تعیین آرایش مناسب قطره چکان ها در اراضی شیب دار دشت فتحعلی مغان

آب و خاک

مقاله 16، دوره 26، شماره 2، تیر 1391   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.14171

نویسندگان

عادل محمدی^{* 1}؛ محمدحسن بیگلویی¹؛ محمدرضا خالدیان¹؛ علیرضا مریدنژاد²؛ هما پورحاج شکر³

¹دانشگاه گیلان

²شرکت مهندسین مشاورسامان آبراه

³جهاد کشاورزی پارس آباد

چکیده

آبیاری قطره ای به دلیل کارآیی بالا در اراضی شیب دار، سیستم آبیاری مناسب در اکثر نقاط جهان و کشور ایران است. در طراحی سیستم آبیاری قطره ای شناخت الگوی خیس شده نسبت به یک منبع نقطه ای که اصطلاحاً به آن پیاز رطوبتی می گویند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. الگوی خیس شده به بافت و ساختمان خاک، حجم آب خروجی، دبی قطره چکان و شیب زمین بستگی دارد. هدف از این تحقیق بررسی اثر شیب و مدت زمان آبیاری بر روی پیاز رطوبتی با دبی ثابت 4 لیتر در ساعت بود. آزمایشات در شیب های صفر، 5، 15 و 25 درصد در خاک با بافت لومی سیلتی در سه زمان آبیاری 2، 4 و 6 ساعت در 3 تکرار انجام شد. با توجه به نتایج آزمایشات و اندازه گیری های انجـام یافته جداول 6 و 7 به منظور طراحـی آبیاری قطره ای در خاک های لومی سیلتی در این مقاله در زمین های شیب دار ارائه گردیدند. با توجه به نتـایج جـدول 6 در زمین های شیب دار در خاک های لـومی سیلتی، کاربرد زمان آبیاری 6 ساعت و قـرار دادن قطره چکان ها در فـواصل 56 تا 65 سانتی متر از نظر هم پوشانی سطوح خیس شده و کاهش هزینه های اولیه دارای نتیجه مناسبی بود. مشاهدۀ درصد خیس شدگی برای انواع آرایش قطره چکان ها در جدول 7 نشان داد در اراضی شیب دار استفاده از آرایش دو ردیفۀ لاترال ها به جای سایر آرایش قطره چکان ها به دلیل درصد خیس شدگی بالاتر دارای نتیجۀ بهتری بود. در صورت استفاده از سیستم آبیاری قطره ای برای آبیاری گیاهان زراعی در اراضی شیب دار در شیب های بین 5 تا 25 درصد، بایستی محل کاشت بـوته در فاصلۀ 10 تا 25 سانتی متری پایین تر از محل استقرار قـطره چکان باشد.

کلیدواژه‌ها

آرایش قطره چکان ها؛ اراضی شیب دار؛ پیاز رطوبتی