تأثیر کاربرد ورمی‌کمپوست، محلول‌پاشی برگی چای‌کمپوست و اسید هیومیک بر شاخص‌های رشد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 8، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 33، مهر 1396، صفحه 805-820   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v9i3.51879

نویسندگان

مریم صفائی^{* 1}؛ اصغر رحیمی²؛ بنیامین ترابی³؛ آزاده خرم قهفرخی⁴

¹دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

²دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان

³دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

⁴ولی عصر رفسنجان

چکیده

تجزیه و تحلیل رشد، روش کاربردی و با ارزش در بررسی کمی رشد، نمو و تولید گیاهان زراعی به‌شمار می‌رود. به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد کود ورمی‌کمپوست و محلول‌پاشی برگی چای‌کمپوست و اسید هیومیک بر شاخص‌های رشد گلرنگ ((Carthamus tinctorius L.، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان انجام شد. تیمارها شامل کاربرد ورمی‌کمپوست (صفر، 4، 8 و 12 تن در هکتار) به عنوان فاکتور اول و محلول‌پاشی (آب مقطر به‌عنوان شاهد، اسید هیومیک حاصل از ورمی‌کمپوست، اسید هیومیک تجاری و چای‌کمپوست) به عنوان فاکتور دوم بود. نتایج نشان داد که حداکثر شاخص سطح برگ، ماده خشک کل، سرعت رشد نسبی و عملکرد دانه تحت تأثیر اثرات اصلی ورمی‌کمپوست و محلول‌پاشی و حداکثر سرعت رشدمحصول و سرعت جذب خالص تحت تأثیر اثرات اصلی ورمی‌کمپوست، محلول‌پاشی و اثر متقابل ورمی‌کمپوست در محلول‌پاشی قرار گرفتند. بیش‌ترین میزان سرعت رشد محصول (05/35 گرم بر متر‌مربع بر روز) و سرعت جذب خالص (42/13 گرم بر متر‌مربع برگ بر روز) از تیمار 12 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و محلول‌پاشی چای‌کمپوست به‌دست آمد. همچنین در بین تیمارهای کودی، کاربرد 12 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و در تیمار محلول‌پاشی، محلول‌پاشی چای‌کمپوست باعث افزایش شاخص سطح برگ، ماده خشک کل، سرعت رشد نسبی و عملکرد دانه نسبت به تیمار شاهد شد. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد کود زیستی ورمی‌کمپوست به میزان 12 تن در هکتار و محلول‌پاشی چای‌کمپوست مناسب‌ترین تیمار برای افزایش شاخص‌های رشد و عملکرد گیاه گلرنگ در راستای نیل به کشاورزی پایدار بود.

کلیدواژه‌ها

سطح برگ؛ شاخص‌های فیزیولوژیک رشد؛ عملکرد دانه؛ ماده خشک

مراجع

Ali, S., Khan, A.R., Miraj, G., Arif, M., Fida, M., and Bibi, S. 2002. Assessment of different crop nutrient management practices for yield improvement. Australian Journal of Crop Science 2(3): 150-157.

Amini, F., Saeidi, G., and Arzani, A. 2008. Relationship among seed yield and its components in genotypes of safflower (Carthamus tinctorius L.). Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, Water and Soil Science 12(45): 525-535. (In Persian)

Ansari, A.A. 2008. Effect of vermicompost and vermiwash on the productivity of spinach (Spinacia oleracea), onion (Allium cepa) and potato (Solanum tuberosum). World Journal of Agricultural Sciences 4(5): 554-557.

Arancon, N.Q., Edwards, C.A., Bierman, P., Welch, C., and Metzger, J.D. 2004. Influences of vermicomposts on field strawberries: 1. Effects on growth and yields. Biology Resource Technology 93: 145-153.

Aremu, A.O., Kulkarni, M.G., Bairu, M.W., Finnie, J.F., and Van Staden, J. 2012. Growth stimulation effects of smoke-water and vermicompost leachate on greenhouse grown-tissue-cultured ‘Williams’ bananas. Plant Growth Regulation 66: 111-118.

Astaraei, A.R., and Ivani, R. 2008. Effect of organic sources as foliar spray and root media on nutrition of cowpea plant. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Science 3: 352-356.

Atiyeh, R., Arancon, N., Edwards, C., and Metzger, J. 2000. Influence of earthworm-processed pig manure on the growth and yield of greenhouse tomatoes. Bioresource Technology 75: 175-180.

Ayas, H., and Gulser, F. 2005. The effect of sulfur and humic acid on yield components and macronutrient contents of spinach. Journal of Biological Sciences 5: 801- 804.

Bess, V.H. 2000. Understanding compost tea. Biocycle 41: 71-72.

Cavender, N.D., Atiyeh, R.M., and Knee, M. 2003. Vermicompost stimulates mycorrhizal colonization of roots of Sorghum bicolor L. at the expense of plant growth. Pedobiologia 47: 85-89.

El-Din, A.A.E., and Hendawy, S. 2010. Effect of dry yeast and compost tea on growth and oil content of Borago officinalis plant. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences 6(4): 424-430.

Fritz, J., Franke-Whittle, I., Haindl, S., Insam, H., and Braun, R. 2012. Microbiological community analysis of vermicompost tea and its influence on the growth of vegetables and cereals. Canadian Journal of Microbiology 58: 836-847.

