تاثیر موقعیت فلس و نوع بستر کشت در تولید پیازچه به روش فلس جفتی در گیاه آماریلیس (Hippeastrum × johnsonii)

علوم باغبانی

مقاله 4، دوره 31، شماره 1، خرداد 1396، صفحه 190-200   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v0i0.50883

نویسندگان

سیده مهدیه خرازی^{* 1}؛ علی تهرانی فر²؛ سید حسین نعمتی²؛ عبدالرضا باقری²

¹جهاد دانشگاهی خراسان رضوی

²دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

گیاه آماریلیس به عنوان گیاه زینتی گلدانی، فضای باز و گل شاخه بریده پرورش داده می‌شود. در شرایط عادی تعداد پیازچه‌های دختری تولید شده، بسیار کم می‌باشد. بنابراین بهبود روش‌های تکثیر سنتی این گیاه، یکی از راهکارهای مناسب جهت کوتاه کردن دوره رشدی این گیاه می‌باشد. لذا این آزمایش با هدف بررسی اثر نوع بستر کشت و موقعیت قلمه‌های فلسی در پیاز مادری بر تولید پیازچه در شرایط آزمایشگاهی، به منظور افزایش سرعت تکثیر این گیاه زینتی، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 7 تکرار انجام شد. جهت اندازه‌گیری صفات وزن تر و خشک از 3 تکرار استفاده گردید. پیازها به صورت شعاعی به 12 قطعه مساوی برش داده شدند، بطوری که هر قطعه دارای بخشی از صفحه پایگاهی باشد. به منظور بررسی اثر موقعیت فلس جفتی‌ در پیاز مادری، قطعات برش خورده به 5 نمونه فلس جفتی تقسیم و گروه ‌بندی شدند، بطوریکه در گروه یک، خارجی‌ترین نمونه‌های فلس جفتی و در گروه پنج، داخلی‌ترین نمونه‌های فلس جفتی قرار گرفتند. بسترهای کشت مورد استفاده در این آزمایش شامل بستر کشت ماسه، پرلایت، ورمی‌کولایت، پیت ماوس و کوکوپیت بود. در پایان آزمایش، تعداد پیازچه تولید شده در هر نمونه، قطر پیازچه، تعداد ریشه، طول ریشه، وزن تر و خشک اندام‌های مختلف گیاه و میزان قهوه‌ای شدن قلمه‌های فلسی ثبت گردید. نتایج نشان داد که بستر کشت و موقعیت فلس جفتی در پیاز مادری تاثیر معنی‌داری بر کیفیت پیازچه‌های باززایی شده داشتند. بیشترین میزان وزن تر پیازچه (58/1 گرم)، وزن خشک پیازچه (21/0 گرم) و بیشترین قطر پیازچه باززایی شده (5/1 سانتی متر) در بستر کشت پیت ماوس و فلس جفتی گروه یک حاصل گردید. بر اساس نتایج بدست آمده چنانچه نمونه‌های فلس جفتی از فلس‌های خارجی‌تر پیاز تهیه گردند، پیازچه‌هایی با کیفیت مطلوب‌تری تولید خواهند نمود. بطورکلی جهت تکثیر آماریلیس از طریق نمونه‌های فلس جفتی، کاربرد فلس‌های جفتی گروه یک (خارجی‌ترین لایه فلس جفتی) و بستر کشت پیت ماوس توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

پیت ماوس؛ ضریب تکثیر؛ قلمه‌های فلسی؛ قطر پیازچه

مراجع

1- Andrade-Rodriguez M., Guillen-Sanchez D., Villegas-Torres O.G., Ayala-Hernandez J.J., Lopez-Martinez V., and Vargas-Araujo J. 2015. Bulb cutting methods to propagate Hippeastrum hybridum Hort. Revista Chapingo Serie Horticultura, 21:57-69.

2- Brown S.P., and Black R.J. 2007. Amaryllis, University of Florida, IFAS Extension.

3- Clemson Extension, 1995. Understanding and producing amaryllis. Clemson Extension. Horti. L 63.

4- De Bruyn M.H. 1997. Micropropagation of amaryllis (Hippeastrum×hybridum). In: Bajaj, Y.P.S. Biotechnology in Agriculture and Forestry 40, High-Tech and Micropropagation VI. Springer Verlag, Heidelberg, New York, pp 1-13.

5- De Gelder A. 1990. Variety evaluation of hippeastrum. Acta Horticulture, 226: 273-275.

