بررسی مخاطرات زیست‌محیطی حشره‌‌کشهای پر مصرف در منطقه هشتگرد با استفاده از شاخص EIQ

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 3، دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 34، دی 1396، صفحه 1020-1030   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v9i4.50487

نویسندگان

سید جلال یدالهی نوش آبادی^* ؛ محمد رضا جهانسوز؛ ناصر مجنون حسینی؛ غلامرضا پیکانی

پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

چکیده

در سال‌‌‌های اخیر نگرانی‌های زیادی درباره اثرات آفت‌کش‌ها روی موجودات غیر‌ هدف به‌وجود آمده است. بقایای ناشی از مصرف سموم شیمیایی آفت‌کش سبب آلودگی محیط‌زیست گردیده و سلامتی انسان‌ها را در معرض خطر جدی قرار داده است. محدوده مطالعاتی هشتگرد با وسعتی حدود 1170 کیلومتر مربع بدلیل نزدیکی به کلان‌شهر تهران و تمرکز تعداد زیاد واحدهای کشاورزی، صنعتی وخدماتی دارای موقعیت سیاسی- اقتصادی مهمی می‌باشد. این مقاله اثرات منفی حشره‌‌‌‌‌‌‌‌کش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های عمده مصرف شده در منطقه هشتگرد و میزان ریسک بالقوه و محیطی آن‌ها را با استفاده از شاخص تأثیر زیست‌محیطی (EIQ) مورد بحث و بررسی قرار می دهد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد در میان حشره‌‌‌‌‌‌‌‌کش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های عمده مصرفی در منطقه هشتگرد سمیت بالقوه ایمیداکلوپراید (کنفیدور) و تأثیر محیطی مزرعه‌ای مالاتیون بیشتر بوده است. بیشتربن خطر در هر سه جزء کارگران مزرعه، مصرف کننده و اکولوژیک مربوط به سم ایمیداکلوپراید بود که این سم را به عنوان خطرناک‌ترین حشره‌‌‌‌‌‌‌‌کش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌عمده مصرفی در منطقه مطرح کرد. شاخص EIQ برای سموم ایمیداکلوپراید، دیازینون، مالاتیون و فوزالون بیشترین تأثیر‌پذیری را از بخش اثر اکولوژیک گرفته که به‌ترتیب 7/105، 75/81، 25/63 و 25/58 بوده است. در خصوص سم دلتامترین قسمت کارگران مزرعه بیشترین تأثیر را بر روی نمره نهایی EIQ داشته است. هم‌‌چنین نتایج نشان داد که بر اساس شاخص تأثیر زیست‌محیطی، بیشترین مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از سوم حشره‌کش در منطقه هشتگرد به‌دلیل عدم شناخت مناسب و انتخاب غیرصحیح برخی از حشره‌کش‌ها و استفاده بیش از اندازه آن‌ها می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

آفت‌کش؛ اثر اکولوژیکی؛ ایمیداکلوپراید؛ دیازینون

مراجع

Bay Bordi, M. 2000. Production and Consumption of Chemical Fertilizer in Line with the Objectives of Sustainable Agriculture. Published Agricultural Education, Karaj p. 33-34. (In Persian)

Bues, R., Bussieres, P., Dadomo, Y., Garcia-Pomar, M.I., and Lyannaz, J.P. 2004. Assessing the environmental impact of pesticides used on processing tomato crops. Agriculture, Ecosystems and Environment 102(2): 155-162.

Deihimfard, R., Zand, E., Damghani, A.M., and Soufizadeh, S. 2007. Herbicide risk assessment during the wheat self-sufficiency project in Iran. Pest Management Science 63(10): 1036-1045. (In Persian with English Summary)

Holvoet, K. 2006. Monitoring and modeling the dynamic fate and behavior of pesticides in river systems at catchment scale. PhD thesis, Ghent University, Belgium 242 pp.

Ioriatti, C., Agnello, A.M., Martini, F., and Kovachk, J. 2011. Evaluation of 330 the environmental impact of apple pest control strategies using pesticide risk indicators. Integrated Environmental Assessment and Management 1-8, DOI 10.1002/ieam.185

Kim, C. 2001. Developing Policies for Agriculture and the Environment, Korea Rural Economic Institute. 4-102 Hoegi-Dong, Dondaemoon-Ku Seoul, 130-710, Korea, 2001-12-01.

Jansen, D.M., Stoorvogel, J.J., and Schipper, R.A. 1995. Using sustainability indicators in agricultural land use analysis: an example from Costa Rica. Netherlands Journal of Agricultural Science 43: 61-82.

Kovach, J., Petzoldt, C., Degni, J., and Tette, J. 1992. A method to measure the environmental impact of pesticides. New York's Food and Life Sciences Bulletin 139(12): 1-8.

Levitan, L. 1997. A review of pesticide impact assessment systems. In: Workshop on Pesticide Risk Indicators, 21th–23th April, Copenhagen, Denmark.

Malakouti, M.J., Nafisi, M., Motesharezadeh, B., Khavazi, K., Masihabadi, M., Rezaei, H.H., Shahabi, A.A., and Bazargan. K. 2001. Production and balanced use of fertilizers as a worthy step toward self-sufficienct and a sustainable agriculture. Soil and Water Journal 12(14): 1-4. (In Persian with English Summary)

Metcalf, R.L. 1982. Insecticides in Pest Management. In: Metcalf, R.L. and W.H. Luckman. Eds., Introduction to Insect Pest Management, 2nd Ed., John Wily, NY p. 217- 277.

Moeinodini, S., Zand, E., Kambuziya, J., Mahdavi Damghani, A.M., and Deyhimfard, R. 2014. Environmental risk assessment of registered insecticide use in Iran using EIQ. Journal of Agroecology 6(2): 250-265. (In Persian with English Summary)

Sande, D., Mullen, J., Wetzstein, M., and Houston, J. 2011. Environmental impacts from pesticide use: A case study of soil fumigation in Florida tomato production. International Journal of Environmental Research in Public Health 8: 4649-4661.

Soltani, A., Rajabi, M.R., Soltani, E., and Zeinali, E. 2011. Evaluation of environmental impact of crop production using LCA: wheat in Gorgan. Final Report, Research Vice-Presidency, Gorgan University of Agriculture Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran p. 201-218. (In Persian with English Summary)

Turgut, C., and Erdogan, O. 2005. The environmental risk of pesticide in cotton production in Aegean region, Turkey. Journal of Applied Science 5(8): 1391-1393.