Ghorbani, S., Khazaie, H.R., Kafi, M., and Bannayan Aval, M. 2010. Effects of humic acid application in irrigation water on yield and yield components of maize (Zea mays L.). Journal of Agroecology 2(1): 123-131. (In Persian with English Summary)

Hameeda, B., Harini, G., Rupela, O., and Reddy, G. 2007. Effect of composts or vermicomposts on sorghum growth and mycorrhizal colonization. African Journal of Biotechnology 6: 9-12.

Junying, Z., Yongli, X., and Fuping, L. 2009. Influence of cow manure vermicompost on plant growth and microbes in rhizosphere on iron tailing. Bioinformatics and Biomedical Engineering. 3th International Conference, 11-13 June 2009, Beijing, China, 1-4.

Karimi, M.M., and Siddique, H.M. 1991. Crop growth and relative growth rate of old and modern wheat cultivars. Australian Journal of Agriculture Research 42: 13-20.

Kashiri, M., Latifi, N., and Ghasemi, M. 2004. Growth analysis of four safflower cultivars at different plant arrangement in dryland condition. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources 10(4): 85-95. (In Persian with English Summary)

Koocheki, A., and Bannayan Aval, M. 1994. Physiology of Crop Yield. Publications University of Mashhad, Mashhad, Iran 424 pp. (In Persian)

Loveland, P., and Webb, J. 2003. Is there a critical level of organic matter in the agricultural soils of temperate regions: A review. Soil and Tillage Research 70: 1-18.

Maheshbabu, H.M., Hunje, R., Biradarpatil, N.K., and Babalad, H.B. 2008. Effect of organic manures on plant growth, seed yield and quality of soybean. Karnataka Journal of Agricultural Sciences 21(2): 219-221.

McDonald, M.B. 1999. Seed deterioration: physiology, repair and assessment. Seed Science and Technology 27: 177-237.

Nemati Darbandi, H., Azizi, M., Mohammadi, S., and KarimPour, S. 2013. Reviewing the effect of vermiwash foliar application on morphological characteristics, percentage and yield of lemon balm essence (Melissa officinalis L.). Journal of Horticultural Science 27(4): 411-417. (In Persian)

Norman, Q., Edwards, A., Lee, S., and Byrne, R. 2006. Effect of humic acids from vermicomposts on plant growth. European Journal of Soil Biology 42: 65-69.

Pant, A.P., Radovich, T.J., Hue, N.V., Talcott, S.T., and Krenek, K.A. 2009. Vermicompost extracts influence growth, mineral nutrients, phytonutrients and antioxidant activity in pak choi (Brassica rapa cv. Bonsai, Chinensis group) grown under vermicompost and chemical fertiliser. Journal of the Science of Food and Agriculture 89: 2383-2392.

Pant, A.P., Radovich, T.J., Hue, N.V., and Paull, R.E. 2012. Biochemical properties of compost tea associated with compost quality and effects on pak choi growth. Scientia Horticulturae 148: 138-146.

Pant, A., Radovich, T., Hue, N., and Arancon, N. 2011. Effects of vermicompost tea (aqueous extract) on pak choi yield, quality and on soil biological properties. Compost Science and Utilization 19: 279-292.

Patra, P., and Biswas, S. 2009. Integrated nutrient management on growth, yield and economics of maize (Zea mays L) under terai region. Journal of Crop and Weed 5)1): 136-139.

Pyrasteh Anoosheh, H., Emam Y., and Jamali Ramin, F. 2010. Comparing between the effect of biological and chemical fertilizer on growth, yield a sunflower oil percentage in different levels of drought tension. Journal of Agroecology 2(3): 492-501. (In Persian with English Summary)

Rashtbari, M., and Alikhani, H.A. 2012. Effect and efficiency of municipal solid waste compost and vermicompost on morpho-physiological properties and yield of canola under drought stress conditions. Journal of Agricultural Knowledge and Sustainable Production 22(2): 113-127. (In Persian with English Summary)

Sajadi Nik, R., and Yadavi, A.R. 2013. Effect of nitrogen fertilizer, vermicompost and nitroxin on growth indexes, phonological stages and grain yield of Sesame. Electronic Journal of Crop Production 6(2): 73-99. (In Persian with English Summary)

Sarmadnia, G.H., and Koocheki, A. 1993. Crop Physiology. Publications University of Mashhad, Mashhad, Iran 468 pp. (In Persian)

Siddiqui, Y., Meon, S., Ismail, R., Rahmani, M., and Ali, A. 2008. Bio-efficiency of compost extracts on the wet rot incidence, morphological and physiological growth of okra (Abelmoschus esculentus L.). Scientia Horticulturae 117: 9-14.

Sujatha, M.G., Lingaraju, B.S., Palled, Y.B., and Ashalatha, K.V. 2008. Importance of integrated nutrient management practices in maize under rain fed condition. Karnataka Journal of Agricultural Sciences 21: 334-338.

Yasari, T., Khoshhal, J., and Shahsavari, M. 2013. Planting dates zoning of safflower varieties in Esfahan province. Geography and Environmental Planning Journal 24(1): 171-182. (In Persian with English Summary)