dehaghi M., Modares Sanavi M.A. and Jabbari R. 2010. Water deficit effect on morphology, prolin content and thymol percentage of Thyme (Thymus vulgaris L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 26 ( 2):248-251. . (in Persian with English abstract)

6- Baghalian K., Abdoshah S., Khalighi-Sigaroodi F., and Paknejad F., (2011). Physiological and phytochemical response to drought stress of German chamomile (Matricaria recutita L.). Plant Physiology and Biochemistry, 49: 201-207.

7- Estrada B., Pomar F., Merino F., and Bernal M.A. 1999. Pungency level in fruits of the Padron pepper with different water supply. Scientia Horticulturae, 81: 385-396.

8- Farhoudi R. 2012. Effect of drought stress on growth and essential oil yield of three German Chamomile cultivar, Journal of Essential Oil Bearing Plant. 17(3):15-22.

9- Gunes A., Inal A., Alpuslan M. F., Fraslan E. and Cicek N. 2007. Salicylic acid induced changes on some physiological parameters symptomatic for oxidative stress and mineral nutrition in maize grown under salinity. Journal of Plant Physiology, 164: 728-736.

10- Khorasaninejad S., Mousavi A., Soltanloo H., Hemmati K., and Khalighi A., 2011. The effect of drought stress on growth parameters, essential oil yield and constituent of Peppermint. Journal of Medicinal Plants Research, 5(22): 5360-5365.

11- Martins B., and Ruiz Torres N.A. 1992. Effect of water deficit stress on photosynthesis, its component and component lemmatization and water use efficiency in wheat. Plant Physiology, 100: 733-739.

12- Munns R. 2002. Comparative physiology of salt and water stress. Plant, Cell and Environment, 25:239-250.

13- Petropoulos S.A., Dimitra D., Polissiou M.G., and Passam H.C. 2008. The effect of water deficit stress on the growth, yield and composition of essential oils of parsley. Scientia Horticulturae, 115: 393-397.

14- Pirzad A., Shakiba M R., Zehtab-Salmasi S., Mohammadi A., Darvishzadeh R., and Samadi S.2011. Effect of water stress on leaf relative water content, chlorophyll, proline and soluble carbohydrates in Matricaria chamomilla. Journal of Medicinal Plants Research, 5(12): 2483-2488.

15- Rahmati M., Azizi M., Hasanzadeh Khayyat H., Neamati, H. 2009. The effects of different level of nitrogen and plant density on the agromorphological characters, yield and essential oils content of improved chamomile (Matricaria chamomilla) cultivar "Bodegold". Journal of Horticultural Sciences, 27(1):27-35. (in Persian with English abstract)

16- Razmjoo K., Heydarizadeh P., Sabzalian M.R., 2008. Effect of salinity and drought stresses on growth parameters and essential oil content of Matricaria chamomila. International Journal of Agriculter Biology, 10: 451-454.

17- Safikhani1 F., Heydari sharifabad H., Syadat A., Sharifi ashorabadi A., Syednedjad M., and Abbaszadeh B. 2007. The effect of drought stress on percentage and yield of essential oil and physiological characteristics of Deracocephalum moldavica L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 23(1): 86-99. (in Persian with English abstract)

18- Sarker B.C., Hara M., and Uemura M., 2005. Proline synthesis, physiological responses and biomass yield of eggplants during and after repetitive soil moisture stress. Science Horticulture, 103: 387-402.

19- Sharifi ashourabadi E., Lebaschi E., Naderi hajibagher Kandy M.H. and Moghadami F. 2008. The effect of drought stress on proline contents, soluble sugars, chlorophyll and relative water contents of balm (Melissa officinalis L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 23(4): 504-513.

20- Taheri, M. 2010. Effect of drought stress on physiological nand phytochemical charestrictis of Cichorium intybus. Journal of Crop Ecophysiology, 2(3): 12-21.

21- Zargari E.1992. Medical plants. University of Tehran press,Tehran.

22- Zehtab-Salmasi S., Javanshir A., Omidbaigi R., Aly- Ari H. and Ghassemi- Golezani K., 2001. Effects of water supply and sowing date on performance and essential oil production of anise (Pimpinella anisum L.). Acta Agronomy Hungarica, 49(1): 75-81.