6- Dohare S.R., 1989. Amaryllis and Hippeastrum. In: Commercial Flowers. T. K. Bose, R.G. Maiti, R.S. Dhva, (Eds.). Naya prokash, Calcutta, 573-593.

7- El-Naggar A.H., and El-Nasharty A.B. 2009. Effect of growing media and fertilization on growth, flowering, bulbs productivity and chemical constituents of Hippeastrum vittatum, Herb. American-Eurasian Journal of Agricultural & Environmental Sciences, 6:360-371.

8- Ephrath E., Ben-Asher J., Baruchin F., Alekperov C., Dayan E., and Silberbush M. 2001. Various cutting methods for the propagation of Hippeastrum bulbs. Biotronics, 30:75-83.

9- Fennell C.W., 2013. Crinum moorei: propagation and secondary metabolite production in vitro. University of KwaZulu-Natal. Thesis for the degree of Ph.D in Botany.

10- Huang C.W., Okubo, H., and Uemoto S. 1990a. Importance of two scales in propagating Hippeastrum hybridum by twin scaling. Scientia horticulturae, 42(1-2):141-149.

11- Huang C.W., Okubo, H., and Uemoto S. 1990b. Comparison of the bulblet formation from twin scales and single scales in Hippeastrum hybridum cultured in vitro. Scientia horticulturae, 42(1-2):151-160.

12- Hanks G. 2015. A review of production statistics for the cut flower and foliage sector 2015 (part of AHDB Horticulture funded project PO BOF 002a). The national cut flower center, AHDB.

13- Hubner S. 2014. International Statistics flowers And Plants 2014. Volume 62, center for Business Management in Horticulture and applied research, leibniz University Hanover, Germany.

14- Jamil M.K., Rahman M.M., and Rahman M.M. 2014. Effect of Bulb Cutting and Pot Medium on Propagation of Hippeastrum (Hippeastrum hybridum Hort.). Journal of Ornamental Plants, 4(3): 123-132.

15- Marinangeli P.A., Hernandez L.F., Pellegrini C.P., and Curvetto N.R. 2003. Bulblet Differentiation after Scale Propagation of Lilium longiflorum. Journal of the American Society for Horticultural Science, 128(3): 324-329. 2003.

16- Meerow A.W., Broscht T.K., and Kane M.E. 1991. Hippeastrum breeding at the University of Florida. Herberita, 47: 4-10.

17- Padasht M.N., Khalighi A., Naderi R., and Mousavi A. 2005. The investigation of different methods for culturing and propagation of Chelcheragh lily (Lilium ledebourii), native of Iran, and its introduction possibility as a new floricultural crop. Islamic Azad University, Science and Research Unit. Thesis for the degree of Ph.D in horticulture (in Persian with English abstract).

18- Sharifi A., Moshtaghi N., and Bagheri A. 1994. Applied Plant tissue culture, Jahad daneshgahi Mashhad publisher, Mashhad (in Persian).

19- Silberbush M., Ephrath J.E., Alekperov Ch., and Ben-Asher J. 2003. Nitrogen and potassium fertilization interactions with carbon dioxide enrichment in Hippeastrum bulb growth. Scientia Horticulturae, 98:85-90.

20- Smith R.H., Burrow J., and Kurten K. 1999. Challenges associated with micropropagation of Zephyranthes and Hippestarum sp. (Amaryllidaceae). In Vitro Cellular and Developmental Biology - Plant, 35(4): 281-282.

21- Tombolato A.F.C., Azevedo C., and Nagai V. 1994. Effects of Auxin Treatments on in Vivo Propagation of Hippeastrum hybridum Hort. by Twin Scaling. Hort science, 29(8):922.

22- Witomska M., Ilczuk A., and Zalewska I. 2005. Effect of cutting size on propagation efficiency of Hippeastrum × chemielii by scale cuttings. Propagation of Ornamental Plants, 4:205-209.

23- Yuan Y.L., Zhang Y.L., Zhao J.L., Zhao J. 2008. Study on the method of scale propagation of Amaryllis vittata. Journal of Northwest A & F University, Natural Science Edition, 36:108-112.

24- Zhang W., Song L., Teixeira da silva J.A., and Sun H. 2013. Effects of temperature, plant growth regulators and substrates and changes in carbohydrate content during bulblet formation by twin scale propagation in Hippeastrum vittatum Red Lion. Scienntia Horticulturae, 160:230-237.

25- Zhu Y., Lui K.S., and Yiu J.C. 2005. Effect of cutting method on bulb production of Hippeastrum hybridumin in Taiwan. Acta Horticulturae, 673: 531-535.